AKUT PULMONER EMBOLi Akut pulmoner emboli (PE), yaygın ve ölümcül olabilen venöz tromboembolizm (VTE) şeklidir. PE'nin klinik görünümünün değişken olması ve spesifik olmaması, tanıyı zorlaştırır. Morbidite ve mortaliteyi azaltmak için PE şüphesi olan hastaların hızlı bir şekilde değerlendirilmesi ve teşhis edilmesi gerekir.
TANIM VE SINIFLANDIRMA PE, pulmoner arterin veya dallarından birinin vücudun başka bir yerinden kaynaklanan materyal tarafından tıkanmasıdır. (Örneğin, trombüs, tümör, hava veya yağ) Çeşitli durumlara göre sınıflandırılabilir. Zaman Göre; Akut – Tıkanıklıktan hemen sonra semptom ve bulgular görülür. Subakut – Günler veya haftalar içinde hastalar başvurur. Kronik – Uzun yıllar boyunca yavaş yavaş pulmoner hipertansiyon semptomları geliştirir. Hemodinamik Olarak; Stabil – Submasif, Orta veya Düşük Riskli İnstabil – Masif, Yüksek Riskli (Hasta Hipotansif) Anatomik Konuma Göre; Eyer (Ana Pulmoner Arter) Lober Segmental Subsegmental ⁉️ Semptom Varlığına Göre; Semptomatik (Semptom + Radyolojik Bulgu) Asemptomatik (Sadece Radyolojik Bulgu)
EPİDEMİYOLOJİ Erkeklerde , kadınlara kıyasla daha fazla Yaş arttıkça görülme insidansı artar
PATOGENEZ Patogenezinde *Virchow Triadı yatar Venöz Staj Endotel Hasarı Hiperkoagülabilite
RİSK FAKTÖRLERİ Yakın Zamanda Geçirilmiş Cerrahi Travma İmmobilizasyon Hormon Tedavisi Aktif Kanser Obezite, Sigara Kullanımı Faktör V Leiden Mutasyonu Protrombin Gen Mutasyonu
TROMBÜS KAYNAĞI Çoğu alt ekstremite proksimal venlerinden kaynalanır. İliak ven Femoral ven Popliteal ven Sağ kalp, vena kava inferior, pelvik, renal ve üst ekstremite venlerinden de kaynaklanabilir.
KLİNİK SEMPTOMLAR Dispne Plöritik Göğüs Ağrısı Öksürük Ortopne Uyluk ve Bacak ağrısı, şişmesi Wheezing Hemoptizi Aritmi Senkop
MUAYENE BULGULARI Takipne Uyluk ve Bacakta Şişlik, Eritem, Ödem, Hassasiyet Taşikardi Ral Azalmış Solunum Sesleri Pulmoner Komponenti Baskın 2. Kalp Sesi Juguler Venöz Dolgunluk Pnömoniyi Taklit Eden Ateş
KLİNİK DEĞERLENDİRME – WELLS SKORU DVT'nin Klinik Semptomları (Bacakta Şişlik, Palpasyonla Ağrı) (3 Puan) Alternatif Tanı Yokluğu (3 Puan) Kalp Hızı > 100 (1,5 Puan) Son 4 Hasfta İçinde İmmobilizasyon (1,5 Puan) DVT veya PE Öyküsü (1,5 Puan) Hemoptizi (1 Puan) Malignite (1 Puan) >6 Puan – Yüksek Olasılık 2-6 Puan Arası – Orta Olasılık <2 Puan – Düşük Olasılık TEDAVİ (GENEL YAKLAŞIM) Oksijenizasyon Hastanın Stabilizasyonu Antikoagülasyon Trombolitik Tedavi İnferior Vena Cava Filtresi Embolektomi DR. ONUR AMAÇ Kaynakça: