AKUT RİNOSİNÜZİT
NEDİR ?
Rinit, sadece burun mukozasının inflamasyonunu tanımlar. Sinüzit ise, sinüsleri örten mukozanın inflamasyonudur ve çoğunlukla öncesinde bir rinit süreci eşlik etmektedir.
Sinüzit paranazal sinüslerin mukozal örtüsünün inflamasyonudur. Rinosinüzit paranazal sinüsler ve nazal kavitenin inflamasyonu olarak tanımlanır.
Akut Rinosinüzitler: Rinosinüzit semptom ve bulguları 10 günden uzun süren ve 12 haftadan daha kısa süreli olan olguları ifade eder. Kronik Rinosinüzitler: Rinosinüzit semptom ve bulguları 12 haftadan daha uzun süreli olan olguları ifade eder
ETYOLOJİSİ
Akut rinosinüzit, genellikle viraldir[iv]. Akut bakteriyel rinosinüzite en sık neden olan bakteriler; Streptococcus pneumoniae( %20-35), Haemophilus influenzae (%6-26), Moraxella catarrhalis (%2-10), Streptococcus pyogenes (%1-3), anaeroblar (%0-8), ve Staphylococcus aureus’dur (%0-8)
Kronik enfeksiyonlar genellikle anaeroblar, gram negatif bakteriler, Stafılokokus aureus ve bazen de özellikle bağışıklığı baskılanmış kişilerde mantarlardan kaynaklanır.
İlaçlara bağlı nedenler; Beta bloker kullanımı, Doğum kontrol hapları, Antihipertansifler, Aspirin intoleransı, Rinitis medikomentoza, Kokain kullanımı Viral üst solunum yolu enfeksiyonlarını akut bakteriyel rinosinüzitten ayırmak için çok güvenilir bir kriter yoktur. Bu yüzden akut bakteriyel rinosinüzit tanısı genellikle; burun akıntısı, burun tıkanıklığ, baş ve yüz ağrıları, postnazal akıntı, koku alma bozuklukları ve ateş gibi üst solunum yolu enfeksiyonu şikayetlerinin 10 günden uzun sürmesi veya 5-7 gün içinde daha da artması ile konulur.
FİZİK MUAYENE : Akut rinosinüzit, 7 gün ile 4 hafta arası aşağıdaki semptomlardan iki veya daha fazlasıyla tanımlanır: burun tıkanıklığı veya konjesyon, fasiyal ağrı veya basınç, koku alma veya kokuları algılama duyusunun azalması ve anterior veya posterior nazal akıntı. Ek semptomlar diş ağrısı, ateş, nefesin pis kokması, ve kafa pozisyonunu değiştirirken veya öne doğru eğilirken sinüs basıncını içerir.
TEDAVİ : Uygun olgularda ilk tedavi tercihinin amoksisilin olduğu unutulmamalıdır.
Ağrı veya ateş için parasetamol veya ibuprofen düşünülebilir Bazı kişilerin nazal salin veya nazal dekonjestanları denemek isteyebileceğini, ancak bunların burun tıkanıklığını gidermeye yardımcı olduğunu gösteren yeterli kanıt yoktur. Oral dekonjestanlar, antihistaminikler, mukolitikler, buhar inhalasyonu veya sıcak yüz paketleri kullanımına ilişkin hiçbir kanıt bulunmamaktadır.
Dr. Simge DEMİR
KAYNAKÇA: [i] Rinosinuzit Tani ve Tedavi Rehberi [ii] Tintinali, Bölüm 244, Burun ve Sinüsler, syf 1578 [iii] Rinosinuzit Tani ve Tedavi Rehberi [iv] Tintinali, Bölüm 244, Burun ve Sinüsler, syf 1578 [v] Rinosinuzit Tani ve Tedavi Rehberi [vi] Tintinali, Bölüm 244, Burun ve Sinüsler, syf 1578 [vii] Rinosinuzit Tani ve Tedavi Rehberi [viii] Tintinali, Bölüm 244, Burun ve Sinüsler, syf 1578 [ix] Rinosinuzit Tani ve Tedavi Rehberi [x] Sinusitis (acute): antimicrobial prescribing, National Institute for Health and Care Excellence (NICE)