ARI SOKMASI

Arılar, eşekarısı ve eşekarısı sokan böcekler ailesinin bir parçasıdır. Normalde bir sokma, sokma bölgesinde ağrıya, kızarıklığa ve şişmeye neden olur. Ancak bazı kişilerin bu sokmalara karşı alerjisi vardır ve reaksiyonları çok daha ciddi olabilir.

Normal reaksiyon Bir böcek sokmasından sonra çoğu insan normal bir reaksiyon yaşar. Belirtiler şunları içerir:

• Sokma yerinde ağrı, kızarıklık ve şişlik. Bunlar 24 – 48 saat içinde gelişebilir .

• Isırılan bölgenin ötesinde daha geniş, bağlantılı bir alana yayılabilen ağrı, kızarıklık ve şişlik. Yayılma 24 – 48 saat boyunca devam edebilir.

Alerjik reaksiyon Alerjik reaksiyonun şiddeti değişebilir ve sokma bölgesinin ötesinde vücudun diğer bölgelerindeki semptomları da içerebilir. Alerjik reaksiyon yaşayan kişilerin, bir dahaki sefere alerjik reaksiyona maruz kaldıklarında benzer veya daha kötü semptomlara sahip olma riski daha yüksektir. Belirtiler şunları içerebilir:

• Kurdeşen, kaşıntı ve şişlik.

• Kramp, bulantı, kusma ve ishal gibi karın semptomları.

Acil tıbbi müdahale gerektiren ciddi belirtiler şunlardır:

• Göğüs ağrısı veya sıkışması.

• Hırıltı veya nefes almada zorluk.

• Dilin, boğazın veya dudakların şişmesi.

• Yutma güçlüğü veya ses kısıklığı.

Anafilaktik tepki Anafilaktik reaksiyon ciddi, yaşamı tehdit eden bir alerjidir ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Semptomlar sıklıkla hızla gelişen ve aşağıdakilere yol açan ciddi alerjik reaksiyon semptomlarını içerir:

• Kan basıncında ani ve keskin bir düşüş.

• Baş dönmesi.

• Bilinç kaybı.

▫️Tedaviye Yaklaşım

• Anafilaksi tıbbi bir acil durumdur. Uyluğun anterolateral bölgesine uygulanan kas içi epinefrin 0.01 mg/kg (yetişkinler için 0.5 mg'a kadar veya çocuklar için 0.3 mg'a kadar) ilk basamak tedavidir.

• Antihistaminikler, kortikosteroidler, bronkodilatörler, vazopresörler, intravenöz sıvı ve oksijen de gerekli olabilir.

İlaç Dışı ve Destekleyici Bakım

• Arı sokması durumunda iğnenin en kısa sürede çıkarılması gerekir. Zehir kesesi iğne aparatına pompalanmaya devam eder ancak yaklaşık 1 dakika içinde boşalır. Kesenin sıkışmasını önlemek için bir şeyle hafifçe vurularak iğneler çıkarılabilir.

• Soğuk kompresler rahatsızlığı hafifletebilir.

• Anafilaksisi olan hastalara eğitim verilmeli ve kendi kendine uygulanan epinefrin (örn. EpiPen) reçetesi verilmelidir. Bu hastalar ayrıca alerjiyi tanımlayan tıbbi bir etiket takmalıdır.  

            Dr. Gizem ÇATALTAŞ            

  KAYNAKÇA: • Bacelieri RE, Elston DM. What's eating you? Vespids. Cutis. 2004; 73(3):157-160. • Lewis FS, Smith LJ. What's eating you? Bees, part 1: characteristics, reactions, and management. Cutis. 2007;79(6):439-444. • Shaker M, Wallace D, Golden D. Anaphylaxis-a 2020 practice parameter update, systematic review, and Grading of Recommendations, Assessment, Development and Evaluation (GRADE) analysis. Journal of Allergy and Clinical Immunology. 2020;145(4):1082-1123.