🫁
❓Kardiyojenik pulmoner ödem, proteinden fakir sıvının pulmoner interstisyum ve alveoler boşluklara transudasyonunun artmasıyla karakterizedir.
❓Birincil etiyolojik faktör, çoğunlukla sol ventrikül dolum basıncının yükselmesinin bir sonucu olan, sol atriyum dolum basıncındaki hızlı ve akut artıştır. Sol taraftaki basıncın artmasına ve kanın kalbin sol tarafında birikmesine katkıda bulunan tüm faktörler, kardiyojenik akciğer ödemine neden olabilir.
• Sol ventrikül yetmezliği ile birlikte koroner arter hastalığı (miyokard enfarktüsü)
• Konjestif kalp yetmezliği
• Kardiyomiyopati
• Kalbin sol tarafındaki kapak hastalıkları (darlık ve yetersizlik)
• Kardiyak aritmiler
• Sağdan sola şantlar
❔Akciğer ödeminin kardiyojenik formu (basınca bağlı), Starling kuvvetlerinin bozulmasıyla inflamatuar olmayan tipte bir ödem üretir.
❔Patofizyolojik olarak; sırasıyla sol ventrikül diastol sonu basınç artışı, sol atrium basınç artışı, pulmoner venöz basınç artışı ve pulmoner kapiller basıç artışı, interstisyel alanda fibroblast ve makrofaj aktivitesi, bağ dokusu fibrillerinin gevşemesi, intersitisyel ödem gelişimi ve alveol içerisine sıvı geçişi (alveoler ödem) olarak gerçekleşir.
▶️ Artan basınç/birikme--> Artan pulmoner venöz basıncı--> Artan pulmoner kılcal basınç--> interstisyel boşluklarda sıvı--> İnterstisyel boşluklarda artan basınç--> alveollerde sıvı (pulmoner ödem) ◀️
🫵KLİNİK🫵
-AKUT:
• Efor sarf edildiğinde veya yatıldığında kötüleşen aşırı nefes darlığı
• Yatarken kötüleşen kalp çarpıntısı ve boğulma/kaygı hissi
• Baş dönmesi ve aşırı terleme
• Öksürük (kötüleşen ödemle ilişkili olabilir)
• Kan rengi/pembe renkli köpüklü balgam (şiddetlendiğini gösterebilir)
• Göğüs ağrısı
• Soğuk, nemli cilt
-KRONİK:
• Efor sırasında nefes darlığı
• Ortopne
• Paroksismal gece nefes darlığı
• Vücudun/alt ekstremitelerin ödemlenmesi
• Kilo almak
• Tükenmişlik
-Sol atriyumun genişlemesi nedeniyle rekürren laringeal sinirin sıkışmasına bağlı ses kısıklığı gelişen Ortner sendromu da bazı hastalarda mevcut olabilir.
🫣FİZİK MUAYENE🫣
• Genel görünüm: Aşırı terleme, ekstremitelerde soğukluk, dik duruş (dik oturma), dudaklarda morarma ile bağlantılı olarak kafa karışıklığı, ajitasyon ve sinirlilik mevcut olabilir.
• Juguler venöz basınç : Genellikle yüksektir.
• Kan Basıncı: Hipertansiyon daha sık görülür, ancak hipotansiyonun hakim olması ciddi sol ventriküler sistolik fonksiyon bozukluğunun bir göstergesidir ve kardiyojenik şokun dışlanması gerekir. Soğuk ekstremiteler düşük perfüzyon ve şokun bir özelliğidir.
• Takipne ve/veya taşikardi
• Solunum Bulguları: Dispne genellikle mevcuttur. Raller genellikle akciğer basallerinde iki taraflı olarak duyulur ve ödem kötüleştikçe apikal olarak ilerler. Ronchi ve wheezing de duyulabilir.
• Kardiyovasküler Bulgular: Kalbin oskültasyonu, pulmoner ödeme neden olan çeşitli kapak lezyonları arasında ayrım yapılmasına yardımcı olur. S3 gallop duyulabilir. Kapak lezyonunun nedenine bağlı olarak farklı türde üfürümler duyulabilir.
Dr. Umut KELEŞ
KAYNAKÇA: Cardiogenic Pulmonary Edema, Muhammad Areeb Iqbal, NIH, 2023
https://www.dynamed.com/approach-to/pulmonary-edema-approach-to-the-patient
Cardiogenic Pulmonary Oedema, Victoria L Henson, RCEM Learning, 2021