Tipik olarak direkt darbeye bağlıdır. En sık kırılan alan mandibula köşesi, ardından kondil, molar ve mental bölge takip eder.
Mandibular simfizis kalın olduğundan dolayı nadiren kırılır.
Mandibulanın halka benzeri yapısından dolayı vakaların %50'sinden fazlasında çoklu kırıklar görülür
Bilateral mandibular kırıklar en sık motorlu taşıt kazalarına bağlı olarak meydana gelir.
✂️Belirti ve Bulgular
🔺Mandibulada ağrı
🔺Yüzde asimetri, deformite ve yutma güçlüğü
🔺Maloklüzyon,temporomandibular eklemin hareket açıklığında azalma, seslerin kulağa diş gıcırdatması şeklinde iletilmesi
🔺 Dişeti laserasyonu, dil altı ya da dişeti hematomu
✂️Fizik Muayene
🔸 İnspeksiyonla deformite, ekimoz ya da şişkinlik açısından maksillofasial alanın incelenmesi
🔸 Maloklüzyon, trismus ya da asiyal asimetri
🔸 Sallanan kırılmış ya da kayıp dişler; dişlerin diziliminde bozukluk; dişlerin aralarında ayrılmalar, diş kökünde kanama; diş eti laserasyonu; ağız tabanında hematom ya da ekimoz
🔸 Mandibulanın uzanımı boyunca palpasyonla kemik yapıda bozulma ya da hassasiyet protrüzyon ya da çenenin yana kayması
🔸 Normal mandibular fonksiyon tarafından engellenen hareket açısında azalma ve ağzın açılması ile mandibulanın deviasyonu:
- Muayene eden kişi maksilla ile mandibula arasına üç parmağını koyabilmelidir.
- Muayene eden kişi çekerken hasta dişlerinin arasında dil basacağını tutamaz ya da bükerek kıramaz (Pozitif dil basacak testi)
🔸 Alt dudak ya da diş etlerinin parestezisi inferior alveolar sinire sekonder bir zararı gösterir.
🔸 Dış kulak yolu boyunca palpe edilen mandibular kondillerin hereket edememesi mandibular kırığı destekler
🔸 Temporomandibular eklemde kondil hassasiyeti
Ayırıcı Tanılar
♦️ Kontüzyon
♦️ Mandibula çıkığı:
- Eğer tek bir kondil çıkmışsa çene sağlam tarafa doğru deviye olur
- Eğer kırılmışsa çene kırılan tarafa doğru deviye olur
♦️ İzole dental travma
‼️Hastane öncesi uyarılar‼️
- Havayolunu koru
- Servikal omurgayı koru
- Kopmuş diş varsa muhafaza et
Dr. Ecem Eygül
Kaynakça: Jerey J. Schaider, MD, Roger M. Barkin, MD, MPH, Stephen R. Hayden, MD, Richard E. Wolfe, MD, Adam Z. Barin, MD, MPH, Philip Shayne, MD, Peter Rosen, MD. (2016). Mandible Fracture, Rosen & Barki's 5-Minute Emergency Medicine Consult (pp.762-764). Philadelphia, USA
