Akut böbrek hasarı, böbrek fonksiyonunda ani bir azalma olup sıvı, elektrolit ve asit-baz homeostazisinin yönetilememesiyle sonuçlanır.
🖇️KLİNİK TABLO
📌Erken evrelerde hastalar çoğunlukla asemptomatiktir.
📌İleri aşamalarda hastalar aşağıdakilerden herhangi birini yaşayabilir:
▪️Kusma, ishal veya her ikisi
▪️Aşırı susama, kas krampları ve diğer dehidrasyon belirtileri
▪️Ödemli bacaklar, ayak bilekleri ve ayaklar
▪️Bir tıkanma veya tıkanmanın göstergesi olan yan veya karın ağrısı
▪️Azalmış idrara çıkma sıklığı
🖇️Akut böbrek hasarını düşündüren tarihsel faktörler:
▪️Nefrotoksik ilaçlara, kemoterapi ajanlarına, iyonik radyokontrast maddelere ve yasa dışı ilaçlara maruz kalma
▪️Akut travma ve kan kaybı
▪️Enfeksiyonlar ve diğer sistemik hastalıklar
▪️Hastanede yatan hastalarda kan kaybı, sepsis ve hipotansiyon veya hemodinamik dengesizlik dönemleri
🖇️TANI
📌Öykü ve fizik muayene ile tamamlanan laboratuvar çalışmaları tanıya temel oluşturur.
📌Yüksek serum kreatinin düzeyi ve azalmış idrar çıkışı, akut böbrek hasarının birincil göstergeleridir.
📌Teşhis ve ilk değerlendirme için laboratuvar testleri şunları içerir:
▪️Serum kimyası paneli
Son kreatinin değerlerinin bilinmesi, serum kreatinin seviyesindeki yükselmenin derecesini belirlemek için önemlidir.
▪️İdrar kimyası ve sediment analizi
İdrar biyobelirteçleri, akut böbrek hasarının erken teşhisine yardımcı olma potansiyeline sahip olabilir ancak rutin klinik uygulamaya dahil edilmemiştir.
📌Resmi teşhis aşağıdaki KDIGO kriterlerinden birini gerektirir:
▪️48 saat içinde serum kreatinin düzeyinde 0,3 mg/dL veya daha fazla artış
▪️Serum kreatinin düzeyinde 7 gün içinde başlangıç seviyesinin 1,5 katına veya daha fazlasına artış
▪️6 saat boyunca idrar çıkışının 0,5 mL/kg/saatin altına düşmesi
🖇️NE YAPALIM
▪️Altta yatan nedene göre değerlendirin.
▪️Türü prerenal, intrinsik renal veya postrenal (aynı zamanda iskemik veya nefrotoksik) olarak sınıflandırın.
▪️Son hastalıkları, ilaçları, toksik maruziyetleri ve eşlik eden hastalıkları değerlendirin.
▪️Kritik hastalar için, hipotansiyon atakları açısından hayati değerleri ve hemodinamik durumu gözden geçirin.
▪️Çoğu durumda tıkanmayı dışlamak için görüntüleme gerekir
▪️Böbrek ve mesane ultrasonografisi çoğu hastada obstrüktif üropatiyi saptamak için tercih edilen testtir.
▪️BT böbrek taşlarının tespitinde altın standarttır
▪️Renal arter tıkanıklığından şüphelenildiğinde ve renal ultrasonografi ile tespit edilemediğinde renal anjiyografi kullanılır; ancak mümkün olduğunca kontrast maddelere maruz kalmaktan kaçının.
▪️Prerenal ve postrenal nedenler dışlanmışsa ve içsel hasarın nedeni belirsizse veya hastalığa özgü tedaviye başlamadan önce tanının doğrulanması için böbrek biyopsisi gerekebilir.
🖇️TEDAVİ HEDEFLERİ
▪️Altta yatan nedeni ve acil komplikasyonları ele alın.
▪️Daha fazla yaralanmayı ve kronik böbrek hastalığına dönüşmeyi önleyin.
▪️Yeterli hacim durumunu ve hemodinamikleri koruyun.
KAYNAKÇA: