KOSTİK MADDE ALIMI
TANIM
Alkaliler, güçlü asitler veya oksidanlar gibi yakıcı maddelerin yutulması ağız, yemek borusu ve/veya midede ciddi doku hasarına neden olabilir.
- Kostik yutma vakaları en yaygın olarak küçük çocuklarda (2-6 yaş arası) kazara ("keşif amacıyla") yutma yoluyla meydana gelir ve bunu intihar niyeti olan ergenler veya yetişkinler takip eder.
- yaygın olarak yutulan ev tipi kostiklerin sodalı su, çamaşır suyu, yüksek konsantrasyonlu asitler ve çamaşır deterjanı kapsülleri ("kapsüller") içerdiği rapor edilmiştir
- "Aşındırıcı" ve "yakıcı" terimleri bazen birbirinin yerine kullanılsa da, "aşındırıcı" daha kesin olarak, düğme pilinin yutulması gibi mekanik veya kademeli bozulmanın neden olduğu yaralanmaları belirtmek için kullanılır.[i]
- kostik alımını takip eden klinik belirti ve semptomlaryaralanmanın ciddiyetini güvenilir bir şekilde tahmin edemez; Ağrının ve ağız lezyonlarının olmaması ciddi gastrointestinal hasarı dışlamaz
- Potansiyel hava yolu ihlaline dair herhangi bir işaret varsa (ses kısıklığı, sekresyonları tolere edememe, stridor), derhal kapsamlı bir hava yolu değerlendirmesi yapın ve gerektiği şekilde müdahale edin
- yaralanma şekli yutulan maddenin türünegöre değişebilir
- Rebound hassasiyeti ve/veya deri altı amfizemi dahil özofagus veya mide perforasyonu belirtilerini değerlendirin
- Hastanın geçmişinialırken , hasta stabil hale gelinceye veya tamamen değerlendirilene kadar zaman alıcı tanımlama çabalarını devredin veya erteleyin
- Toksikolojik risk değerlendirmesi için maddeyi, yutulan miktarı, alımdan bu yana geçen süreyi ve kusmanın tetiklenmesi gibi herhangi bir dekontaminasyon prosedürünün gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini belirlemeye çalışın
- Yutulan maddenin sistemik toksisitesini değerlendirmek için mümkün olan en kısa sürede zehir kontrol merkeziyle iletişime geçin
- Hasta geçmişinden elde edilen bilgiler güvenilmez veya eksik olabilir[ii]
- Bilinen kazara alkali alımını takiben asemptomatik hastalariçin görüntüleme, endoskopi veya müdahale olmaksızın bir gözlem süresi (4-6 saat) uygun olabilir; kusma veya salya akması gibi semptomlar ortaya çıkmazsa ve hasta ağızdan alımı tolere edebiliyorsa, yeterli takip sağlanabiliyorsa endoskopi olmadan taburcu olmayı düşünün
- Kostik alımı için endoskopi ve/veya kontrastlı bilgisayarlı tomografi (BT) , özellikle kasıtlı olarak asit alımını veya asit alımını takiben veya kazara alım sonrasında semptomatik olan hastalar için ,kostik alımı için birinci basamak araştırma araçları olarak kullanılabilir.
- Çocuklarda endoskopi tercih edilir (kaza sonucu yutulduktan sonra ciddi yaralanmaların nadir olduğu ve BT ile radyasyona maruz kalmanın uzun vadeli etkileri dikkate alınmalıdır)
- Endoskopiye BT'nin eklenmesiyönetim kararlarına rehberlik ediyor gibi görünmektedir ve kostik alımına bağlı ciddi gastrointestinal yaralanması olan ≥ 16 yaşındaki hastalarda tek başına endoskopiye kıyasla daha iyi sağkalım ve özofagus fonksiyonu ile ilişkili olabilir.
- CT veya endoskopide kostik nekroz tespit edilirse, nekrotik dokuyu çıkarmak için acil ameliyat gerçekleştirin
- hastanın durumunu izlemek için tekrarlanan kan testleri yapın
- Baş, boyun ve göğüs röntgeni,perforasyon şüphesi durumunda serbest havanın tespit edilmesine yardımcı olabilir, ancak BT ve endoskopinin mukozal yaralanmaların tespitinde daha üstün olduğu bildirilmektedir.
- Akut yönetimklinik tabloya, yutulan maddenin türüne (biliniyorsa) ve ciddiyet değerlendirmesine göre yönlendirilir
- gerekirse parenteral ağrı kesici ilaç önerin
- kusturma, gastrik lavaj veya seyrelticilerin veya aktif kömürün yutulması da dahil olmak üzere mevcut yaralanmayı şiddetlendirebilecek veya gizleyebilecek herhangi bir dekontaminasyon müdahalesinden kaçının (ancak yutma, konuşma ve nefes alma yeteneği olan hastalara yutulduktan hemen sonra küçük miktarlarda su önerilebilir)
- Acil cerrahiuygulama kararı, endoskopi veya BT'de transmural nekroz veya perforasyonun saptanmasına dayanır.
- Tam kat nekroz yoksa, yakın takiple ameliyat dışı tedavi önerin ve BT incelemesini tekrarlayın ve herhangi bir klinik bozulma veya anormal laboratuvar testleri varsa ameliyatı düşünün
- Hasta normal şekilde yutkunabilir hale gelir gelmez ağızdan beslenmeye yeniden başlayın
- Proton pompası inhibitörlerive sukralfat gibi bazı ilaçlar kostik alımının ardından striktür oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir ; Endoskopik derece 2B yaralanması olan seçilmiş hastalara, darlık oluşumunu önlemek için yüksek dozda metilprednizolon (3 gün boyunca 1 g/1,73 m2 / gün) önerin
- Hastaneden taburcu edilmeden önce, psikiyatrik değerlendirme yapın ve yaralanmanın ciddiyetine bakılmaksızın, kasıtlı olarak yutulduğu doğrulanan veya şüphelenilen hastalar için psikolojik desteklerinmevcut olduğundan emin olun.
- Kostik alımını takiben en sık görülen komplikasyonstriktür oluşumudur , ancak gecikmiş kanama ve fistül oluşumu da rapor edilmiştir.
- Striktür oluşumunu değerlendirmekiçin alımdan 4 ay sonra takibi düşünün
- Disfaji ve/veya regürjitasyon bildiren hastalarda özofagus darlığından şüphelenilmeli ve tanı endoskopi ile doğrulanmalıdır.
- Semptomatik özofagus darlığı için özofagus dilatasyonu önerilir
- Mitomisin C'nindilatasyon sırasında darlık bölgesine uygulanması dirençli darlığı olan hastalarda semptomların düzelmesine kadar geçen süreyi hızlandırabilir
- ≥ 5 dilatasyon seansına dirençli özofagus darlıkları için rekonstrüktif özofagus cerrahisini düşünün
- Striktür oluşumunu değerlendirmekiçin alımdan 4 ay sonra takibi düşünün
- kostik yaralanmadan 10-20 yıl sonra başlayan özofagus karsinomu için endoskopik taramayıdüşünün ve özellikle endoskopik derece 2B veya 3 yaralanması olanlarda her 2-3 yılda bir tekrarlayın[iii]