KARIN AĞRISI
Abdominal ağrıların patofizyolojisi nasıldır?
Karın ağrısının nörolojik temeli
Karındaki ağrı reseptörleri mekanik ve kimyasal uyaranlara yanıt verir. Gerilme, visseral nosisepsiyonda yer alan başlıca mekanik uyarandır, ancak distansiyon, kasılma, traksiyon, kompresyon ve burulma da algılanır. Bu duyulardan sorumlu viseral reseptörler, mezenter içinde ve içi boş iç organların duvarları içinde, serozal yüzeylerde bulunur. Diğer viseral nosiseptörler kimyasal veya mekanik uyaranlara yanıt verirken, viseral mukozal reseptörler öncelikle kimyasal uyaranlara yanıt verir.
Karın ağrısının algılanmasından sorumlu olaylar tam olarak anlaşılmamıştır, ancak uyaranın tipine ve merkezi sinir sistemindeki visseral nosiseptif girdilerin yorumlanmasına bağlıdır. Örnek olarak, mide mukozası, basınca veya kimyasal uyaranlara karşı duyarsızdır. Ancak inflamasyon varlığında aynı uyaranlar ağrıya neden olabilir.Ağrıyı algılama eşiği bireyler arasında ve bazı hastalıklarda farklılık gösterebilir.
Lokalizasyon
Viseral afferent sinirlerin tipi ve yoğunluğu, viseral ağrının lokalizasyonunu belirsiz hale getirir. Ancak, birkaç genel kural yararlıdır:
•Çoğu sindirim sistemi ağrısı, bilateral simetrik innervasyon nedeniyle orta hatta algılanır. Açıkça lateralize olan ağrı büyük olasılıkla aynı taraf böbrek, üreter, yumurtalık veya ağırlıklı olarak tek taraflı innervasyona sahip somatik olarak innerve edilen yapılardan kaynaklanır. Bu kuralın istisnaları, iki taraflı innerve olmalarına rağmen, ipsilateral taraflarında baskın innervasyona sahip olan safra kesesi ve çıkan ve inen kolonları içerir.
•Viseral ağrı, visseral afferent sinirlerin omuriliğe girdiği spinal segmentte algılanır. Örnek olarak, ince bağırsaktan kaynaklanan ağrıya aracılık eden afferent sinirler, omuriliğe T8 ila L1 arasında girer. Bu nedenle ince bağırsağın distansiyonu genellikle periumbilikal bölgede algılanır.
Yönlendirilen ağrı
İç organlardan kaynaklanan ağrı bazen etkilenen organdan uzak bir bölgeden geliyormuş gibi algılanabilir. Yansıyan ağrı genellikle viseral girdilerle aynı omurilik seviyesini paylaşan kutanöz dermatomlarda bulunur. Örnek olarak, safra kesesinden gelen nosiseptif girdiler omuriliğe T5 ila T10 arasında girer. Bu nedenle, iltihaplı bir safra kesesinden gelen ağrı, kürek kemiğinde algılanabilir.
Yansıyan ağrının kalitesi ağrılıdır ve vücudun yüzeyine yakın olarak algılanır. Ağrıya ek olarak, yansıyan ağrının diğer iki bağıntısı saptanabilir: cilt hiperaljezisi ve karın duvarının artan kas tonusu (bu, bazen akut karınlı hastalarda gözlenen karın duvarı sertliğini açıklar).
Dr.Zeynep Koç
KAYNAKÇA: