AKUT BAŞ AĞRISI
Baş ağrısı en sık görülen tıbbi şikayetler arasındadır. Tüm primer baş ağrılarının yüzde 90'ı migren, gerilim tipi ve küme baş ağrısı kategorisine girer. Toplumda en sık görülen baş ağrısı tipi epizodik gerilim tipi baş ağrısı (TTH) iken, birinci basamak hekimlerine başvuran hastalarda en sık görülen tanı migrendir.
Migren, tekrarlayan atakların bir bozukluğudur. Migrenin baş ağrısı sıklıkla tek taraflıdır, zonklayıcı veya pulsatil bir kaliteye sahip olma eğilimindedir. Eşlik eden özellikler bulantı, kusma, fotofobi, fonofobi veya ozmofobidir.Tetikleyici faktörler stres, adet görme, görsel uyaranlar, hava değişiklikleri, nitratlar, oruç tutma, alkol, uyku bozuklukları ve aspartamı içerebilir.
Gerilim tipi baş ağrısının tipik sunumu, hafif ila orta şiddette, iki taraflı, zonklayıcı olmayan bir baş ağrısıdır
Küme baş ağrısı, genellikle şiddetli baş ağrısı ataklarını ve tipik eşlik eden otonomik semptomları içerir. Otonomik semptomlar ağrının aynı tarafındadır ve pitoz, miyozis, lakrimasyon, konjonktival enjeksiyon, burun akıntısı, periorbital ödem, yüz terlemesi ve burun tıkanıklığını içerebilir. Huzursuzluk, küme baş ağrısı atağının tipik bir özelliği olabilir. Ataklar genellikle 15 ila 180 dakika sürer.
Ayrıntılı öykü şunları içermelidir:
Başlangıç yaşı
Aura ve prodromun varlığı veya yokluğu
atakların sıklığı, yoğunluğu ve süresi
Ayda baş ağrısı gün sayısı
Başlangıç zamanı ve modu
Ağrının kalitesi, yeri
İlişkili semptomlar ve anormallikler
Ailede migren öyküsü
arttırıcı ve hafifletici faktörler
Pozisyon değişikliği ile alevlenme veya rahatlama (örneğin, düz yatmaya karşı dik durma)
Aktivitenin ağrı üzerindeki etkisi
Yiyecek/alkol ilişkisi
Daha önceki herhangi bir tedaviye yanıt
Mevcut ilaçların gözden geçirilmesi
Son travma ile birliktelik
Uyku, egzersiz, kilo veya diyetteki son değişiklikler
İş veya yaşam tarzında değişiklik (sakatlık)
Doğum kontrol yönteminde değişiklik (kadınlar)
Çevresel faktörlerle olası ilişki
Adet döngüsü ve eksojen hormonların etkileri (kadınlar)
Baş ağrısı şikayeti olan bir yetişkinin muayenesi aşağıdaki alanları kapsamalıdır:
Kan basıncını ve nabzını alın
Ateriyovenöz malformasyonun klinik belirtileri için boyunda, gözlerde ve baştaki darbeyi dinleyin.
Baş, boyun ve omuz bölgelerini palpe edin
Temporal ve boyun arterlerini kontrol edin
Omurga ve boyun kaslarını inceleyin
Nörolojik muayene, mental durum testi, kraniyal sinir muayenesi, funduskopi ve otoskopi ile motor, refleks, serebellar (koordinasyon) ve duyu testlerinde simetriyi kapsamalıdır. Yürüme muayenesi oturur pozisyondan desteksiz kalkıp parmak uçlarında ve topuk üzerinde yürümeyi, tandem yürüyüşü ve Romberg testini içermelidir.
Baş ağrısının altında yatan ciddi bir nedeni olma olasılığı düşük olan hastalar:
Yaş ≤50 yıl
Birincil baş ağrılarına özgü özelliklerBenzer baş ağrısı öyküsü
Anormal nörolojik bulgu yok
Olağan baş ağrısı paterninde değişiklik yok
Yüksek riskli komorbid durum yok
Öykü veya muayenede yeni veya ilgili bulgu yok
Bu kriterleri karşılayan baş ağrısı olan hastalarda görüntülemeye gerek yoktur.SNNOOP10 kısaltması akut veya subakut baş ağrıları için altta yatan ciddi hastalıkların (kırmızı bayrak) varlığı için kullanılabilir.
Ateş dahil sistemik belirtiler
Tümör öyküsü
Nörolojik defisit, bilinç bulanıklığı
Ani başlangıç
İleri yaş (>50 yaş)
Yeni başlayan veya önceki ağrı paterninde değişiklik
Pozisyonel başağrısı
Hapşırma, öksürme veya egzersizle artan
Papilödem
Progresif artan
Hamilelik veya doğum sonrası
Eşlik eden otonomik özellikler
Post travmatik baş ağrısı
İmmunsupresyon (hıv)
İlaç doz aşımı (örn: analjezik) veya ağrının başlangıcında ilaç kullanımı
Karbonmonoksit maruziyeti
Bu bulgulardan herhangi biri, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya bilgisayarlı tomografi (BT) ile beyin görüntüleme dahil olmak üzere ileri araştırma yapılmasını gerektirir.
Dr. Büşra BAYSAN KAYNAKÇA: