Kan basıncı değerlerine göre hipertansiyon sınıflandırılması nasıl yapılır ve tipleri nelerdir ?

• Farklı kurumların farklı sınıflandırmaları bulunmaktadır.

Amerikan Kalp Derneği’ne göre ;

• Normal  SBP < 120 mm Hg ve DBP < 80 mm Hg
• Prehipertansiyon SBP 120-139 mm Hg veya DBP 80-89 mm Hg
• Evre 1 Hipertansiyon SBP 140-159 mm Hg veya DBP 90-99 mm Hg 
• Evre 2 Hipertansiyon SKB ≥ 160 mm Hg veya DBP ≥ 100 mm Hg ise; > 180/110 mm Hg ise 1 ay veya 1 hafta içinde tekrar değerlendirin. 
• Esansiyel Hipertansiyon: İdiyopatik veya Primer Hipertansiyon 
• Dirençli Hipertansiyon: Bir diüretik dahil olmak üzere farklı sınıflardan 3 antihipertansif ilacın eşzamanlı kullanımına rağmen yüksek kan basıncı. İkincil Hipertansiyon: Tanımlanabilir, potansiyel olarak tedavi edilebilir bir nedene bağlı hipertansiyon 
• Maskeli Hipertansiyon: Evde veya ayakta kan basıncı izlemede yüksek kan basıncı, ancak normal ofis kan basıncı (elektronik -osilometre- tansiyon aleti ile ölçülen basınç )
• Beyaz Önlük Hipertansiyonu: Evde veya ayakta kan basıncı izlemede normal kan basıncı, ancak ofis kan basıncında yükselme.

Kararsız Hipertansiyon:

Genellikle duygusal strese atfedilen kan basıncındaki ani artışlarla karakterizedir ve somut bir tanının aksine klinik bir izlenim olarak kabul edilir. Paroksismal Hipertansiyon: Belirgin semptomların eşlik ettiği kan basıncında ani ve önemli yükselmeler ile karakterizedir; neden olarak duygusal stresin genel olmaması nedeniyle kararsız hipertansiyondan farklıdır ve "ansızın" meydana geldiği açıklanmıştır.

Hasta gruplarına göre hedeflenen kan basınçları nelerdir?   

• Artmış kardiyovasküler riski olmayan ve komorbiditesi olmayan hastalarda hedef kan basıncı  <140/90 mm Hg'dir.   
• Artmış kardiyovasküler riski olan ve diyabeti olmayan seçilmiş hastalarda, ≥ 50 yaşında, sistolik kan basıncı hedefi < 120 mm Hg iken kardiyovasküler olay ve mortalite riski, hedef sistolik kan basıncı < 140 mm Hg ile karşılaştırıldığında daha düşük bulunmuştur.   
• Daha yaşlı hastalarda (≥ 60, ≥ 65 veya ≥ 80 yaş olarak tanımlanır, kılavuza göre değişir) Sistolik KB hedefleri < 150 mm Hg ile < 130 mm Hg arasında değişir.   
• Diyabetli hastalarda yönergelerde farklılıklar olsa da hedefler < 130/80 mm Hg ile < 140/90 mm Hg arasında değişir.   
• Kronik böbrek hastalığı olan hastalarda kılavuzlar değişiklik gösterir, ancak hedef ≤ 140/90 mm Hg'dir fakat tolere edilebilirlik, böbrek nakli varlığı ve diğer bireysel özellikler gibi faktörlere dayalı olarak ≤ 130/80 mm Hg veya ≤ 120 mm Hg hedeflenir.   
• Koroner arter hastalığı olan hastalarda, sistolik kan basıncının ≤130 mm Hg'ye ulaşması, kalp yetmezliği ve inme riskinde azalma ile ilişkili görünmektedir, ancak ölüm veya miyokard enfarktüsü riskinde herhangi bir iyileşme görülmemektedir.   Çocuklarda ve ergenlerde hipertansiyon açısından tarama nasıl olmalıdır? Hipertansiyon tanısının erken tespiti ve kardiyovasküler olayların önlenmesi amacıyla herhangi bir sebeple muayeneye gelen 3-18 yaş arasındaki bütün çocuklarda yılda en az bir kez arteriyel tansiyon ölçümü yapılmalıdır.   

Hipertansiyon etiyolojisinde neler yer alır?

✓Primer (esansiyel hipertansiyon)

SEKONDER HİPERTANSİYON

✓Renal hipertansiyon (Renal parankimal hipertansiyon renovasküler hipertansiyon)

✓Renin salgılayan tümörler

✓Primer sodyum retansiyonu (Liddle sendromu, Gordon sendromu)

✓Endokrin hipertansiyonlar (Akromegali hipotiroidi hipertiroidi , hiperkalsemi)

✓Sürrenal kökenli hipertansiyonlar (Cushing sendromu Primer hiperaldosteronizm konjenital sürrenal hiperplazisi feokromositoma)

✓Sürrenal hormonlarının alınmasına bağlı hipertansiyonlar (meyan kökü, anabolik steroidler, iyatrojenik glukokortikoid fazlalığı, kontraseptifler ve benzeri östrojen içeren ilaçlar, sempatomimetik ilaçlar, tiramin içeren yiyecekler ile birlikte peynir, şarap gibi ürünlerin alınması, monoaminooksidaz inhibitörü antidepresifler).

✓Karsinoid

✓Aort koarktasyonu Gebeliğe bağlı hipertansiyon

✓Nörolojik bozukluklara bağlı hipertansiyon (kafa içi basınç artışı uyku apnesi kuadripleji)

✓Kurşun zehirlenmesi

✓Guillain-Barrè sendromu

✓Fiziksel ve mental stres

✓İntravasküler hacim artışı

✓Artmış kalp debisi

✓Aort kapak yetersizliği

✓Arteriovenöz fistül

✓Hipertiroidi

✓Beriberi

✓Hiperkinetik dolaşım yaratan diğer nedenler

✓Aort rijiditesindeki artış (yaşlılardaki sistolik hipertansiyon)  

Hipertansiyon kardiyovasküler risk faktörleri 

Major faktörler

• Yaş: Erkeklerde 55, kadınlarda 65 yaşını aşmış olmak
• Sigara
• Hiperkolesterolemi (total kolesterol > 240 mg/dl veya LDL -kolesterol > 160 mg/dl
• Diabetes mellitus
• Serebrovasküler veya kardiyovasküler hastalıklara ilişkin aile anamnezi (erkeklerde 55, kadınlarda 65 yaşın üstünde) 

Minor faktörle

• Yaş: Erkeklerde 45, kadınlarda 55 yaşını aşmış olmak
• Ilımlı hiperkolesterolemi (total kolesterol >200 mg/dl veya LDL-kolesterol >130 mg/dl)
• Düşük HDL-kolesterol (< 35 mg/dl)
• Hipertrigliseridemi (> 200 mg/dl)
• Şişmanlık
• Azalmış glukoz toleransı
• Sedanter yaşam tarzı  

Hedef organ hasarı/Klinik kardiyovasküler hastalık 

• Kalp hastalıkları
• Sol ventrikül hipertrofisi
• Angina/geçirilmiş miyokard infarktüsü
• Geçirilmiş koroner revaskülarizasyon
• Kalp yetersizliği
• İnme veya geçici iskemik atak
• Nefropati
• Periferik arter hastalığı
• Retinopati   
• Bu faktörlere göre risk belirlemesi yapılarak hastalar üç kategoriye ayrılır. Birinci kategoriyi oluşturan düşük risk grubunda hiçbir risk faktörü veya hedef organ hasarı /klinik kardiyovasküler hastalık yoktur. İkinci kategori orta derecede risk grubudur ve bu kategori diabetes mellitus hariç olmak üzere, bir major veya iki minor risk faktörü bulunan hastalardan oluşur. Üçüncü kategoriyi içeren yüksek risk grubunda ise diyabet veya hedef organ hasarı/klinik kardiyovasküler hastalık saptanmış olan hastalar bulunur. Bu risk sınıflamasının en önemli noktası, temelde bir faktörü olmasına karşılık taşıdığı önemden ötürü diyabetin hedef organ hasarı / klinik kardiyovasküler hastalık ile eşdeğer tutulmasıdır.  

Hipertansiyon açısından 10 yıllık risk değerlendirmesi nasıl yapılır?

🫒Risk hesaplayıcı kullanarak hesaplanır.(Score,Pooled Cohort Equation,Reynolds)

🫒Ailede erken koroner arter hastalığı öyküsü göz önünde bulundurulmalıdır.

🫒Yüksek vücut kitle indeksi göz önünde bulundurulmalıdır.    

Hipertansif krizlerin turleri nelerdir? 

Hipertansif krizlerin ana kategorileri şunları içerir: 

Hipertansif acil: 

• Şiddetli kan basıncı yükselmesi artı son organ hasarı
• Malign hipertansiyon, ciddi şekilde yüksek kan basıncı ve genellikle retinayı içeren iskemik son organ hasarı olan hastalar için kullanılan bir terimdir, ancak böbrekleri, kalbi, arterleri ve/veya beyni de içerebilir. 

Hipertansif aciliyet: 

• Son organ disfonksiyonu kanıtı olmadan şiddetli kan basıncı yükselmesi
• Örnekler, asemptomatik veya baş ağrısı, dispne, burun kanaması, çarpıntı veya anksiyete ile ilişkili üst düzey II hipertansiyonu içerir.
• Çoğu hasta yetersiz tedavi edilmiş hipertansiyona sahiptir veya tedavi rejimine uymamaktadır. 

Ek hipertansif kriz türleri şunları içerir 

Gebelikte hipertansif acil: 

• > 15 dakika süren şiddetli hipertansiyonun akut başlangıcı artı son organ hasarı
• Uç organ hasarı şiddetli preeklampsi, eklampsi ve hemoliz, yüksek karaciğer enzimleri, düşük trombosit sayısı (HELLP) sendromunu içerebilir. 

Yanlış veya yalancı hipertansif kriz: 

• Dış uyaranlara (ağrı, kaygı, stres ve idrar retansiyonu gibi) bağlı geçici kan basıncı yükselmeleri, son organ disfonksiyonu kanıtı olmadan
• İzole klinik hipertansiyonu, beyaz önlük hipertansiyonu ve kan basıncı ölçüm tekniğindeki hataları olan hastaları içerir    

“Hipertansif aciliyet”e nasıl yaklaşılmalıdır , tercih edilebilecek ilaçlar nelerdir?

Hipertansif aciliyet (uç organ hasari kaniti yok)

🫀 ilaç tedavisine baslamadan önce hasta 30-45 dakika sirtüstü pozisyonda tutulmalı

🫀 oral ilaclar kan basincini kademeli olarak ilk saatten 48 saate kadar ≤160/95 mm Hg seviyelerine düşürmek için kullanilabilir: IV ilaç nadiren gerekli

🫀herhangi biriyle tedavi edilebilir:

• nikardipin 20-40 mg her 8-12 saatte bir ağızdan
• kaptopril her 8-12 saatte bir ağızdan 25-50 mg
• labetalol başlangıç dozu oral olarak 200 mg, ardından gerektiğinde 6-12 sat sonra ilave 200-400 mg doz

Hipertansif acillerde end organ hasarını değerlendirmek için yapılması gereken testler nelerdir ?

1. elektrolitler, kan üre azotu, kreatinin ve tam kan sayımı dahil olmak üzere kan testleri
2. kardiyak biyobelirteçler
3. idrar tahlili (glomerüler hasarla uyumlu proteinüri veya hematüri için)
4. toksikoloji ekranı
5. elektrokardiyogram
6. optik sinirin intrakraniyal hipertansiyon belirtileri açısından dikkatli muayenesi (gerekirse pupilla dilatasyonu ile) Aşağıdakiler dahil olmak üzere belirli durumlar için klinik şüpheye dayalı görüntüleme: göğüs röntgeni (sol ventrikül yetmezliği belirtileri için) Göğüs röntgeninde nabızları eşit olmayan veya mediasteni geniş olan hastalarda akciğer bilgisayarlı tomografisi veya Doppler ekokardiyografi - disekan aort anevrizmasını aramak için iskemik veya hemorajik inme ve subaraknoid kanamayı değerlendirmek için nörolojik anormalliklerin belirti ve semptomları olan hastalarda baş bilgisayarlı tomografi
7. Pulmoner ödem ile başvuran hastalarda transtorasik ekokardiyogram (TTE) - diyastolik disfonksiyon, geçici sistolik disfonksiyon ve mitral yetmezliği ayırt etmek için
8. Transözofageal ekokardiyografi (TEE), yeterli kan basıncı kontrolü sağlanana kadar aort anevrizmasının diseksiyonu olasılığı olan hastalarda önerilmez.   
   

Hipertansif acilleri önlemek için hastaya yapılabilecek tavsiyeler nelerdir ?

• Fazla kilo veya obezite varsa kilo verme konusunda tavsiyede bulunun
• Hastaya alkolü yalnızca ölçülü olarak tüketmesini söyleyin
• Hastaya düşük sodyum diyetini izlemesini söyleyin
• Hastaya yapılandıılmış egzersiz programı ile fiziksel aktiviteyi artırmasını söyleyin

Akut koroner sendroma eşlik eden hipertansiyona yaklaşım nasıl olmalıdır? 

• Akut Koroner Sendromlarda hedef genellikle ilk 2 saatte kan basıncımı %20 azaltmak ve sonraki seviyelerde <160/100 mmHg ulaşmaktır.
• Akut koroner sendromdan sonra daha düşük hedef kan basıncı tartışılmalıdır.
• Tercih edilen ilaçlar nitrogliserin ve esmololdür;labetalol,nikardiğin,klevidipin de kullanılabilir.
• Hasta son 48 saat içinde fosfodiesteraz inhibitörleri (sildenafil,tadalafil dahil) almışsa nitrogliserin kullanılmamalıdır.