1. Normal dışkı rengini Sterkobilinojen den alır (safra ile atılan bilirübin barsak bakterilerinin etkisiyle parçalanarak Sterkobilinojene dönüşür).
2. İshallerde dışkı sarı – sarı yeşil renge döner, barsak hareketleri arttıkça bilirübin geri emilemez ve dışkı ile atılır dışkıyı sarı yeşil renge boyar.
3. Mide ve üst bağırsak sistem kanamalarında sindrilmiş kandan dolayı dışkı siyah katran gibi görülür.
4. Alt gastrointestinal sistem kanamalarında kan sindirilmeye vakit bulamadan atılır dışkı kırmızı renk alır.
5. Açık renk dışkı safra kanallarının tıkanmasına bağlıdır. Safra bağırsağa akamaz ise dışkı açık renk alır (camcı macunu).
6. Dışkıda bol mukus bulunması kolit göstergesidir. İltihaplara bağlı olabilir, irritasyonlara bağlı olabilir, kabızlığa bağlı olabilir yada mukus salgılayan tümörlere bağlı olabilir.
7. Soluk renkli grimsi renkli gres yağı gibi dışkı pankreas enzim eksikliğine (tıkanma, tümör vb.) bağlı olur.
Dışkının Rengi ve Sebepleri Rengin Sebebi 1. Koyu kahverengi koyu sarı: Safra pigmentlerinin oksidasyonu nedeniyle normal dışkı bu renkte olur.
2. Yeşil dışkı: Fazla çikolata yenmesi, aşırı yeşillik yenmesi, barsak pasajının hızlı olması nedeniyle safrta tuzlarının (koyu yeşil renklidir) geri emilemeden atılması ve dışkıyı yeşile boyaması (dışkı hem yeşil hem cıvık dır). Steatore varlığı nedeniyle dışkı yeşil görülebilir. 3. Siyah dışkı: Demir preparatları kullanımı, Bizmut içeren ilaçların kullanımı, gastro-intestinal sistem (GİS) kanamaları dışkıyı siyah yapar. 4. Koyu kahverengi: Aşırı proteinli gıdalar. 5. Kırmızı dışkı: Aşırı kırmızı gıdalardan kaynaklı, gıda boyalarından kaynaklı, ilaç kaynaklı (Rifampin vb.) yada alt gastro-intestinal sistem kanamalarında dışkı kırmızı olur. 6. Sarı – açık krem rengi: Safra tuzları bağırsağa akamaz ise (safra yolları tıkanıklığı) dışkı açık renk alır (camcı macunu).
Dr. Cansu ÖCAL
KAYNAKÇA:
- Ahlquist DA, McGill DB, Schwartz S. et al. Fecal blood levels in health and disease. A study using HemoQuant. N Engl J Med. 1985;312:1422–28. [PubMed]
- Enfeksiyon Hastalıkları - Dışkı Testi