Küme baş ağrıları, trigeminal otonomik sefaljiler olarak bilinen birincil baş ağrısı tipinin en yaygın olanıdır. Toplumda görülme sıklığı yaklaşık % 0,4 tür.
Tipik olarak sigara içen genç ve orta yaşlı yetişkinlerde görülür ve neredeyse her zaman 50 yaşından önce başlar. Baş ağrıları belirli bir zaman aralığında tekrar tekrar ortaya çıkma eğilimindedir; bu nedenle küme terimi kullanılır.
Potansiyel Tetikleyiciler
Televizyon izlemek
Alkol
Sıcak hava
Stres
Nitrogliserin kullanımı
KLİNİK VE TANI
Küme baş ağrılarının tanısı için ayrıntılı bir öykü önemlidir.
Uluslararası başağrısı sınıflamasında (ICHD-3-2018) küme başağrısı tanı ölçütleri A.B-D kriterlerini karşılayan en az 5 atak B.Şiddetli-çok şiddetli unilateral orbital, supraorbital ve/veya temporal 15-180 dakika süren ağrı (tedavi edilmediğinde) (aktif dönemde geçen zamanın yarısından azında atak süreleri daha uzun ya da kısa olabilir) C.Aşağıdaki ipsilateral semptom ya da belirtilerden en az biri eşlik eder
Konjunktival hiperemi ve/veya lakrimasyon
Nazal konjesyon ve/veya rinore
Göz kapağı ödemi
Alın ve yüz yarısında terleme
Myozis ve/veya pitozis
Huzursuzluk veya ajitasyon
D. Aktif dönemde, zamanın yarısından çoğunda atak sıklığı: Gün aşırı 1 atak-8 atak/gün E. Başka bir ICHD-3 tanı kriterleri ile açıklanabilecek hastalığa bağlı değildir.
AYIRICI TANI
Migren
Gerilim tipi baş ağrısı
Trigeminal Nevralji
Paroksismal Hemikrani
Vasküler anormallikler ;İntrakraniyal büyük arter anevrizmaları ,Serebral venöz tromboz,Serebral kavernöz hemanjiyom ,Beyin arteriyovenöz malformasyonları ,Beyin dural arteriyovenöz fistüller
Enflamatuar veya bulaşıcı patolojiler ,Temporal arterit ,Diş apsesi ,Sinüzit
Neoplazmalar ;Menenjiyomlar ,Prolaktinomalar ve büyüme hormonu tümörleri ,Nazofarenks karsinomu
Herhangi bir yapısal anormalliği dışlamak için hastalara alternatif olarak kontrastlı manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya bilgisayarlı kafa tomografisi (BT) çekilmelidir.
AKUT TEDAVİ
Oksijen: Küme baş ağrılarının belki de en iyi bilinen tedavisi %100 oksijen tedavisidir.Geri solumaya izin vermeyen yüz maskesi ile 15-20 dakika süreyle dakikada 7-12 lt, %100 O2 solutulmasının hastaların yaklaşık üçte ikisinde etkili olduğu gösterilmiştir. Etki 5-10 dakika içinde başlamaktadır.
Triptanlar: Önerilen diğer A düzeyi tedavidir. Başlama süresi genellikle baş ağrısından daha uzun olduğundan, herhangi bir şekilde oral bir ilaç tavsiye edilmez.
Subkutan sumatriptan 6 mg ve 4 mg dozlarda veya
Nazal sprey yoluyla verilen zolmitriptan
Dr. Hava Aleyna İLHAN
KAYNAKÇA:
1.Pubmed, Kandel SA, Mandiga P. Cluster Headache. 2023 Jul 4. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan–. PMID: 31334961.
2.Clinical Key, Headache Disorders, Benjamin W. Friedman, Rosen's Emergency Medicine: Concepts and Clinical Practice,Tenth Edition, 89, 1255-1268.e2
3.Headache Classification Comittee of International Headache Society (IHS).The international classification of headache disorders,3rd edition (betaversion) Cephalalgia2013:33(9):629-808. (www.ihs-classification.org web site).