BOTULİZM
Botulizm , Clostridium botulinum'un ürettiği nörotoksinlerin neden olduğu, hayatı tehdit eden nadir bir felç hastalığıdır .
Clostridium botulinum , botulizmle ilişkili en yaygın türdür ancak C. baratii, C. butyricum ve C. argentinense dahil diğer Clostridium türlerinin suşlarının da nörotoksin (BoNT) ürettiği gösterilmiştir.
C. botulinum zorunlu anaerob, sporlu, gram pozitif bir basildir. A’dan H’ye 8 farklı tip toksin sınıflandırılmıştır. İnsanlarda botulizme A, B ve E serotipleri neden olur.
Botulizm dört klinik sendromdan biri olarak ortaya çıkar:
- Gıda kaynaklı zehirlenme
- İnfant botulizmi,
- Yara enfeksiyonu/zehirlenmesi
- Yetişkinlerde bağırsak kolonizasyonu/zehirlenmesi
KLİNİK
- Karın ağrısı, bulantı, kusma, ishal gibi nonspesifik GİS bulguları dışında Botulizm klasik olarak simetrik, desendan güçsüzlükle birlikte akut gelişen bilateral kraniyal nöropati ile karakterizedir.
- Nörolojik semptomlar hemen başlayabilir veya birkaç gün gecikebilir. İlk olarak kranial sinirler etkilenir. ▫️Bulanık görme (pupil dilatasyonu ııı, ıv, vı. sinir tutulumu ) ▫️Diplopi ▫️Nistagmus ▫️Pitozis ▫️Disfaji ▫️Dizartri ▫️Disfoni ▫️Öğürme refleksi kaybı
- Kolinerjik otonom sinir sisteminin etkilenmesi ile; ▫️Tükrük salgısında azalma, ağız kuruluğu ▫️Boğazda ağrı ▫️İleus ▫️Üriner retansiyon
- Botulizmli hasta, ikincil bir enfeksiyon olmadığı sürece genellikle uyanıktır ve ateşi yoktur.
- Botulizmin komplikasyonları arasında solunum yetmezliği ve uzun süreli yoğun bakım yönetimiyle ilişkili sorunlar yer alır. Koruyucu hava yolu reflekslerinin kaybı nedeniyle oral sekresyonların ve mide içeriğinin aspirasyonu meydana gelebilir.
TANI
- Botulizm, gastrointestinal, otonomik ve kranyal sinir disfonksiyonuyla başvuran her hastada dikkate alınması gereken klinik bir tanıdır.Bilateral kranial sinir tutulumu ve nörolojik bulguların ilerlemesi klinik şüpheyi arttırmalıdır.
TEDAVİ
- Botulizm tedavisi, destekleyici bakım ve antitoksin ve toksinin etkilerini bloke etmek için diğer ilaçlarla yapılan spesifik tedaviden oluşur.
- Solunum yetmezliği hızla gelişebileceğinden botulizm şüphesi olan tüm hastalar yoğun bakım ünitesine (YBÜ) yatırılmalıdır.
- Antitoksin, botulizm için ana tedavi seçeneğidir; botulizm tanısı konulduktan sonra mümkün olan en kısa sürede uygulanmalıdır. Çeşitli botulinum antitoksinleri ve tedavileri mevcuttur.
- Botulizm hastasında herhangi bir nedenle antibiyotik kullanılıyorsa, botulinum toksininin etkilerini kötüleştirebileceği için aminoglikozidler ve tetrasiklinlerden kaçınılmalıdır.
Dr.Hava Aleyna İlhan
KAYNAKÇA: 1.Clinical Key,Diseases Caused by Clostridium,Andrew B. Onderdonk and Wendy S. Garrett,Mandell, Douglas, and Bennett's Principles and Practice of Infectious Diseases, 246, 2960-2968.e2 2.Clinical Key, Bacteria ,Manpreet Singh and Madonna Fernández-Frackelton,Rosen's Emergency Medicine: Concepts and Clinical Practice,Tenth Edition, 118, 1586-1609.e3 3.Türk DÖ. Botulismus. Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanları Derneği. Accessed 2021.