Embriyonun uterus dışında ( rahim boşluğu) yerleşimlerinin hepsi etopik gebelik olarak kabul edilir. En sık fallop tüplerine yerleşir (%95-99) ve fallop tüpünün de en sık ampuller bölgesine lokalize olur. Diğer lokalizasyondaki yerleşimler (ovaryan, servikal, abdominal, vb.) ise nadir olarak görülür. Genel popülasyonda tahmini ektopik gebelik oranı %1 ila 2, yardımcı üreme teknolojisini kullanan hastalarda ise %2 ila 5'tir.
Ektopik gebelik, ilk trimesterde anne ölümünün en sık görülen obstetrik nedenidir.
RİSK FAKTÖRLERİ
Tubal cerrahi (tüplerin sterilizasyonu veya ektopik gebelik için)
Pelvik inflamatuar hastalık
Sigara kullanımı
İleri anne yaşı
Önceki spontan düşük
Tıbbi nedenli kürtaj
Rahim içi cihaz
Ektopik gebelik öyküsü
Yardımcı üreme teknolojileri
KLİNİK VE TANI
Ektopik gebeliğin klasik klinik tablosu, bilinen risk faktörleri olan bir hastada adet gecikmesi ve bunu takip eden karın ağrısı ve vajinal kanama öyküsüdür. Karın ağrısı değişiklik gösterir ve kramplı, aralıklı, şiddetli veya hatta yok olarak tanımlanabilir. 🔸Pelvik ağrı/rahatsızlık, 🔸Karın ağrısı/rahatsızlık,
Bulantı/kusma,
Senkop, baş dönmesi,
Vajinal kanama
Kapsamlı bir öykü ve fizik muayene sonrası hastada β-hCG istenmelidir. β-hCG pozitif hastalarda transvaginal ultrasonografi ile ektopik gebelik tanısı kolay ve gecikmeden konulabilmektedir.
Adet gecikmesi ile beraber düzensiz kanaması olan β-hCG pozitif ancak ultrasonografi ile intrauterin kese görülemeyen reprodüktif çağdaki her kadında akla gelmelidir.
Ektopik gebelik olgularında β-hCG mutlaka pozitiftir. Normal bir gebelikte kanda bakılan β-hCG 36-48 saatte bir, ikiye katlanır ektopik gebelikte ise bu düzenli artış izlenmez.
AYIRICI TANI
Over torsiyonu,
Tuba-yumurtalık apsesi,
Apandisit,
hemorajik korpus luteum,
Over kisti rüptürü,
Pelvik inflamatuar hastalık
Üreter taşları
İdrar yolu enfeksiyonu
TEDAVİ
Ektopik gebelik tedavisinde amaç mevcut patolojiyi düzeltirken, hastanın fertilite istemi varsa fertilitesinin zarar görmemesini sağlamaktır.
Rüptüre olmayan ektopik gebeliği olan hemodinamik açıdan stabil kadınlarda intramüsküler metotreksat uygulanması veya laparoskopik cerrahi uygulanması güvenli ve etkili bir tedavi yöntemidir.
Hastalarda intraperitoneal kanama belirtisi, devam eden rüptüre ektopik kitleyi düşündüren semptomlar veya hemodinamik olarak instabiliteden herhangi biri görüldüğünde cerrahi tedavi gereklidir.