Klinik Rehber Logo
Pediatrik Travma
Çocuklarda Orta ve Şiddetli Termal Yanıklarda Acil Durum Yönetimi
İçindekiler

PATOFİZYOLOJİ
Lokal yaralanma, sistemik yanıt ve metabolik değişiklikler, bir yanık yaralanmasının ciddiyetini belirler.
DEĞERLENDİRME Hayatı tehdit eden durumlar (hava yolu rahatsızlığı, solunum yetmezliği ve/veya yetersiz dolaşım gibi) hızla tanınmalı ve stabilize edilmelidir. Ciddi ilişkili yaralanmalar tanımlanmalı ve büyük yanıkları olan çocuklara derhal sıvı resüsitasyonu yapılmalıdır.
İlk hızlı değerlendirme ●Havayolu ●Solunum ●Dolaşım ●Anında yanık bakımı – İlk resüsitasyon sırasında yanık bakımı, sıcak, yanmış veya kimyasallara maruz kalmış giysileri çıkararak daha fazla yaralanmayı önlemekle sınırlandırılmalıdır. Daralabilecek takılar da çıkarılmalıdır.
Fizik muayene —  Nabız oksimetresi ile yaşamsal belirtileri içeren tam bir fizik muayene yapılmalıdır. Kapnografi, ventilasyonun değerlendirilmesi ve metabolik asidozun saptanması için yardımcı olabilir. Hastanın kilosu sıvı resüsitasyonu için belirlenmelidir. Karbon monoksit zehirlenmesi olan ev yangınlarının kurbanları için, nabız oksimetresi ile oksijen doygunluğu genellikle normal veya yüksek olacaktır ve doğrudan ölçülen oksijen doygunluğuna göre yanlış bir şekilde güven verici olacaktır.
Genel muayene —  Solunum, kafa travması veya künt karın travması gibi önemli ilişkili yaralanmaları olan çocuklar, ilk fizik muayenede normal veya spesifik olmayan bulgulara sahip olabilir.
Yanık yaralanmasının değerlendirilmesi —  Yanık yaralanmasının boyutu (toplam vücut yüzey alanı yüzdesi [TBSA]) ve derinliği (yüzeysel, yüzeysel veya derin kısmi kalınlık, tam kalınlık veya daha derin) belirlenmelidir.
Yönetim için önemli etkileri olan ek bulgular şunları içerir:

Göz kapaklarında ödem gelişmeden önce kornea yanıklarını belirlemek için floresein boyama dahil dikkatli bir göz muayenesi yapılmalıdır.
Süpüratif kondrit riski nedeniyle dış kulak yanıkları not edilmelidir.
Çevresel yanıkları olan hastalar dikkatle izlenmelidir.
Bir ekstremitenin çevresel yanıklarından kaynaklanan daralma, distal perfüzyonu tehlikeye atabilir veya kompartman sendromuna neden olabilir. Distal nabızların ve kapiller dolumun kalitesi sık sık not edilmelidir.
Göğsün çevresel yanıkları, solunum mekaniğine müdahale edebilir.
Teşhis çalışmaları
Tam kan sayımı.
Kan üre nitrojeni ve kreatinin seviyelerine sahip elektrolitler
Kreatin kinaz, idrar tahlili
Yangınlarda karboksihemoglobin ve serum laktat seviyeleri.

YÖNETİM İlk yönetim kararları  — İlk hızlı değerlendirmede tanımlanan koşullar (hava yolu yaralanması veya solunum sıkıntısı kanıtı gibi) agresif bir şekilde yönetilmelidir. Büyük yanıkları olan çocuklar da acil sıvı resüsitasyonu ve ağrı tedavisi almalıdır.
1-Yangınla ilgili yanıkları olan çocuklara ek oksijen verilmelidir.
2-İleri hava yolu yönetimi gerektiren hastalarda entübasyon
3-Tercihen yanmamış bir bölgede güvenilir damar yolu sağlanmalıdır.
4-Sıvı durumunu izlemek için idrar çıkışının zamanında ve doğru bir şekilde ölçülmesi gerekir.
5-Yangınlarda yanan, mental durumu değişmiş ve metabolik asidozlu hastalar karbon monoksit ve siyanür zehirlenmesi açısından değerlendirmeye tabi tutulmalıdır. Doğrulanırsa, tedavi derhal başlamalıdır.
6-Yüzeysel kalınlıktan daha derin yanıkları olan ve >5 yıl içinde destekleyici aşı almamış çocuklara tetanoz aşısı yapılmalıdır. Tam bir birincil bağışıklama almamış hastalara tetanoz immün globulin verilmelidir

Sıvı resüsitasyonu — Yakılan toplam vücut yüzey alanının (TBSA) doğru bir şekilde değerlendirilmesini gerektirir.
Tahmini sıvı gereksinimleri — ●Parkland formülü ile 24 saatte verilecek sıvı miktarını belirlenir. Vücut ağırlığı (kg) x yanık yüzdesi x 4 mL. (%50 ve üzeri yanıkta %50 alınır). Yarısı ilk 8 saatte diğer yarısı 16 saatte verilir.5 yaşından küçük çocuklar için glikozlu idame sıvısı eklenir. Önemli yanıkları olan çocuklarda sıvı tedavisini hesaplamak için bir Parkland nomogramı, kalem ve kağıttan veya elektronik hesap makinesinden daha kolay ve daha doğru olabilir. ●Galveston – yüzde TBSA başına 5000 mL/m². Bakım gereksinimleri için günde 2000 mL/m² ekleyin.

Sıvı seçimi —  Sistemik kapiller sızıntının önemli olabileceği durumlarda sıvı resüsitasyonunun ilk 24 saati için izotonik kristalloid sıvıların kullanılmasını öneriyoruz. Ringer's laktat (RL), çoğu yanık merkezinde bu süre boyunca tercih edilen canlandırma ve idame sıvısıdır. Uzmanlar, hipoglisemiyi önlemek için 20 kg'ın altındaki çocuklar için idame sıvısına yüzde 5 dekstroz eklenmesini önermektedir.

Sıvı durumunu izleme   ●İdrar çıkışı <30 kg olan çocuklar için saatte 1 ila 2 mL/kg ve ≥30 kg olan çocuklar için saatte 0,5 ila 1 mL/kg olarak tutulmalıdır . Bu oranı aşanlar için idrarda glikoz testi yapılmalıdır. Hiperglisemi (artmış katekolamin düzeylerinin bir sonucu olarak), ozmotik diüreze neden olabilir. ●Taşikardi hipovolemiyi gösterebilir, ancak övolemik hastalarda ağrı kalp hızını yükseltebilir. ●Metabolik asidoz, yetersiz sıvı resüsitasyonu için bir belirteç olabilir, ancak aynı zamanda karbon monoksit veya siyanür maruziyeti ile de ortaya çıkar.

Ağrı kontrolü   — Termal yaralanmalar genellikle aşırı derecede ağrılı olsa da, yanık hastaları acil serviste sıklıkla analjezi almazlar. Optimum etki ve rahatlık için, büyük yanıkları olan çocuklar tipik olarak ağrının giderilmesi için narkotik analjeziklere ihtiyaç duyarlar. Çoğu yanık merkezi , yara bakımı ağrısı için morfin kullanır. Kardiyovasküler durumu stabil olmayan hastalarda ilk ağrı tedavisi için fentanil daha güvenli bir seçim olabilir.

İlk yanık yarası yönetimi  — Yanık yaraları başlangıçta yumuşak sabun ve su ile temizlenmelidir. Dezenfektanlardan tipik olarak kaçınılır çünkü yara iyileşmesini engelleyebilirler. Yaralara gömülü olan giysiler ve kalıntılar çıkarılmalıdır.

Debridman  — Cansızlaşmış dokunun debridmanı (yırtılan kabarcıklar dahil) enfeksiyon riskini azaltır. İlk debridman genellikle steril salinle ıslatılmış gazlı bezle gerçekleştirilebilir.

Glisemik kontrol  - Sıkı glisemik kontrol, ciddi yanık yaralanması olan çocuklar için sonuçları iyileştiriyor gibi görünmektedir. Sonuç olarak, hiperglisemi gelişen çocuklar, kan glukoz düzeylerini normal aralıkta (örn., 80 ila 110 mg/dL [4.4 ila 6.1 mmol/L]) korumak için insülin ile dikkatli bir şekilde tedavi edilmelidir.      

          Kaynakça: