Baş ağrısı ile gelen hastada fizik muayenede nelere dikkat etmeliyim?
Baş ağrısı şikayeti olan bir yetişkinin muayenesi aşağıdaki alanları kapsamalıdır:
- Kan basıncını ve nabzını ölçün
- Baş, boyun ve omuz bölgelerini palpe edin
- Temporal ve boyun arterlerini kontrol edin
- Omurga ve boyun kaslarını inceleyin
- Nörolojik muayene; mental durum testi, kraniyal sinir muayenesi, funduskopik göz muayenesi, motor, refleks, serebellar ve duyu muayenelerini kapsamalıdır.
- Yürüme muayenesi oturur pozisyondan desteksiz kalkıp parmak uçlarında ve topuk üzerinde yürümeyi, tandem yürüyüşü ve Romberg testini içermelidir.
Baş ağrısı tetikleyicileri nelerdir?
- Diyet
- Alkol
- Çikolata
- Monosodyum Glutamat
- Aspartam
- Kafein
- Fındık
- Nitritler, Nitratlar
- Duyusal Uyaranlar
- Güçlü ışık
- Titrek Işık
- Kokular
- Sesler, gürültü
- Stres
- İzin dönemleri
- Yoğun aktivite zamanları
- Kayıp veya değişiklik
- Kriz
- Çevre veya alışkanlık değişiklikleri
- Hava durumu
- Seyehat
- Mevsimler
- Rakım
- Değişikleri programlama
- Uyku düzeni
- Diyet
- Öğün atlamak
- Düzensiz fiziksel aktivite
Baş ağrısının tipleri nelerdir?
- Migren
- Gerilim tipi baş ağrısı
- Trigeminal otonomik sefaljiler :
- Küme baş ağrısı
- Paroksismal hemikrania
- Kısa süreli tek taraflı nevraljiform baş ağrısı atakları
- Diğer birincil baş ağrısı bozuklukları :
- Birincil öksürük baş ağrısı
- Egzersiz baş ağrısı
- Cinsel aktiviteyle ilişkili birincil baş ağrısı
- Soğuk uyaran baş ağrısı
- Birincik bıçaklama baş ağrısı
- Sayısal baş ağrısı
- Hipnik baş ağrısı
- Yeni günlük kalıcı baş ağrısı
- Sekonder baş ağrıları
Travma sonrası baş ağrısı tarifleyen hastamda ayırıcı tanılarda ne düşünmeliyim ?
Ayırıcı tanı
Travmatik beyin hasarından sonra birkaç başka baş ağrısı sendromu ortaya çıkabilir. Spesifik baş ağrısı semptomları ve ilişkili nörolojik bulgular, travma sonrası baş ağrısı ayırt etmeye yardımcı olabilir.
İntrakraniyal hipotansiyon (IH) – Dural yırtılmaya bağlı olabilecek IH nedeniyle baş ağrısı gelişebilir. İH'yi destekleyen semptomlar, dik otururken baş ağrısının başlamasını ve yatay yattıktan sonra azalmasını içerir.
Subdural hematom (SDH) – Bir kafa travmasını takiben devam eden baş ağrısı, akut veya kronik Subdural hematoma 'ye bağlı olabilir. Hastalar ilişkili fokal nörolojik defisitlere sahip olabilir veya olmayabilir. SDH yaşlı erişkin popülasyonda daha yaygındır
Oksipital nevralji – Başın yaralanması, başın arka kısmında olağan tek taraflı paroksismal, vurma veya bıçaklama ağrısının olduğu oksipital nevralji gibi travmatik nevraljilere de yol açabilir. Bu nevralji, daha büyük, daha küçük ve/veya üçüncü oksipital sinirin dağılımlarında yer alır ve etkilenen bölgede hassasiyet ve/veya azalmış duyum veya dizestezi ile birlikte olabilir
Trigeminal nöropati – Travmatik Beyin Hasarı, sinir disfonksiyonunun pozitif (hiperaljezi, allodini) veya negatif (hipoestezi, hipoaljezi) belirtileriyle birlikte trigeminal nöropatiye de yol açabilir .
Servikal arter diseksiyonu - Karotis veya vertebral arter diseksiyonu, çoğunlukla aynı taraf boyun ve baş veya periorbital ağrının eşlik ettiği baş ağrısına yol açabilir. Karotis arter diseksiyonu ile ilişkili nörolojik bozukluklar Horner sendromunu (ipsilateral pitoz, miyoz, anhidroz) içerebilir. Karotis veya vertebral arter diseksiyonu da akut iskemik inmeye neden olabilir.
Temporomandibular eklem (TME) bozuklukları – Yüz yapılarını içeren Travmatik Beyin Hasarı sonrası TME oluşabilir. Hastalar çene ağrısı ve/veya hemikraniyal baş ağrıları bildirebilir.
Premorbid baş ağrısı sendromları – Önceden var olan bir birincil baş ağrısı, travmatik bir olayla yakın zamansal ilişkide sıklık ve/veya şiddet açısından iki kat veya daha fazla arttığında, hem birincil hem de ikincil baş ağrısı tanıları verilmelidir . Örnek olarak, semptomları Travmatik Beyin Hasarı sonraki yedi gün içinde iki kat kötüleşen migren hastaları, migren ve (migren benzeri) Travma Sonrası Başağrısına sahip olarak sınıflandırılacaktır.
İlaç aşırı kullanımı baş ağrısı (SB) - En az 3 ay boyunca ayda 15 günden fazla ortaya çıkan bir baş ağrısının semptomatik tedavisi için düzenli olarak ilaç kullanan önceden mevcut bir baş ağrısı bozukluğu olan hastalarda SB olabilir. SB ve Travma Sonrası Başağrısı için tanı kriterlerini karşılayan hastalara her iki tanı da verilir.
Baş ağrısı ile gelen 40 yaşında kadın hastamda hangi durumlarda görüntülemeden faydalanmalıyım?
- Baş ağrısı ve nörolojik muayenede yeni anormal bulgular (fokal nörolojik defisit ,bilinç değişikliği ,kognitif fonksiyonlarda değişiklik)
- Yeni aniden başlayan şiddetli baş ağrısı
- HIV-pozitif hastalarda yeni tip baş ağrısı
- 50 yaş üzerinde normal nörolojik muayeneye sahip yeni başlangıçlı baş ağrısı
Baş ağrısı kırmızı bayrakları nelerdir?
🚩Hayatının en kötü baş ağrısı
🚩Şiddetin zamanla artması
🚩Nörolojik bulguların veya meninks irritasyon bulgularının eşlik etmesi
🚩Başlangıcın 50 yaşından sonra olması
🚩Egzersizle ortaya çıkması
🚩Travma sonrası ortaya çıkan baş ağrısı
🚩Papil ödemi
🚩Sistemik hastalıklarla birlikte olması
🚩Kanser hastasında yeni ortaya çıkan baş ağrısı
Thunderclap(Gök gürültüsü) baş ağrısının sebepleri nelerdir?
- Kanama ;
- İntrakranial kanama
- Sentinel anevrizma kanama
- Spontan intraserebral kanama
- Vasküler;
- Karotis veya vertebrabaziler arter diseksiyonu
- Rebersibl serebral vazokonstriksiyon sendromu (RSVS)
- Serebral venöz tromboz
- Posteriod reversibl ensefalopati sendromu
- Diğer sebepler;
- Koital baş ağrısı
- Valsalva ilişkili baş ağrısı
- Spontan intrakranial hipotansiyon
- Akut hidrosefali
- Hipofiz apopleksi
- Akut dar açılı glokom
Baş ağrısı ile gelen hastada LP endikasyonları nelerdir?
Lp'nin en yaygın kullanımı, ateş, mental durum değişikliği, baş ağrısı veya meningeal bulguların bir kombinasyonu ile başvuran hastalarda menenjiti teşhis etmek veya dışlamaktır. BOS'un incelenmesi, bakteriyel ve fungal menenjit varlığını belirlemede yüksek bir duyarlılığa ve özgüllüğe sahiptir.
Acil olmayan
- İdiyopatik intrakraniyal hipertansiyon
- Karsinomatöz menenjit
- Normal basınçlı hidrosefali
- MSS frengi
- MSS lenfoması
- Otoimmün ensefalit
LP'nin nadiren tanısal olduğu ancak yine de yararlı olduğu durumlar:
- Multiple skleroz
- Guillain-Barré sendromu ve kronik inflamatuar demiyelinizan polinöropati
- Paraneoplastik sendromlar
- Nörosarkoidoz
- MSS vasküliti
Şiddetli bas agrisi ile gelen gebede ön tanılarım neler olur?
GEBELERDE BAŞ AĞRISI
- Primer baş ağrısı sendromları(gerilim tipi baş ağrısı,migren ağrısı,küme baş ağrısı) olan çoğu hamile hastaya gebelikten önce teşhis konulmuştur.
- Daha önce baş ağrısı öyküsü olan bir hasta,hamilelik sırasında baş ağrısını yaşamaya devam edebilir;karakteristik semptomları değişmediyse ve preeklampsi ekarte edildiyse,tanısal testlerin karmaşık bir tekrarının yapılması gerekli değildir.
- Preeklampsinin dışlandığı yeni veya atipik baş ağrısı başlangıcı olan gebe hastaların yaklaşık yarısında migren diğer yarısında ise çeşitli baş ağrısı nedenleri vardır.
- Gebelerde baş ağrısı sebepleri;
- Migren
- Gerilim Tipi Baş Ağrısı
- İlaç Ribaund ve Yoksunluk Baş Ağrısı
- Karotis veya Vertebral Arter Diseksiyonu
- Kafa İçi Kanama(örn;arteriovenöz malformasyon,anevrizma,travma)
- Serebral Venöz Sinüs Trombozu
- Preeklampsi/eklampsi
- İyi Huylu İntrakranial HT
- Dural Ponksiyon Sonrası Baş Ağrısı
- Kitle Lezyonu/Tümör
- Hipofiz Apopleksi
- Meningiom
- Geri Dönüşümlü Serebral Vazokonstriksiyon Sendromu
- Geri Dönüşümlü Posterior Ensefalopati Sendromu
- Merkezi Sinir Sisteminin Birincil Anjiti
- Enfeksiyon(örn;sinüzit,menenjit,ensefalit)
- Stroke
- Gebelerde baş ağrısı sebepleri;