Tanıtım Hastalar tipik olarak 17 ila 29 yaşları arasındadır, kısmi veya tamamen gömülü üçüncü azı dişlerinin (yirmi yaş dişi) çevresinde ağrılı şişlik ve enfeksiyon belirtileri nedeniyle yardım ararlar. Bölgeden sızan irin nedeniyle kötü bir tat oluşabilir. Ağrı genellikle oldukça yoğundur ve boyun, boğaz, kulak veya ağız tabanına yayılabilir. Bazen trismus (çenelerin birkaç milimetreden fazla açılamaması) veya ısırma sırasında ağrı olabilir. Bölge kırmızı, şişmiş görünür ve altındaki kısmi dişi gösterebilecek şekilde bir flep(operkulum) oluşmuş olabilir. Flep açıldığında pürülan drenaj olabilir. Dişin perküsyonunda ağrı olmamalıdır.   Ne Yapılmalı

  •  Zayıf (%2) hidrojen peroksit çözeltisiyle yıkayın. Pürülan materyal, irigasyon enjektörünün katater ucu ile gömülü azı dişinin üzerindeki doku kanadının altına yerleştirilmesi sayesinde drene edilebilir. Anjiyokat kateteri olan bir enjektör bunu başarmak için işe yarayacaktır. Hasta solüsyonu yutmamalıdır.
  •  Hastanın rahatlaması için oral analjezikler reçete edin.
  •  Sorun lokalize değilse ve selüliti varsa, her 8 saatte bir 500 mg amoksisilin veya günde dört kez 500 mg penisilin V potasyum reçete edin. Penisiline alerjisi olan bireylerde eritromisin, azitromisin veya klindamisin kullanılır. Sefuroksim ayrıca akut diş enfeksiyonlarının tedavisinde de etkilidir.
  •  Sistemik enfeksiyon belirtilerinden ateş, trismus, lenfadenopati, yüzdeki derin doku boşluğu enfeksiyonları, yutma güçlüğü veya hava yolunda bozulma gibi özellikleri olan hastalar, parenteral antibiyotiklere ihtiyaç duyar ve dişin çekimi ve enfeksiyonun drenajı için derhal bir ağız cerrahına danışılması gerekir.
  •  Hastaya, diş eti flepinin altında biriken yiyecek artıklarını temizlemenin önemi konusunda bilgi verin. Bu, yumuşak bir diş fırçası kullanılarak veya su jeti sulama kullanılarak kolayca yapılabilir. Hastanın yemeklerden sonra ve günde en az dört kez sıcak, tuzlu bir suyla gargara yapmasını ve çalkalamasını sağlayın. Klorheksidin içeren bir gargara da kullanılabilir.
  •  Akut enfeksiyonun çözümünün gözlemlenebilmesi için diş hekimine randevu ayarlanmalıdır. Ayrıca semptomatik tedavinin yeterli olup olmayacağı veya diş eti dokusuna cerrahi tedavi (operkülektomi) gerekip gerekmeyeceği değerlendirilmelidir. Altta bulunan yirmilik dişin konumu kötüyse ve tam olarak çıkmıyorsa çekilmesi düşünülmelidir. Bu yöntem, yirmilik diş enfeksiyonunun gelecekte ortaya çıkmasını ortadan kaldırır.
  Ne Yapılmamalı
  •  Püyü boşaltılırken büyük künt diseksiyonlar yapmayın. Bu, yüzeysel bir enfeksiyonu baş ve boynun derin bölgelerine yayabilir veya karotis kılıfının arka kısmına doğru ilerleyerek derin bir apseyi takip edebilir.
  •  Analjezik tabletleri inflamasyonlu perikoronit bölgesinin yakınına yerleştirmeyin. Analjezik tabletler daima yutulmalıdır.
  TARTIŞMA Perikoronit, kısmen veya tamamen gömülü bir dişin (genellikle üçüncü molar, aynı zamanda yirmilik diş olarak da bilinir) üzerindeki diş eti dokusunun (diş eti flepi veya operkulum) iltihaplanmasıyla ortaya çıkan özel bir akut periodontal apse türüdür. Tekrarlayan akut semptomlar genellikle karşı dişin neden olduğu travmayla veya çıkan dişi kısmen kaplayan doku kanadının altına yiyeceklerin birikmesiyle başlar. Diş hekimine başvurmanın hemen mümkün olmadığı durumlarda, ağrıyı hafifletebilecek bir prosedür, operkulumun cerrahi olarak çıkarılmasıdır. Epinefrinli %1 lidokain (Xylocaine) gibi lokal anestezik maddeyi doğrudan üstteki dokuya enjekte edin ve ardından dişin dış hatlarını kesi için bir kılavuz olarak kullanarak kesip çıkarın. Dikiş gerekli değildir. Mandibular üçüncü molar dişlerin periodontal tedavisinin semptomları etkili bir şekilde azaltabileceğine dair kanıtlar vardır, oysa diş çekiminin nüksleri ortadan kaldırmada daha etkili olduğu görülmektedir.  

-Dr. Eda Nur DİNÇ


Kaynakça:

  • Douglass A.B., Douglass J.M.: Common dental emergencies. American Family Physician 2003; 67: pp. 511-516.
  • Renton T., Wilson N.H.: Problems with erupting wisdom teeth: Signs, symptoms, and management. British Journal of General Practice 2016; 66: pp. e606-e608.
  • Sasaki I., Morihana T., Kaneko A., et. al.: Clinical evaluation of cefuroxime axetil in acute dental infections [in Japanese]. Japanese Journal of Antibiotics 1990; 43: pp. 2035-2068.
  • Stephens M.B., Wiedemer J.P., Kushner G.M.: Dental problems in primary care. American Family Physician 2018; 98: pp. 654-660.
  • Yurttutan M.E., Karaahmetoğlu Ö., Üçok C., Bağış N.: Comparison of the quality of life of patients with mandibular third molars and mild pericoronitis treated by extraction or by a periodontal approach. British Journal of Oral and Maxillofacial Surgery 2020; pp. -.