HERPES ZOSTER
Varicella-zoster virüsü (VZV) enfeksiyonu iki farklı hastalığa neden olur: VZV ile primer enfeksiyon, yüz, gövde ve ekstremitelerde gelişimin farklı aşamalarında eritemli zeminde veziküler lezyonlarla karakterize suçiçeği ile sonuçlanır.
Zona olarak da bilinen herpes zoster, duyusal ganglionlarda latent VZV enfeksiyonunun yeniden aktivasyonundan kaynaklanır.
BULAŞ
🗣Herpes zoster'lı kişiler, suçiçeği geçirmemiş ve hiç suçiçeği aşısı almamış kişilere VZV'yi bulaştırabilir.
Virüs, herpes zoster lezyonları ile doğrudan temas yoluyla yayılabilir (lezyonlar kuruyana ve kabuklanana kadar bulaşıcı olarak kabul edilir).
Lokalize herpes zosterli bireylerden VZV'nin hava yoluyla bulaşması da meydana gelir.
KLİNİK BELİRTİLER
Döküntü
Akut nevrit
Sistemik semptomlar (baş ağrısı, ateş, halsizlik, yorgunluk…)
Döküntü, tipik olarak tek bir dermatomda veya birkaç bitişik dermatomda eritemli papüller olarak başlar.
Herpes zoster veziküler döküntünün dermatomal dağılımı, ilgili ganglionun (veya komşu gangliyonların) duyusal alanlarına karşılık gelir.
Birkaç gün içinde, gruplanmış veziküller veya büller baskın belirti haline gelir.
Üç ila dört gün içinde döküntü püstüler hale gelir.
Döküntü, bağışıklığı baskılanmış kişilerde ve ileri yaştaki kişilerde hemorajik olabilir.
Bağışıklığı yeterli konakçılarda lezyonlar 7 ila 10 gün arasında kabuklanır ve artık bulaşıcı olarak kabul edilmez.
Skar oluşumu ve hipo veya hiperpigmentasyon, herpes zoster düzeldikten sonra aylar veya yıllar boyunca devam edebilir .
Başvurudan bir hafta sonra yeni lezyonların gelişmesi, altta yatan immün yetmezlik ile ilgili şüphe uyandırır. ❗️Döküntü herhangi bir dermatomda ortaya çıkabilmesine rağmen, en sık torasik ve lomber dermatomlar tutulur.
KOMPLİKASYONLARI
Postherpetik nevralji
Herpes zoster oftalmikus
Akut retinal nekroz
Herpes zoster otikus(Ramsey Hunt Sendromu)
Aseptik menenjit
Ensefalit
Periferal motor nöropati
Myelit
Guillain-Barré sendromu
Sekonder bakteriyel enfeksiyon
TANI
Klinik (tek taraflı, genellikle ağrılı, iyi tanımlanmış dermatomal dağılıma sahip veziküler döküntü)
PCR (en hassas test)
DFA( Direk floresan antikor testi)
Viral kültür
TEDAVİ
Klinik semptomlardan 72 saat sonra ortaya çıkan komplike olmayan herpes zoster (dermatomal veziküler döküntü ve döküntüden önce gelen veya döküntü ile birlikte ortaya çıkan akut nevrit) hastalarına antiviral tedavi önerilir.
72 saat sonra başvuran hastalara başvuru anında yeni lezyonlar ortaya çıkarsa antiviral tedavi uygulanır.
Kabuklu lezyonları olan hastada antiviral tedavinin yararı minimaldir.
ASİKLOVİR 800 mg 5x1, 7 gün
VALASİKLOVİR 1000 mg 3x1, 7 gün
FAMSİKLOVİR 500 mg 3x1, 7 gün
Akut nörit ile ilişkili hafif ila şiddetli ağrıyı kontrol etmek için genellikle analjezik ilaçlara ihtiyaç duyulur.
İlk değerlendirme sırasında veya tedavi süresince herhangi bir zamanda sekonder bakteriyel enfeksiyondan şüpheleniliyorsa, hastaya antiviral tedaviye ek olarak uygun stafilokok ve streptokok antibiyotik tedavisi verilmelidir.
Herpes zosterli bağışıklığı yeterli hastalarda oküler, otik veya nörolojik belirtiler görülebilir (Komplike herpes zoster). Bu tür hastalarda intravenöz ve/veya uzun süreli antiviral tedavi gerekebilir. Ek olarak, belirli koşullarda glukokortikoidler yardımcı olabilir.
BULAŞI ÖNLEME
Döküntü kabuklanana kadar hastalar mümkünse döküntüleri kapalı tutmalılar.
Virüsün başkalarına yayılmasını önlemek için ellerini sık sık yıkamalılar.
Ayrıca hiç suçiçeği geçirmemiş veya suçiçeği aşısı olmamış hamile kadınlarla, prematüre veya düşük doğum ağırlıklı bebeklerle ve bağışıklığı baskılanmış bireylerle temastan kaçınmalıdırlar. Dr. Edanur Karataş Kaynakça: