Bir kasın veya kas grubunun ani ve istemsiz başlayan, ağrılı, genellikle kısa süren, elle hissedilebilen kasılmalarıdır. Özellikle geceleri veya egzersize bağlı meydana gelir ancak istirahat sırasında da oluşabilir. Tüm kasları etkileyebileceği gibi genellikle baldırda görülür. Kramplar genellikle uyku veya egzersiz sırasında ortaya çıkar ve kas kasıldığında ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir. Kramplarla ilişkili ağrı sendromları arasında kas kasılması sırasında rahatsızlık ve kas yaralanmasına bağlı kasılma sonrasında ağrı yer alır. Özellikle baldır veya ayak kaslarındaki kramplar, her yaştaki normal insanda sık görülür. Yaşlılarda (%50'ye kadar), egzersiz sırasında veya sonrasında, geceleri, gebelikte daha sık görülebilirler. Bu tür kramplar genellikle idiyopatik ve iyi huyludur. Krampları olan hastaların %60 kadarında, rutin değerlendirmeden sonra gözlemlenen altta yatan tek hastalık küçük lif nöropatisi olabilir. Gastroknemius dışındaki kaslarda sık gelişen kramplar, genellikle altta yatan bir nöromüsküler bozukluğun habercisidir.
FOTO 1 Kramplar çoğunlukla gece uykuda ve bacaklarda daha sıklıkla oluşur. İdiyopatik yani nedeni ortaya konamayan tip daha sıktır. Ancak vücutta sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum, gibi elektrolitlerin kaybı ile kaslar daha kolay kasılabilir hale gelir ve gevşemesi güçleşir. Aşırı kas yorgunluğu durumunda da kas içinde laktik asit birikimi ile kramplara bir eğilim doğar. Ancak 50 yaş üzerinde normal kişilerin %50-60’ında gece kramp deneyimi vardır. Bunun nedeninin baldır kasını (gastroknemius) ayağa bağlayan aşil tendonunun yaşla birlikte esnekliğini kaybetmesi, kısalması ve bunun sonucunda baldır kasının boyunun kısalması olduğu ileri sürülür. Gece bilinç dışında baldır kasının uzayabileceğinden daha fazla gerilmesi ile ani kramp oluştuğu düşünülür.
FOTO 2 3 Diğer bozukluklar krampları taklit edebilir:
- Distoni: Kas spazmına neden olabilir, ancak semptomlar genellikle daha uzun süreli ve tekrarlayıcıdır ve tipik bacak kramplarından etkilenen kaslar dışındaki kasları (örn. boyun, el, yüz, vücuttaki kaslar) içerir.
- Tetani: Kas spazmına neden olabilir, ancak spazm genellikle daha uzun sürelidir (sıklıkla tekrarlayan kısa kas seğirmeleri ile); genellikle iki taraflı ve yaygındır.
- Kas İskemisi: Periferik arter hastalığı olanlarda efor sırasında baldır ağrısına neden olabilir. Ancak bu ağrı yetersiz kan akışından kaynaklanır ve kaslar kramptaki gibi kasılmaz.
- Fransa'da kramplardan etkilenen yaşlı insanların yaşı 65 ila 69 yaşları arasındadır.
- Seks ve kramplar arasında bir ilişki yoktur. Etkilenen kas bölgesinin yaklaşık %80'i baldırdır.
- Gece bacak krampları, kalp sorunları ve depresyonla ilişkili görünen Amerikan nüfusunun yaklaşık %6'sını etkiliyor
- Çin'de hamile kadınlarda kramp görülme sıklığı yüzde 32,9 ile baldır bölgesini etkiliyor. Birinci trimesterde görülme %11,6, ikinci trimesterde %28,2 ve son trimesterde %50,2'dir. Gebe Hintli kadınlar, özellikle baldırda (% 64,6) üçüncü trimester kas kramplarını en çok yaşıyorlar.
- Çok merkezli bir Amerikan çalışması, KOAH'lı hastaların %46 oranında kas kramplarından şikayetçi olduğunu bildirdi ve bu hasta popülasyonunda ağrının başlıca nedeni gibi görünüyor
- Başka birçok merkezli Amerikan araştırması, krampların %74'ünün atletlerde ve yüksek çevresel ısı koşullarında meydana geldiğini buldu
- Avustralya'da, Charcot-Marie-Tooth hastalığı tip 1A olan çocukların %32'si baldır kramplarından muzdariptir. Fenomen yaş arttıkça artar.
- İyi Huylu İdiyopatik Bacak krampları (altta yatan patoloji olmayan, tipik olarak geceleri)
- Egzersizle İlişkili Kas Krampları
- Sıkı Baldır Kasları (esneme eksikliği, hareketsizlik, kronik alt bacak ödemi nedeniyle)
- Dehidrasyon (terleme, ishal, diüretik kullanımı)
- Elektrolit Bozuklukları (örneğin, düşük vücut potasyum veya magnezyum seviyeleri)
- Nörolojik Hastalıklar (ALS, Radikülopatiler, Polinöropatiler)
- Miyopatiler
- Diyabet, Üremi, Siroz, Hipotiroidizm, Alkolizm
- Diyaliz
- Gebelik
- İlaçlar
- Bazı Toksinler
KAS KRAMPLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Kas kramplarının değerlendirilmesi, neyin tedavi edilebilir olduğunun tanınmasına odaklanır. Çoğu durumda, kramplara neden olan bir bozukluk zaten teşhis edilmiştir veya kramplardan daha rahatsız edici başka semptomlara neden olur. Kramplar Periferik Arter Hastalığı ve Distonilerden ayırt edilmelidir, klinik değerlendirme genellikle yeterlidir. ÖYKÜ Mevcut hastalığın öyküsü, krampların süresi, sıklığı, yeri, belirgin tetikleyicileri ve ilişkili semptomları dahil olmak sorgulanmalıdır. Nörolojik veya kas bozuklukları ile ilişkili olabilecek semptomlar arasında kas sertliği, güçsüzlük, ağrı ve duyu kaybı yer alabilir. Dehidratasyona, elektrolit veya vücut sıvısı dengesizliklerine katkıda bulunabilecek faktörler (örneğin, kusma, ishal, aşırı egzersiz ve terleme, yakın zamanda diyaliz, diüretik kullanımı, gebelik) kaydedilir.
SİSTEM SORGUSU
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere olası nedenlerin belirtilerini araştırmalıdır.
-Amenore veya adet düzensizliği: Hamileliğe bağlı bacak krampları
-Kilo alımı ve cilt değişiklikleri ile soğuk intoleransı: Hipotiroidizm
-Güçsüzlük : Nörolojik bozukluklar
-Ağrı veya duyu kaybı: Periferik nöropatiler veya radikülopatiler
Özgeçmiş: Kramplara neden olabilecek herhangi bir bozukluğu içermelidir. Alkol kullanımı da dahil olmak üzere tam bir ilaç öyküsü alınır.
FİZİK MUAYENE
Genel muayene; cildi, alkolizm belirtilerini, ödemi, kaş kaybını (hipotiroidizmi düşündürür) ve cilt nemi veya turgorunda değişikliklerini içermelidir. Derin tendon reflekslerini içeren nörolojik muayene yapılır. Nabızlar palpe edilmeli ve tüm ekstremitelerde kan basıncı ölçülmelidir. Zayıf bir nabız veya düşük ayak bileği: etkilenen uzuvda kan basıncı düşüklüğü iskemiye işaret edebilir. Kasın palpasyonu ile elin altında, tüm kas bölgesini veya lokalize bir alanı içerebilen güçlü bir gerginlik hissi vardır. Atrofi görülebilir.
KIRMIZI BAYRAKLAR
- Üst ekstremite veya gövde tutulumu
- Hiperrefleksi veya hiporefleksi
- Kas Güçsüzlüğü
- Fasikülasyonlar
- Alkolizm belirtileri
- Hipovolemi
- Periferik sinir, pleksus veya kök dağılımında ağrı veya duyu kaybı
Fokal kramplar, iyi huylu idiyopatik bacak kramplarını, egzersizle ilişkili kas kramplarını, kas-iskelet anormalliklerini, periferik sinir sistemi nedenlerini veya motor nöron bozukluğu gibi asimetrik olabilen erken bir dejeneratif bozukluğu düşündürür. Fokal hiporefleksi; periferik nöropati, pleksopati veya radikülopatiyi düşündürür. Yaygın krampları olan hastalarda (özellikle titreyen hastalarda), hiperrefleksi sistemik bir nedeni düşündürür (örn. iyonize hipokalsemi; bazen alkolizm, motor nöron bozukluğu veya bir ilaç, ancak derin tendon refleksleri üzerindeki etkileri ilaca göre değişebilir). Jeneralize hiporefleksi, özellikle yaşlı hastalarda hipotiroidizmi ve bazen alkolizmi düşündürebilir veya normal bir bulgu olabilir. Normal bir muayene ve uyumlu bir öykü, iyi huylu idiyopatik bacak kramplarını veya egzersizle ilişkili kas kramplarını düşündürür. TESTLER Test, anormal klinik bulguların varlığında yapılır. Rutin olarak hiçbir test yapılmamaktadır.
- Kan glukozu, böbrek fonksiyon testleri ve kalsiyum ve magnezyum dahil elektrolit seviyeleri, hastalarda nedeni bilinmeyen yaygın kramplar varsa, özellikle hiperrefleksi varsa ölçülmelidir.
- İyonize kalsiyum ve arteriyel kan gazları (AKG'ler), hastalarda tetani varsa solunum alkalozunu doğrulamak için ölçülür.
- Elektromiyografi, kasılan kaslar zayıfsa yapılır.
- Beyin ve omurilik MRG'si, kas zayıflığı veya nörolojik belirtiler fokal ise yapılır.
Kramp, kısa süreli ağrılı bir kasılmadır ve diğer kas kasılmalarından ayırt edilebilir. Distoni, merkezi kaynaklı ağrısız bir kasılmadır ve miyotoni, miyotonik distrofi ve Thomsen distrofisi durumunda olduğu gibi uzun süreli ağrısız bir kasılmadır. Tetani ağrılı olabilir ancak nadiren Camurati-Engelmann hastalığı, anoreksiya nervoza (Russell işareti) veya hipokalsemi durumunda olduğu gibi sadece bir kas bölgesini tutar. Miyaljiler, D vitamini hipovitaminozu, ilaç kullanımı veya merkezi sinir lezyonlarını takiben spastik hipertoni gibi çeşitli nedenlerle zorunlu olarak kasılmanın eşlik etmediği kas ağrılarıdır. Periferik Arter Hastalığında yürüme sırasında alt ekstremitelerde kas ağrısı, periferik vasküler stenozun bir belirtisidir. Bu durumlarda, hasta yürümeye devam ederse kramp görünebilir. Huzursuz bacak sendromu, alt ekstremitelerin kramplara neden olmayan istemsiz kasılmalarıdır, ancak kasılma aktivitesi sona erdiğinde yalnızca ağrı ve kas yorgunluğuna neden olur. Benzer kasılmalar da Parkinsonizm belirtileri olabilir. Fizyolojik bir durumun krampı ile patolojinin varlığındaki kramp arasında daha ileri bir ayırıcı tanı için en basit inceleme elektromiyografidir. Manyetik rezonans görüntüleme veya BT taraması gibi daha ayrıntılı testler herhangi bir nörolojik lezyonu tanımlayabilir. Bir krampın iyi huylu olup olmadığını anlamak için başka bir gözlemsel değerlendirme, lokalize kas sisteminin bir morfolojik anormallik geliştirip geliştirmediğidir: hipertrofi veya atrofi. Güçsüzlük, krampın münferit bir olay değil de bir semptom olduğunu düşünmesine yol açabilecek başka bir işarettir. Şüpheye düştüğünüzde, miyoglobinüriyi aramak için ve hiperkalemi varsa (standartın 2 ila 3 katından fazla) kan testleri yapılabilir. Literatür, atrofi veya fenotipik değişiklikler gibi hücresel değişiklikleri vurgulamak için kas biyopsisi incelemelerinin de yapılabileceğini vurgulamaktadır.
KAS KRAMPLARININ TEDAVİSİ
Kramp sendromlarının tedavisi, altta yatan hastalığın yönetimini ve/veya semptomatik tedaviyi içerir. Krampları tedaviye başlamadan önce hasta mutlaka iyi bir nörolojik muayeneden geçmeli ve diyabet, karaciğer, böbrek, nöropati, miyopati ve motor nöron hastalığı yönünden tetkiklere tabi tutulmalıdır. Bütün bu incelemeler yapıldıktan sonra kramplara neden olan altta yatan sebep bulundu ise ona yönelik tedavi öncelikle başlanmalıdır. Örneğin gebe bir hastada magnezyum takviyesi gerekli olabilir. Hipotiroidide tiroid hormonları, kalsiyum gibi elementler verilir. Sağlıklı kişiler ve hastalar için en kolay konservatif tedavi ilgili kasın gerilmesi veya derin masajlardır. Altta yatan koşullar tanımlandığında tedavi edilir. Bir kramp meydana gelirse, etkilenen kasları germek genellikle krampı hafifletir. Örneğin, bir baldır krampını hafifletmek için, hastalar ayak parmaklarını ve ayağını yukarı doğru çekmek için ellerini kullanabilirler (dorsifleksiyon). Isı (örneğin, ılık bir havlu veya ısıtma yastığı kullanmak, ılık bir banyo veya duş almak) veya soğuk uygulamak (örneğin, etkilenen kasa buzla masaj yapmak) ağrıyı hafifletebilir.
Eğer altta yatan bir neden yoksa, hastanın krampı haftada 3 veya daha çok ise bazı ilaçlar başlanabilir. Bunlar kas gevşeticiler, magnezyum ve kinin gibi ilaçlardır. Semptomatik tedavi, anormal kas kasılmalarını veya kasılmaların neden olduğu rahatsızlığı azaltabilir. Meksiletin krampların tedavisinde yardımcıdır. Kinin gece görülen kas kramplarının tedavisinde etkili olabilir ancak yan etkileri faydalarından daha ağır basabilir. Artan tuz alımı ve magnezyum laktat veya sitrat, hamilelik sırasında bacak kramplarının tedavisine yardımcı olabilir. Sıklıkla krampları önlemek için reçete edilen ilaçların çoğu (örn. kalsiyum takviyeleri, kinin , magnezyum, benzodiazepinler) önerilmemektedir. Çoğunun kanıtlanmış bir etkinliği yoktur. Kinin bazı çalışmalarda etkili olmuştur, ancak ara sıra görülen ciddi yan etkiler (örneğin, aritmiler, trombositopeni, trombotik trombositopenik purpura [TTP] ve hemolitik-üremik sendrom [HÜS], ciddi alerjik reaksiyonlar) nedeniyle artık önerilmemektedir. Meksiletin bazen yardımcı olur, ancak onu kullanmanın yan etki riskine değip değmeyeceği belirsizdir. Bu etkiler mide bulantısı, kusma, mide ekşimesi, baş dönmesi ve titremeyi içerir.
KAS KRAMPLARININ ÖNLENMESİ
- Daha İyi Bir Kondisyon İçin Egzersiz Yapmak
- Egzersiz Yapmadan Veya Yatmadan Önce Kasları Esnetmek
- Yeterli Hidrasyon Ve Mineral Alımı
- Uyarıcı Tüketmemek (ör. kafein, nikotin, efedrin, psödoefedrin)
- Sigara İçmemek
- Uygun Ayakkabı Giymek
- Yan Etki Oluşturabilecek İlaçları Dikkatli Kullanmak
- Bacak krampları yaygındır.
- En yaygın nedenler iyi huylu idiyopatik bacak krampları ve egzersizle ilişkili kas kramplarıdır.
- Kramplar periferik arter hastalığı ve distonilerden ayırt edilmelidir; klinik değerlendirme genellikle yeterlidir.
- Germe, krampları hafifletmeye ve önlemeye yardımcı olabilir.
- İlaç tedavisi genellikle önerilmemektedir.