HİPONATREMİ  

 Hiponatremi, serum sodyum konsantrasyonunun 135 mEq/L'nin altında olmasıyla tanımlanan, elektrolit ve vücut sıvısı dengesinin klinik bir bozukluğudur. Hiponatremi vakalarında en yaygın neden, toplam sodyum kaybından ziyade hemodilüsyondur. Spesifik olarak, bu durum çoğunlukla serbest suyun salgılanamamasından kaynaklanmaktadır. Acil klinisyeni bu patolojik durumu tanımalı ve ciddiye almalıdır çünkü hafif hiponatremi vakaları bile hem yatan hem de ayakta tedavi gören hastalarda mortaliteyi artırabilir ve hastanede yatan hastalarda morbiditeyi artırabilir.   ETYOLOJİ Akut şiddetli hiponatremi, şiddetli baş ağrısı, bilinç bulanıklığı, açık ataksi ve nöbetler gibi daha şiddetli nörolojik semptomlarla kendini gösterir. Akut şiddetli hiponatremi en sık maraton koşucularında, primer polidipsi hastalarında ve 3,4-metilendioksimetamfetamin kullananlarda görülür.[i]  

HİPERVOLEMİK HİPONATREMİ

• Kalp yetmezliği
• Karaciğer yetmezliği
• Böbrek yetmezliği
• Nefrotik sendrom

  ÖVOLEMİK HİPONATREMİ

• İlaçlar
• Birincil polidipsi
• Hiperglisemi
• Hipotiroidizm
• Adrenal yetmezlik
• Hipokalemi
• Diyet

  HİPOVOLEMİK HİPONATREMİ

• Kusma
• İshal
• Egzersiz kaynaklı
• Diüretikler (en yaygın olarak tiazidler) 

KLİNİK Akut hiponatremi genellikle semptomatiktir.  

• Mide bulantısı ve kusma
• Baş ağrısı Zayıflık
• Kas spazmları
• Ataksi
• Mental durumda değişiklik (örn. huzursuzluk, kafa karışıklığı, sersemlik, uyuşukluk)
• Nöbetler

  Kademeli gelişen kronik hiponatremi sıklıkla subklinik olarak veya hafif semptomlarla ortaya çıkar.  

• Gastrointestinal semptomlar (örneğin bulantı, kusma, iştah kaybı)
• Hafif nörolojik anormallikler (örn. baş ağrısı, baş dönmesi, hafif ataksi, hafif uyuşukluk, unutkanlık, hafif konsantrasyon bozuklukları, bilişsel bozukluk)
• Polidipsi

  TEŞHİS Teşhis süreci, kapsamlı klinik değerlendirme (örn. öykü, fizik muayene) ile birlikte temel laboratuvar testlerinin yorumlanmasını içerir.

• Tercih edilen yaklaşım, ilk laboratuvar testlerinin bir setini tek seferde elde etmek ve daha sonra bunları adım adım yorumlamaktır.
• Başlangıç ​​testleri plazma glikozu, elektrolitler, BUN, kreatinin, plazma osmolalitesi, idrar osmolalitesi ve idrar sodyumunu içerir. [iii]

  KOMPLİKASYONLAR

• Hiponatremik ensefalopati
• Düşmeler ve kırıklar (yaşlı hastalarda düşmelere bağlı)
• Geri dönüşü olmayan nörolojik hasar
• Ölüm

  TEDAVİ Hiponatreminin yukarıda tartışılan nedenlerine yönelik spesifik ve genel tedavi acil tıp kliniğinde başlanabilecek olmasına rağmen, [Na] düzeyi ≥120 mEq/L olduğunda tedavinin hemen başlanmasına daha az gereklilik vardır. Hiponatremi ciddi ise (<115 mEq/L altında veya hasta belirtileri olduğunda) tedavi hemen başlanmalıdır.[iv] Tedavi, 4 bileşene bağlıdır:

•  Semptom varlığı ve/veya ciddiyeti,
•  Ortaya çıkış hızı,
•  Hastanın volüm durumu,
•  Serum Na+ düzeyi

    Na+ düzeyi<120 mEq/L, ciddi nörolojik semptom varlığı ve hiponatremi akut ise, ilk tedavi %3’lük hipertonik salin infüzyonudur. 

Serum Na+ düzeyinin 4-6 mEq/L artırılması genellikle nörolojik semptomlarda düzelme sağlar. 

Semptomlarda düzelme izlendikten sonra, hipertonik salin infüzyonu durdurulmalı veya daha düşük infüzyon hızıyla verilmeli veya başka bir Na+ solüsyonuna geçilmelidir.  

UYARI: Osmotik demiyelinizasyon sendromu riskini azaltmak için; 48 saatlik sürede serum Na+ artışı 15-20 mEq/L’nin üzerine çıkmamalıdır.[v]                

                          

KAYNAKÇA: [i]  Alderman E. MD, Hyponatremia, Clinical Key, October 5, 2022 [ii] Aaron Alindogan MD and Ryan Joseph DO, DTM&H, Disorders of Sodium, Emergency Medicine Clinics of North America, 2023-11-01, Volume 41, Issue 4, Pages 697-709 [iii] Georges Nakhoul MD, MEd, Hyponatremia, Diagnosis and Evaluation, July 2, 2021 [iv] Tintinalli, Michael Londner, Darcie Hammer, Gabor D. Kelen, Fluıd And Electrolyte Problems Section Three Resuscitative Problems and Techniques 61, 167 [v] Clinical Key, Michael L. Moritz MD and Juan Carlos Ayus MD, Symptomatic Hyponatremia Treatment, November 16, 2022