Akut Mastoidit
Akut mastoidit, genellikle akut orta kulak iltihabının bir komplikasyonu olarak, mastoid çıkıntı içindeki temporal kemiğin mastoid hava hücrelerinin iltihaplanmasıdır.
Gelişmiş ülkelerde nadir görülür ve çocuklarda yetişkinlere göre daha sık görülür.
Akut mastoidit ile en yaygın olarak ilişkili patojenler arasında Streptococcus pneumoniae (en yaygın), Streptococcus pyogenes, Haemophilus influenzae ve Moraxella catarrhalis bulunur.
En Çok Kim Etkileniyor?[1]
Çocuklarda yetişkinlere göre daha yaygın
İsveç'te 1993'ten 2007'ye kadar akut mastoidit nedeniyle tedavi edilen 16 yaş altı 678 çocuğun %55'ini 2 yaşından küçük çocukların oluşturduğu rapor edilmiştir.
6 aydan küçük bebeklerde nadir [2]
Olası Risk Faktörleri
Bağışıklık yetersizliği olanlar
Çocuklarda koklear implant ameliyatı gibi yakın zamanda yapılan mastoidektomi işlemi[3]
Nedenler
Otitis media, çocuklarda ve yetişkinlerde akut mastoiditin en sık nedenidir.
Çocuklarda akut mastoidit genellikle akut otitis mediadan önce gelir.
Yetişkinlerde, akut mastoidit vakalarının yaklaşık %10-15'inin, kolesteatomlu veya kolesteatomsuz kronik otitis mediadan önce geldiği rapor edilmiştir.
Temporal kemiğin anatomik yapısı , konakçının bağışıklığı ve antibiyotik direnci de rol oynayabilir.
Akut mastoidit ile en sık ilişkilendirilen patojenler şunlardır:
Streptococcus pneumoniae
Streptococcus pyogenes
Haemophilus influenzae
Moraxella catarrhalis
[4]
Patogenez
*Otitis media enfeksiyonundan kaynaklanan cerahat/eksüda, aditus ad antrum yoluyla mastoid hava hücrelerine yayılır.
*Aditus ad antrum, orta kulak (timpanik) boşluğunu doğrudan mastoid prosesin mastoid hava hücrelerine bağlar.
*Aditus ad antrum tıkanırsa veya sağlam bir timpanik membran varlığında östaki borusunun tıkanması nedeniyle timpanik boşluktaki basınç yüksekse mastoid hava hücrelerinin drenajı engellenebilir.
*Enfeksiyon kontrol edilmezse ve mastoid hava hücreleri boşaltılamazsa mastoidit gelişebilir ve aşağıdaki gibi hasarlara neden olabilir:
Lokal asidoz
Kemik dekalsifikasyonu
İskemi
Kemik septumunun osteoklastik rezorpsiyonu
*Enfeksiyonun çevre yapılara daha sonra yayılması nedeniyle komplikasyonlar ortaya çıkabilir
*Enfeksiyonun yayılabileceği yollar şunları içerir: kemik erozyonu , tromboflebit ,periflebit ,anatomik yollar.
* Enfeksiyonun nüfuz edebileceği çevredeki yapılar şunları içerir: Beyin zarları ,beyin ,beyin damar sistemi , sigmoid sinüs ,yüz sinir kanalı ,iç kulak labirenti ,diğer temporal kemik hücreleri , dış kulak yolu, sternokleidomastoid kasın origosu, kulak ve boynun deri altı dokuları.
[5]
Klinik Sunum
1 Çıkıntılı kulak
2 Retroauriküler eritem
3 Retroauriküler şişlik
4 Ateş ≥ 38 derece C
5 Retroauriküler ağrı
6 Kulak akıntısı
7 Retroauriküler fluktuasyon
8 Otolojik semptomlar şunları içerebilir: Otalji/mastoid hassasiyeti , işitme kaybı ,kulak akıntısı.
9 Sistemik semptomlar şunları içerebilir: Uyuşukluk/halsizlik , sinirlilik ,ateş ,yetersiz beslenme.
**Klinik tablo sıklıkla çıkıntılı bir kulak, retroauriküler eritem, şişlik veya ağrı ve ateşi içerir.
**İlerlemiş ilerlemeyi veya intrakraniyal veya meningeal tutulumu gösterebilecek nörolojik bulgular arasında yüz zayıflığı/parezi, ense sertliği, fokal defisitler, nöbetler ve bilinç düzeyinde değişiklik yer alır.
**Yakın zamanda ortaya çıkan akut orta kulak iltihabının görünür şekilde düzelmesini takiben 1-2 hafta içinde gelişen nörolojik semptomlar (baş ağrısı, bulantı, bilinç bulanıklığı, diplopi ve fotofobi gibi) intrakraniyal komplikasyonları işaret edebilir.
Tanı :
Akut mastoidit tanısı genellikle öykü ve klinik özelliklere dayanır. Akut mastoidit tanısı için fikir birliği kriterleri yoktur.
**Akut orta kulak iltihabının mevcut veya yeni tanısı,
**Mastoid üzerinde lokal inflamasyon belirtileri, örneğin: çıkıntılı kulak kepçesi ,postauriküler hassasiyet ,eritem veya şişlik ,dalgalanan postauriküler kitle olması.
Ateş veya genel halsizlik gibi sistemik belirtilerin eşlik etmesi.
Tanı için öykünün ve fizik muayenenin ötesinde testler genellikle gerekli değildir, ancak kolesteatomdan veya intrakranyal komplikasyonlardan şüpheleniliyorsa veya herhangi bir klinik durum yoksa temporal kemiğin kontrastlı bilgisayarlı tomografisini (BT) veya manyetik rezonans görüntülemeyi (MRI) düşünün.
*Aşağıdaki durumlarda temporal kemiğin kontrastlı bilgisayarlı tomografi (BT) görüntülemesini düşünün:
Nörolojik belirtilerin mevcut olması, kolesteatomdan şüphelenilmesi veya başvuru sonrasında klinik kötüleşme , konservatif tedaviden sonra klinik iyileşme yoksa ,intrakranyal komplikasyonlardan şüpheleniliyorsa.
Geniş spektrumlu antibiyotiklerle tedaviden sonra klinik iyileşme olmazsa kültür için orta kulak sıvısı örneği almak ve timpanomastoid boşluğu açmak için miringotomiyi düşünün (antibiyotiğe başlandıktan sonra kültür negatif olabilir)
[6]
Tedavi
*Tipik birinci basamak tedavi IV antibiyotik ve ardından oral antibiyotiktir.
*Yetişkinlerde antibiyotik seçenekleri şunları içerir:
İntrakranyal komplikasyonu olmayan hastalar için, ≥ 10 gün boyunca günde 2 bölünmüş dozda 4 g seftriakson veya günde 3 bölünmüş dozda 6 g sefotaksim
intrakraniyal komplikasyonları olan hastalar için, ≥ 10 gün boyunca günde 2 veya 3'e bölünmüş dozda 4 veya 6 g seftriakson artı günde 2-4 bölünmüş dozda 2 g vankomisin.
*IV antibiyotiklerle önemli klinik iyileşme sağlandıktan sonra evde kullanılmak üzere oral antibiyotik rejimine (günde iki kez amoksisilin/klavulanik asit 25 mg/kg gibi) geçiş düşünülebilir.
*Belirti veya semptomlarda herhangi bir iyileşme yoksa ve hasta yalnızca IV antibiyotikle 24 saat sonra ateşi devam ediyorsa, ventilasyon tüpü yerleştirilerek veya takılmadan miringotomiyi düşünün.
* İntrakranyal komplikasyonlar için derhal mastoidektomi (gerektiğinde beyin cerrahisi prosedürü ile birlikte) gerçekleştirin.
* Konservatif tedaviyi takiben mastoidektomi için diğer endikasyonlar arasında:
IV antibiyotik ve miringotomi ile iyileşme olmaması
Hastalığın ilerlemesi
Kolesteatom
Cerahatli kulak akıntısı ve/veya granülasyon dokusu olması
İntrakranial Komplikasyonlar:
1 İntrakraniyal Apse
2 Sinüs Trombozu/Tromboflebit
3 Otojenik Menenjit
4 İntratemporal Komplikasyonlar ( labirentit ,fasyal sinir paralizi, )
Ekstrakranial Komplikasyonlar:
1 subperiosteal mastoid apse
2 Bezold apsesi[7]
Dr. Bengisu GÜVENİLİR
KAYNAKÇA:
[1] Lin HW, Shargorodsky J, Gopen Q. Clinical strategies for the management of acute mastoiditis in the pediatric population. Clin Pediatr (Phila). 2010 Feb
[2] Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2014 Jul
[3] Malays J Med Sci 2010 Oct
Int J Pediatr Otorhinolaryngol 2016 Feb
[4] Kordeluk S, Kraus M, Leibovitz E. Challenges in the management of acute mastoiditis in children. Curr Infect Dis Rep. 2015 May
[5] Minks DP, Porte M, Jenkins N. Acute mastoiditis--the role of radiology. Clin Radiol. 2013 Apr
[6] Osborn AJ, Blaser S, Papsin BC. Decisions regarding intracranial complications from acute mastoiditis in children. Curr Opin Otolaryngol Head Neck Surg. 2011 Dec
Minks DP, Porte M, Jenkins N. Acute mastoiditis--the role of radiology. Clin Radiol. 2013 Apr
[7] Kordeluk S, Kraus M, Leibovitz E. Challenges in the management of acute mastoiditis in children. Curr Infect Dis Rep. 2015 May
Minks DP, Porte M, Jenkins N. Acute mastoiditis--the role of radiology. Clin Radiol. 2013 Apr;