•İrtifa hastalığı, yüksek irtifaya (genellikle deniz seviyesinden 2500 m'den daha yüksek) hızlı çıkış sırasında oluşan hipobarik hipoksiden kaynaklanan, hafiften yaşamı tehdit etmeye kadar değişen bir dizi semptomdur. Akut dağ hastalığı semptomları genellikle yüksek irtifaya vardıktan birkaç saat ila birkaç gün sonra başlar.

•Birincil tanı araçları, özellikle aşağıdaki gibi öykü ve fizik muayenedir:

nörolojik muayene

Ataksi ve zihinsel durumdaki değişiklik, yüksek irtifa beyin ödeminin temel belirtileridir

Göğüs oskültasyonu

Çatlaklar, genellikle sağ orta lobda başlayan yüksek irtifa akciğer ödeminin bir belirtisidir.

•Ayırıcı tanı aşağıdakileri içerir:

Dehidrasyon

Karbonmonoksit zehirlenmesi

Hipotermi

Hiponatremi

İrtifa dekompresyon hastalığı

•Ana tedavi seçenekleri aşağıdaki gibidir:

Alçak irtifaya iniş, irtifa hastalığının tüm kategorileri için altın standart tedavidir -Yüksek irtifadaki tüm beyin ödemleri (doğrulanmış veya şüphelenilen) derhal iniş yapılmasını gerektirir

Ek oksijen her türlü irtifa hastalığına faydalıdır

Asetazolamid şu şekilde kullanılır: -Akut dağ hastalığı semptomlarının tedavisi ve önlenmesi -Uyku sırasında periyodik solunum, obstrüktif uyku apnesi ve rakıma bağlı diğer uyku bozukluklarının tedavisi

Nifedipin, yüksek irtifa akciğer ödeminin tedavisinde temel ilaçtır

Deksametazon yüksek irtifa beyin ödemi için temel ilaç tedavisidir

•En iyi önleyici strateji, yavaş yavaş yükselerek, yükselmeye devam etmeden önce ara irtifalarda günde birkaç saat dinlenme molaları vererek ve uyumak için 300 ila 500 m (984 ila 1640 ft) alçalarak (yükseklere tırman, alçakta uyu) iklime alışmadır. sınıflandırma

•Yüksek irtifa baş ağrısı6

2500 m'den (8202 ft) daha yüksek rakımlarda iklime alışmamış insanların çoğunun yaşadığı basit baş ağrısı -Daha düşük irtifalarda meydana gelebilir Akut dağ hastalığı

En yaygın olarak 2500 m'den (8202 ft) yüksek rakımlarda iklime alışmamış insanlarda görülür, ancak daha düşük rakımlarda da meydana gelebilir

•Baş ağrısı ve aşağıdakilerden en az biri ile kendini gösteren, iyi huylu irtifa hastalığı formu

Yorgunluk veya zayıflık

Baş dönmesi veya baş dönmesi

Gastrointestinal semptomlar (mide bulantısı, kusma veya anoreksi)

Uykusuzluk veya diğer uyku bozuklukları

•Yüksek irtifa beyin ödemi

Son dönem akut dağ hastalığı olarak kabul edilebilir -Potansiyel olarak yaşamı tehdit eden nörolojik sendrom -Akut dağ hastalığı olan kişide zihinsel durum değişikliği veya ataksi veya -Akut dağ hastalığı olmaksızın yüksek rakımda kişide zihinsel durum değişikliği ve ataksi -Beyin fıtığı sonucu ölüm meydana gelir

•Yüksek irtifa akciğer ödemi

Yüksek irtifada gelişen, öncesinde mutlaka akut dağ hastalığı olması gerekmeyen ve aşağıdaki kriterlerin her ikisine göre teşhis edilen, kardiyojenik olmayan akciğer ödemi:3 5 -Aşağıdaki belirtilerden 2 veya daha fazlası: -Dinlenme sırasında dispne -Öksürük -Zayıflık veya azalmış egzersiz toleransı -Göğüste sıkışma veya tıkanıklık -Aşağıdaki belirtilerden 2 veya daha fazlası: -En az bir akciğer alanında çıtırtı veya hırıltı -Merkezi siyanoz -Taşipne -Taşikardi oYüksek irtifa akciğer ödemi tanısı için 2 veya daha fazla semptom ve 2 veya daha fazla bulgunun varlığı gereklidir.

•Kronik dağ hastalığı

Yüksek rakımlarda yaşayan bazı insanları etkileyen kronik durum -Dağ sakinlerini pulmoner hipertansiyon, felç ve konjestif kalp yetmezliği açısından yüksek risk altına sokar -Pulmoner hipertansiyon ve felç riskini artıran polisitemi ile kendini gösterir      

                            Dr.Hilal Yağcı    

Kaynakça: CLİNİCALKEY,CLINICAL OVERVIEW, HTTPS://WWW.CLİNİCALKEY.COM/#!/CONTENT/CLİNİCAL_OVERVİEW/67-S2.0-BBB90468-E403-4CB0-B468-38A050B0DC18