EPİSTAKSİS

 • Burun kanamalarının çoğu (%90) Kiesselbach pleksus adı verilen anterior kaynaktan meydana gelir.

• Ön burun kanaması genellikle topikal vazokonstriksiyon, klempleme ve koterleme kombinasyonuyla tedavi edilebilir. Bazı durumlarda burun tamponu gerekebilir.

• Posterior epistaksis nadirdir (%10) ancak posterior tamponlama, KBB konsültasyonu ile agresif bir şekilde tedavi edilmelidir.

• Burun kanaması ile başvuran hastanın ilk değerlendirmesi, öncelikle hastanın hava yolunun, solunumunun ve dolaşımının (ABC) değerlendirilmesini gerektirir.

• Siroz veya karaciğer yetmezliği, böbrek yetmezliği, malignite, hipertansiyon ve KKY öyküsünün yanı sıra epistaksis gelişimine zemin hazırlayabilecek kalıtsal koagülopatiler veya anatomik anormallikler de dikkate alınmalıdır.

• Ek olarak deri döküntüsü (peteşi veya purpura), kolay morarma, melena ve hematokezya varlığı kanamanın ciddiyeti hakkında fikir verebilir. Antikoagülanlar, antitrombosit ajanlar (örn. aspirin ve tikagrelor) ve nonsteroidal antiinflamatuar ilaçların kullanımı epistaksis gelişimine zemin hazırlayabileceğinden ilaçları sorgulanmalıdır. Epistaksisli Hastaya Yaklaşım

• Hastada aktif kanama varsa, kanın yutulmasını veya aspirasyonunu azaltmak için hastayı öne doğru eğilmeye teşvik edin. Kanamayı tamponlamak için hastaya, burun kemiklerinin hemen altındaki burnun kıkırdak kısmına doğrudan basınç uygulamasını söyleyin.

• Ardından topikal bir vazokonstriktör uygulanması ile nazal mukozaya doğrudan basınç uygulanması tavsiye edilir. 15 dakika boyunca, burun klipsleri kullanılabilir. Oksimetazolin gibi alfa-agonist olan bir vazokonstriktör, topikal sprey yoluyla uygulanabilir.

• Alternatif olarak pamuk topları vazokonstriktör maddeye batırılıp burun boşluğuna yerleştirilebilir. Bu yöntem, pıhtı temizlendikten sonra kanamayı azaltarak burun mukozasının daha iyi görüntülenmesini sağlar. Hastanın ciddi bir rahatsızlığı varsa topikal anestezi de uygulanabilir.

• Topikal vazokonstriktörlerin uygulanması ve doğrudan kompresyon tek başına başarısız olursa ve anterior bir kaynak belirlendiyse koterizasyon uygulanabilir.

• Lokal tedavi ve koterizasyon ile kontrol altına alınamazsa, burun tamponu kullanarak kanama kontrol edilmeye çalışmalıdır. Değerlendirmenin bu noktasında burun arkasında kanama olup olmadığını iyice değerlendirmelidir.

• Eğer hala ön burun kanamasından şüpheleniliyorsa nazal tampon tercih edilebilir.

• Burun tamponu olmadan iyi hemostaz sağlanan hastalarda, burun mukozasını nemlendirmek ve yeniden kanama riskini azaltmak için parafin, klorheksidin, fenilefrin (Nasalat) veya triamsinolon gibi topikal bir merhem 7 gün boyunca reçete edilmelidir.

Dr. Cansu ÖCAL

• KAYNAKÇA: Neil Alexander Krulewitz DO ve Megan Leigh Fix MD, Kuzey Amerika Acil Tıp Klinikleri, 2019-02-01, Cilt 37, Sayı 1, Sayfa 29-39