DİL YARALANMASINA YAKLAŞIM

Tüm travma hastalarında olduğu gibi dil yaralanması olan hastalarda da ilk klinik değerlendirme;

• Havayolu yetmezliği, azalmış solunum mekaniği, hemorajik şok ve değişken bilinç durumu gibi potansiyel ölümcül durumların tespitini içermelidir.
• İlk incelemeden sonra tüm baş ve boyun bölgesi başka yaralanma belirtileri açısından muayene edilmelidir. Çünkü çoğu dil yaralanması düşmeye bağlı diş travmasından veya motorlu araç kazasından kaynaklanır.
• Oral kavite, maxilla ve mandibula dikkatlice muayene edilmelidir: oral kavite yabancı cisim açısından değerlendirilmelidir. Diş yapısı dental kırık veya diş avülsiyonu açısından değerlendirilmelidir. Temporomandibular eklem condylar kırık varlığı açısından bilateral palpe edilmelidir.

‼️NE ZAMAN YARA ONARIMI?

Yara onarımına; yaranın uzunluğuna ve iyileşmeden sonra gelişebilecek fonksiyon kaybı riskine göre karar verilir.

Onarımı gerektiren yaralar: 

• Musküler tabakanın içine uzanan veya dilin tamamını geçen büyük yaralar (uzunluğu >2 cm)
• Dilin lateral kenarındaki derin yaralar
• Dilde büyük boşluklar veya sarkan et parçası olması
• Belirgin bir şekilde kanayan yaralar
• Düzgün bir şekilde iyileşmezse fonksiyon kaybına neden olabilecek yaralar (anteriordan ikiye ayrılmış dil)

Onarım gerektirmeyen yaralar: 

• Uzunluğu <2 cm olan yaralar
• Ayrılma, boşluk göstermeyen yaralar
• Hekim tarafından minor olarak değerlendirilen yaralar

YARA HAZIRLIĞI

• Yara irrigasyonu, debridmanı ve kapatılmasından önce anestezi uygulanmalıdır.(direk lokal infiltrasyon, iv sedasyon, inferior alveolar sinir bloğu)
• Hastanın irrigasyon ve yara onarımı sırasında ısırmasını önlemek ve ağzının açık kalmasını sağlamak için dişlerin arasına gazlı bez koyulabilir.
• Kontaminasyon riskini azaltmak için yara yeri normal salinle yıkanmalı, debris ve nekrotik materyal uzaklaştırılmalıdır.

YARA ONARIMI

• Dil yaraları 3.0 veya 4.0 absorbabl sütur materyaliyle onarılmalıdır.(chromic katgüt veya vicryl)
• Derin yaralar hematom oluşmasını önlemek için 2 ya da 3 tabakalı şekilde onarılmalıdır.
• İlk önce derin kas tabakası, sonra submukoza ve mukoza dikilmelidir.

‼️Tetanoz profilaksisi: Kirli yaralarda ve avülsiye diş, derin yaralanması olan çocuklarda yapılmalıdır.

‼️Profilaktik Antibiyotik: 

• Debridmanın suboptimal yapılabildiği ağır kontamine yaralarda
• Debridmanın yapılmasında 24 saatten daha fazla gecikme olduysa
• Açık redüksiyon gerektiren çene kırığıyla ilişkili yaralarda
• İmmün yetmezlikli hastalarda
• İnsan ya da hayvan ısırığından kaynaklı yaralarda uygulanmalıdır.
• Gram-pozitif ve anaerobik bakterileri kapsayacak şekilde antibiyotik seçimi yapılmalıdır.
• Penisilin veya klindamisin uygulanabilir.

‼️TABURCULUK ÖNERİLERİ 

• Hasta lokal anesteziğin etkisi geçene ve oral duyular geri gelene kadar yemek ve içmekten kaçınmalıdır.
• Yara onarımını takip eden birkaç gün hafif bir diyet uygulamak yara iyileşmesini hızlandırır.
• Çocuklar yemek yedikten sonra ağızlarını suyla yıkamalıdır.
• Dile sık sık soğuk uygulanması dilin şişmesini önler.
• Hasta ateş, artan ağrı, şişme gibi yara yeri enfeksiyonu bulgularını takip etmesi açısından uyarılmalıdır.      

Dr. Selen Bilici