ABDOMİNAL AORT ANEVRİZMASI:  

Abdominal aort anevrizması, abdominal aort arterinin duvarın tüm katmanlarını kapsayan fokal dilatasyonudur (çapı 3 cm'den büyük). Değiştirilebilir risk faktörleri arasında sigara içme, hipertansiyon, yüksek kolesterol düzeyi, obezite ve önceden var olan aterosklerotik tıkayıcı hastalık yer alır. Yırtılma durumunda tahmini ölüm oranı %80'den fazladır. Abdominal aort anevrizmalarının çoğu rüptüre olana kadar asemptomatiktir. Anevrizma genişlemesini değerlendirmek için ultrasonografi ile seri takip gereklidir. İnstabilite ve rüptür semptomları, duvardaki zayıflığın anterior olarak karın boşluğuna yayılmasına (hızla ölümcül) veya posterior olarak retroperitona doğru disseke olmasına (daha yavaş) bağlı olarak hızlı veya kademeli olarak ilerleyebilir. Anevrizma çapı erkeklerde 5,5 cm'den, kadınlarda ise 5 cm'den büyük olan ve müdahaleden uzun vadede fayda görmesi beklenen hastalarda cerrahi veya endovasküler anevrizma onarımı endikedir.

SINIFLANDIRMA :

Küçük (3-3,9 cm), Yırtılma riski yok Orta (4-4,9 cm), Yırtılma riski yıllık %1 Büyük (5-5,9 cm), Yırtılma riski yılda %5 ila %10'dur Çok büyük (6-6,9 cm), Yırtılma riski yılda %10 ila %20'dir Dev (7-7,9 cm), Yırtılma riski yılda %20 ila %40 arasındadır 8 cm'den büyük, Yırtılma riski yıllık %30 ila %50'dir Çoğu anevrizma küçüktür, asemptomatiktir ve ultrasonografi veya CT taramasıyla tesadüfi bulgular olarak tespit edilir. 

BULGULAR :

Asemptomatik anevrizmaların yaklaşık %30'u rutin fizik muayene sırasında tespit edilir. Karında morluk mevcut olabilir Abdominal orta hat pulsatil kitle palpe edilebilir Kan basıncı, diseksiyonun ilerlemesinin geç dönemlerine kadar sürekli olarak yüksek kalabilir Karın, yan, sırt, kasık veya skrotal ağrı Sırtta yırtılma hissi Alt ekstremite ağrısı, serinlik, felç ve parestezi

NEDENLERİ VE RİSK FAKTÖRLERİ:

Nedeni belirsiz ve çok faktörlü olabilir Kollajen matriks protein bozulmasıyla birlikte arter duvarı inflamasyonu Ateroskleroz bir rol oynayabilir veya arter duvarının bozulmasından kaynaklanabilir. Abdominal aort anevrizması olan bir hastanın birinci derece akrabalarının yaklaşık %20'sinde de anevrizma gelişmektedir. Sigara içmek abdominal aort anevrizmasının gelişimi ile güçlü bir şekilde ilişkilidir. Sigara içenlerin abdominal aort anevrizmasına yakalanma olasılığı sigara içmeyenlere göre 7,6 kat daha fazladır

TEŞHİS:

Fiziksel Muayene: Küçük anevrizmalar (3,9 cm'den küçük) genellikle asemptomatiktir,  5 cm'den büyük anevrizmalar %76 oranında palpe edilebilir.

Ultrason: Ultrasonografi tanı için ve tarama programının bir parçası olarak ilk tercih edilen görüntüleme yöntemidir. Abdominal aort anevrizmasının değerlendirilmesinde en yaygın olarak çalışılan ve kullanılan görüntüleme aracıdır. Abdominal aort anevrizması risk faktörleri olan ve karın, yan veya sırt ağrısı ile başvuran hastalara, semptom kaynağı olarak stabil olmayan abdominal aort anevrizmasını ortadan kaldırmak için ultrasonografik görüntüleme yapılmalıdır.

Karın BT anjiyografisi: Rüptür tanısı için önerilen görüntüleme yöntemidir.  Rüptürün meydana gelip gelmediğini ve hastanın acil endovasküler onarıma aday olup olmadığını belirlemek için önemli anatomik bilgiler sağlar.  Ultrasonografide abdominal aort anevrizması görülüyorsa, semptomların nedeni olan diseksiyonun ortadan kaldırılması için BT anjiyografi gereklidir. Ultrasonografiye kıyasla anevrizma çapının belirlenmesinde biraz daha doğru olduğu düşünülmektedir.

TEDAVİ :

Rüptüre veya dissekan anevrizmalar, boyutuna bakılmaksızın acil cerrahi stabilizasyon ve onarım gerektirir.

Çapı 4,5 ila 5,5 cm'den küçük stabil anevrizmalar, onarımın tavsiye edilip edilmeyeceği konusunda bir damar cerrahıyla elektif konsültasyonu gerektirir.

Çapı 5,5 ila 6 cm'den küçük stabil anevrizmalar, onarımın tavsiye edilip edilmeyeceği konusunda bir damar cerrahıyla acil konsültasyonu gerektirir.

Semptomatik olsun ya da olmasın 6 cm ve daha büyük anevrizmaları onarılmalıdır.                  

Dr. Simge DEMİR                

KAYNAKÇA: 

1. Tintinalli  BÖLÜM 60 Anevrizmal Hastalık, Louise A. Prince, Gary A. Johnson

2. Clinicalkey Abdominal Aortic Aneurysm, Elsevier Point of Care

3. Dynamed