KARIN AĞRISI
Yetişkinlerde karın ağrısıyla gelen hastaların fizik muayenesi nasıl yapılır ?
🏅Fizik muayeneye vital bulguları değerlendirerek başlayın. Ateş enfeksiyon şüphesini artırsa da, yaşlı yetişkinler ve bağışıklığı baskılanmış kişiler gibi ateşi yükseltemeyecek bazı hasta popülasyonları vardır. Karın içi enfeksiyonu olan yaşlı erişkin hastaların hipotermi ile başvurma olasılığı genç hastalara göre dört kat daha fazladır .Yanlış bir okuma hakkında endişeniz varsa, rektal sıcaklığı kontrol edin.
🏅Yüksek solunum hızının kendisi telafi edici bir reaksiyon olabilir ve klinisyeni altta yatan metabolik asidoz olasılığına karşı uyarmalıdır.
🏅Ardından, hastayı inceleyin. Muayene sadece birkaç saniye sürse de, teşhis için birçok ipucu sağlayabilir. Huzursuz, kıvrılmış ve ajite olan hasta renal kolik düşündürürken, yatakta düzgün bir şekilde dizleri bükülü yatan bir hasta peritonit için endişe yaratır. Muayene, geçmiş ameliyatların belirtilerini (örn. orta hat kesi izi), karın nabız atışını veya sistemik hastalık belirtilerini (örn. şokta solgunluk, sirozda örümcek anjiomatası) ortaya çıkarabilir ve bunlar özellikle öykü veremeyenlerde önemli olabilir. .
🏅Oskültasyon :Oskültasyonda iki dakika boyunca bağırsak seslerini dinleyin. Bağırsak sesleri normalde dakikada iki ila on iki orta perdeli gurultu olarak duyulur. Bağırsak seslerinin iki dakikadan fazla olmaması peritoniti düşündürür. Hiperaktif orta perdeli bağırsak sesleri, gastrointestinal (GI) kanaldaki kan veya iltihaplanma ile ilişkilidir. Periyodik olarak tiz "çıngırdayan" bağırsak sesleri veya bağırsak seslerinin tamamen yokluğu, abdominal distansiyon varlığında, bağırsak tıkanıklığını düşündürür.
Abdominal aort anevrizması (AAA) varlığında üfürüm duyulabilir.
🏅Palpasyon :Karın palpasyonu, klinisyenin hassasiyetin yerini ve derecesini belirlemesine ve istemsiz defans ve sertlik gibi peritoneal irritasyon belirtilerini saptamasına olanak tanır. Bir yaklaşım, başlangıçta ağrı bölgesinden uzaktaki alanda hafif palpasyon yapmaktır. Palpasyon daha sonra maksimum ağrı alanına doğru saat yönünde veya saat yönünün tersine döndürülerek uzatılabilir. Maksimal hassasiyet alanı lokalize edildiğinde, somatik belirtileri ortaya çıkarmak için manevralar yapılabilir. Hafif palpasyonla belirli bir hassasiyet alanı belirlenmezse, hepatomegali, splenomegali, aort dilatasyonu veya retroçekal apendiks belirtileri gibi diğer anormallikleri belirlemek için daha derin palpasyon yapılabilir.
Geri tepme hassasiyeti peritoniti yansıtıyor olabilir.
50 yaşından büyük hastalarda aortu palpe etmeye çalışmak faydalı ve güvenlidir. Bunu yapmak için hastanın ayakları sedyede ve dizleri bükülü olarak sırtüstü yatmasını sağlayın, böylece karın duvarı kaslarını gevşetin. Aort pulsasyonunun anormal genişliği AAA tanısını düşündürür. Hastanın vücut yapısına ve aort anatomisine bağlı olarak, bir AAA'yı saptamak için yapılan fizik muayenenin doğruluğu sınırlı olabilir, ancak önemli bilgiler sağlayabilir.
Dikkat edilmesi gereken diğer muayene bulguları arasında Carnett işareti, Murphy işareti, obturator işareti, psoas işareti ve Rovsing işareti yer alır.
Carnett belirtisinde karın duvarı kasları kasıldığında artan hassasiyet vardır. Kas kasılmasıyla şiddetlenen hassasiyetin karın duvarındaki patolojiye bağlı olması daha olasıdır.
Pelvik apendiksi olan bir hasta pozitif Obtrator sign (belirtisi)ne sahip olabilir. Klinisyen bükülmüş sağ uyluğun pasif iç rotasyonunu uyguladığında ortaya çıkan ağrı, pozitif bir testi temsil eder. Rovsing'in işareti, sol alt kadranın palpasyonu ile ortaya çıkan sağ alt kadranda Murphy'nin işareti, bir hasta sağ üst kadranın palpasyonu sırasında derin bir inspirasyonu aniden durdurduğunda ortaya çıkar. Bu test, kolesistit şüphesi olan bazı hastalarda faydalı olabilir, ancak duyarlılığı yaşlı erişkinlerde azalabilir.
Hamilelik sırasında fizik muayene zor olabilir. Gebe hastalarda daha az klinik bulgu olabilir ve peritoneal belirtiler göstermeyebilir . Bu, hamile hastayı periton tahrişine karşı duyarsızlaştıran periton boşluğunun kademeli olarak büyümesinin ve gerilmesinin bir sonucu olabilir
🏅Rektal muayene – Karın ağrısı olan hastaların çoğu rektal muayeneden geçmelidir. Yaşlı erişkinlerde obstrüksiyonun belirti ve semptomlarının açıklaması fekal impaksiyon olabilirken, retroçekal apandisitli bir hastada rektal muayenede hassasiyet tek anormal bulgu olabilir. Bununla birlikte, lokalize üst karın ağrısı (örneğin, sağ üst kadran ağrısı) veya gastrointestinal olmayan bir nedenden kaynaklanan karın ağrısı (örneğin, şüpheli sistit) olan bazı hastalarda rektal muayene gerekmeyebilir.
🏅Cilt muayenesi önemlidir ve genellikle gözden kaçar. Bu, özellikle herpes zoster insidansı daha yüksek olan yaşlı erişkinlerde geçerlidir. Karın ekimozu (Cullen belirtisi) veya böğür (Grey Turner) belirtisi muhtemelen rüptüre veya sızıntı yapan bir AAA veya hemorajik pankreatitin neden olduğu intraabdominal veya retroperitoneal kanamayı düşündürür.
Şok olan hastalarda cilt serin ve nemli olabilir.
🏅Gözler skleral ikter, cilt sarılık açısından muayene edilmelidirPulmoner veya kardiyak semptomları olan hastalarda pulmoner ve kardiyak muayene yapılmalıdır.Inflamatuar Bağırsak Hastalığı ile ilgili geçmişi olan hastalar, IBH'nin ekstraintestinal belirtileri için incelenmelidir.
Dr. Bekir KAHVECİ
KAYNAKÇA: