AKUT PANKREATİT
Akut pankreatit, karın ağrısı ve kanda yüksek seviyelerde pankreas enzimleri ile karakterize, pankreasın iltihaplı bir durumudur. Safra kesesi taşları ve kronik alkol kötüye kullanımı vakaların yaklaşık üçte ikisini oluşturmaktadır.
AKUT PANKREATİTİN ETYOLOJİSİ
- Safra taşları
- Alkol
- Hipertrigliseridemi
- Post-endoskopik retrograd kolanjiyopankreatografi (ERCP)
- Genetik risk
- İdiyopatik
- İlaçlar
- Pankreas kanalı yaralanması
- Diğer nadir nedenler:
- Safra çamuru ve mikrolitiyazis
- Biliyer obstrüksiyon
- Hiperkalsemi
- Enfeksiyonlar ve toksinler
- Vasküler hastalık
- Anatomik veya fizyolojik pankreas anomalileri
Akut pankreatit, pankreasın akut enflamatuar bir sürecidir. Şiddetli akut üst karın ağrısı olan hastalarda akut pankreatitten şüphelenilmelidir ancak tanı koymak için biyokimyasal veya radyolojik kanıt gereklidir.
KLİNİK BULGULAR - LABORATUVAR
- Akut pankreatitli hastaların çoğunda akut başlangıçlı inatçı, şiddetli epigastrik karın ağrısı vardır.
- Ağrı sağ üst kadranda olabilir veya nadiren sol tarafla sınırlı olabilir. Hastaların yaklaşık yüzde 50'sinde ağrı arkaya yayılır.
- Ağrı birkaç saatten güne kadar devam eder ve oturarak veya öne doğru eğilerek kısmen rahatlayabilir.
- Eşlik eden mide bulantısı kusma görülebilir.
- Epigastriyumda palpasyona veya karın üzerinde daha yaygın olarak belirgin bir hassasiyet olabilir.
- Hastalarda iltihaplanmaya bağlı ileus nedeniyle karın şişliği ve hipoaktif bağırsak sesleri olabilir.
- Şiddetli pankreatiti olan hastalarda ateş, taşipne, hipoksemi ve hipotansiyon olabilir.
- Serum amilaz lipaz düzeyleri yükselir.
GÖRÜNTÜLEME
- Abdominal ultrason
- Akut pankreatitli hastalarda, abdominal ultrasonda pankreas yaygın olarak genişlemiş ve hipoekoik görünür.
- Safra kesesi taşları safra kesesinde veya safra kanalında görülebilir
- Peripankreatik sıvı, abdominal ultrasonda anekoik bir koleksiyon olarak görünür.
- Abdominal bilgisayarlı tomografi
- Manyetik rezonans görüntüleme
TANI
- Akut başlangıçlı inatçı, şiddetli, epigastrik ağrı ve fizik muayenede palpasyonla hassasiyet gösteren bir hastada akut pankreatit tanısından şüphelenilmelidir.
- Akut pankreatit tanısı, aşağıdaki üç kriterden ikisinin varlığında konulur.
- Sıklıkla arkaya yayılan kalıcı, şiddetli, epigastrik ağrının akut başlangıcı
- Serum lipaz veya amilazda normalin üst sınırının üç katı veya daha fazla yükselmesi
- Görüntülemede akut pankreatitin karakteristik bulguları (kontrastlı BT, MRI veya USG)
- KOMPLİKASYONLAR
- Akut peripankreatik sıvı toplanması
- Pankreas psödokisti
- Akut nekrotik koleksiyon
- Duvarla çevrili nekroz
- Sepsis, organ yetmezliği
Akut pankreatit, pankreasın akut enflamatuar bir sürecidir. İlk değerlendirmede, akut pankreatitin ciddiyeti erken sıvı kayıplarını, organ yetmezliğini (özellikle kardiyovasküler, solunum veya böbrek yetmezliği) değerlendirmek için klinik muayene ile değerlendirilmelidir.
‼️ AKUT PANKREATİT TEDAVİSİ
- Sıvı replasmanı saatte 5 ila 10 mL / kg izotonik kristaloid solüsyon (örn. Normal salin veya ringer laktat solüsyon