Folikülit, kıl folikülleri ve apokrin bölgelerde bulunan bir piyodermadır.
Lezyonlar küçük (2-5 mm), eritematöz, bazen kaşıntılı papüllerden oluşur ve bunların üzerinde sıklıkla merkezi bir püstül ve etrafını saran ince bir deskuamasyon halkası bulunur.
Lezyonlar genellikle kalçalarda, uyluklarda, sakalda veya saçlı deride görülür.Kıl folikülü bulundurmayan avuç içi ve ayak tabanında folikülit görülmez.
En yaygın olarak yüzeysel veya derin kıl folikülünün bakteriyel enfeksiyonundan kaynaklanır. Ancak bu duruma mantar türleri, virüsler de neden olabilir. Yüzeysel bakteriyel folikülit: Folikülitin en yaygın şekli olan bu özel duruma genellikle Staphylococcus aureus bakterisi neden olur.
Gram-negatif bakteriyel folikülit: Genellikle "sıcak küvet" foliküliti olarak adlandırılan bu durum, pseudomonas aeruginosa bakterisinden kaynaklanır.Tipik olarak, uygun şekilde arıtılmamış bir yüzme havuzundan veya sıcak küvetten gelen kirli suya maruz kaldıktan sonra ortaya çıkar.
Pityrosporum Foliküliti: Folikülitin bu özel formu, Malassezia furfur gibi Malassezia mantar türlerinin neden olduğu mantardır.Tipik olarak ergenlik döneminde yağ bezlerinin artan aktivitesine bağlı olarak bulunur ve genellikle hastanın omuzları, sırtı ve boynu üzerinde pelerin benzeri bir dağılımla bulunur.
Viral folikülit: En yaygın olarak herpes virüsünden kaynaklanır. Lezyonlar tipik olarak gruplar veya kümeler halinde ortaya çıkar.
Demodex foliküliti: Demodex folliculorum akarının neden olduğu bir tür folikülittir.
Eozinofilik folikülit:Bu özel folikülit türü, ağırlıklı olarak ilerlemiş HIV hastalarında veya CD4 sayısı düşük olanlarda bulunur.Bu durum en sık olarak saçlı deri, yüz ve boyunda nadir püstüllerle birlikte eritematöz ve ürtikeryal foliküler papüller şeklinde ortaya çıkar. ⭐️Folikülit tanısı kliniktir.
RİSK FAKTÖRLERİ Epilasyon, ağda için tercih edilen ve tahrişe neden olan kimyasal veya fiziksel ürünler, Aşırı terleme ,Topikal kortikosteroid kullanımı, yakın zamanda ve/veya uzun süreli oral antibiyotik kullanımı, Herhangi bir spa küveti ve/veya yüzme havuzuna maruz kalma CD4 sayısının 250'den az olduğu veya bağışıklık sisteminin baskılandığı HIV geçmişi Diyabet hastalığı,obezite
AYIRICI TANI
-Akne vulgaris
-Papülopüstüler rosacea
-İlaca bağlı folikülit
-Hidradenitis süpürativa
-Uyuz
-Keratoz pilaris
TEDAVİ:
Farmakolojik Olmayan Tedavi Kimyasal veya mekanik cilt tahrişinin önlenmesi diyabetiklerde glisemik kontrol, jakuzi ve kaplıcaların uygun şekilde klorlanması, temiz bir usturayla tıraş olmak.
Farmakolojik Tedavi Birkaç püstül içeren basit staf folikülit vakalarının çoğu birkaç gün içinde kendiliğinden düzelir. Daha yaygın olan vakalarda topikal antibiyotikler kullanılır. Birinci basamak ajanlar tipik olarak topikal mupirosin (Bactroban®) ve klindamisin (Benzoxin®) krem içerir.
Bunların etkisiz olduğu vakalarda veya hasta fronküloz ve karbonküloz gibi daha derin folikülit veya derinin daha yaygın tutulumu ile ortaya çıkarsa, sefaleksin (Sef®) ve dikloksasilin gibi oral antibiyotikler başlanabilir.
Sık foliküliti olan kronik nazal veya perineal S. aureus taşıyıcıları, 5 gün boyunca günde iki kez 300 mg rifampin ile tedavi edilebilir. Burun deliklerine uygulanan mupirosin veya retapamulin merhem de burun taşıyıcıları için etkilidir.
Dr. Hava Aleyna İLHAN