Memede ağrı 

kadınlarda en sık rastlanan yakınmadır. Memede ağrı genel olarak nispeten genç kadınlarda (adet görmekte olan) görülür, görece olarak daha az olmakla birlikte, menopoz sonrası kadınlarda da meme ağrısı yakınması olabilir.   Memede ağrı bazı kadınlarda hayatlarının bir döneminde yaşam kalitesini bozacak kadar şiddetli olabilmektedir. Göğüs kafesin bölgesinde yer alan eklem ve kaslardan kaynaklanan ağrı meme ağrısı ile karışabilmektedir.   Meme kanseri olan kadınların bir kısmı memede ağrı yakınması ile hekime başvururlar. Halk arasında ağrıyorsa kanser değildir sözü gerçeği yansıtmaz. Adet görmekle değişmeyen, sürekli aynı yerde olan ağrının, meme kanseri bulgusu olasılığı az da olsa vardır. Bu nedenle bu kişilerin uzman bir hekime başvurmaları gerekir. Göğüste ağrı bazen zonklayan tarzda, bazen yanma tarzında bazen de zaman zaman gelen bıçak saplanır şeklinde olabilir. Meme ağrısı koltuk altına veya kola yayılabilir.      

Bulgular      

Siklik (adet düzeni ile ilişkili) ağrılar  

Genel olarak adet görme döneminin ikinci yarısında artan meme ağrısı adet görmekle rahatlar. Bu tip ağrılara siklik meme ağrısı (adet dönemi ile ilişkili) diyoruz. Siklik göğüs ağrısı (adet görmekle rahatlayan) tamamen adet döneminde değişen hormonal değişime ve bunun sonucu memenin adetin ikinci yarısı gebeliğe hazırlanması ile ortaya çıkmaktadır. Bu tip meme ağrısının genellikle meme kanseri ile ilgisi yoktur. Bu tip ağrılar genel olarak her iki memede birden olur. Daha çok memenin dış ve üst kısımlarında koltuk altına doğru olan bölgede görülür. Memede hassasiyet gerginlik ve şişkinlik gibi bulgular ile birliktedir. Adet görme zamanı yaklaştıkça ağrılarda artış gözlenir. Adetin başlaması ile birlikte ağrıda azalma başlar. 30 ve 40 yaşlardaki kadınlarda daha sık gözlenir. Bazı kişilerde memede ağrılar adet görmekle birkaç gün rahatlayıp sonra hemen artmaya başlarlar, bu da siklik meme ağrısı grubuna girer       

Non Siklik (adet düzeni ile ilişkisiz) ağrılar  

Bazı kadınlarda ise göğüs ağrısı adet döneminin her evresinde değişiklik göstermeden devam eder, buna da nonsiklik (adetle ilgisi olmayan ağrı) diyoruz. Genel olarak sadece bir memede ortaya çıkar ve bir bölgede yerleşir. Bu tip ağrılar genel olarak yanma, acıma şeklinde kendini gösterir nadir olarak tüm memeye ve koltuk altına yayılır. Daha çok 40 veya 50 yaşlarındaki kadınlarda gözlenir veya menopozdaki kadınlarda ortaya çıkar     

Memede ağrı (göğüste ağrı) Sebepleri  

Memede ağrının gerçek sebebi genel olarak tam bilinemez bu nedenle konuyu açıklamaya çalışan birçok teori vardır. 

Hormonal durum

Siklik göğüs ağrısı adet döneminde değişen hormonal değişim ile ilgisi vardır. Bu ağrı bu nedenle gebelik veya menopoz ile geçer. Östrojen ve progesteron hormonu tedavisi gören kadınlarda da göğüste ağrı ortaya çıkması oldukça sık rastlanan bir yan etkidir.  

• Memede Kist (göğüste kist)

Memede bulunan kistler belirli bir boyutun üzerine ulaştığı zaman memede ağrıya neden olabilirler. 2 cm üzerindeki boyuttaki kistler memede ağrıya sebep oluyorlar ise bir enjektör ile girilerek boşaltılır. Bu durumda ağrı hemen geçer.  

• Travma

Memeye yönelik vurma çarpma gibi travmalar daha sonra artan şekilde ağrı sebebi olabilirler. Bazen bölgede yağ nekrozu gelişebilir ve bu ağrılar uzun sürebilir. Bazen de ele kitle şeklinde gelebilir.  

• Artrit

Kaburga kemiği ile öndeki göğüs kemiği arasında eklem vardır. Bazen bu eklemlerde artrit gelişebilir ve ağrıya neden olur. Bu durum göğüste ağrı ile karışır. Kaburga kemiği üzerine baskı uygulandığında ağrının arttığı gözlenir. Antienflamatuvar tedavi uygulanır.  

• Ven trombozu

Bazen meme derisi altında yer alan toplar damarlar tıkanır(tromboz). Bunun ağrı dışında bir zararı yoktur. Ele ip şeklinde deri altında kitle ele gelir. Böyle durumlarda tüm vücudu tutan bir hastalık olup olmadığı araştırılmalıdır.  

• Kas ağrısı

Meme dokusu göğüs kasları üzerinde yer alır. Bazen bu kaslarda tutulma sonucu ağrı gelişebilir. Antienflamatuvar ve kas gevşetici tedavi uygulanır.  

• Fibrokistik değişiklikler

Memede görülen fibrokistik değişiklikler, memede rastladığımız en önemli ağrı sebepleri başında gelmektedir. Bu konu, özelliği nedeni ile ayrı bir bölüm halinde ele alınmıştır.  

• Hücre yağ asit oranı dengesizliği

Diğer bir teoriye göre memede ağrı nedeni hücrelerdeki yağ asitlerinin oranının dengesizliğidir. Bu dengesizliğin giderilmesi ile ağrının azaltılması mümkün olabilir.  

• Adet düzensizliği

Düzensiz adetlerin bazı hastalarda, memede ağrı yakınmalarının artırdığı görülmüştür.  

• Tiroid bezi ve pankreas hastalıkları

Tiroid bezi hastalıkları ve şeker hastalığı gibi bazı hastalıklarda meme ağrıları artmaktadır.      

• Hipofiz bezi tümörü

Beyinde yer alan hipofiz bezinden kaynaklanan kanda prolaktin hormonu yüksekliği önemli bir meme ağrısı nedenidir. Bu hastalardan meme başından sıvı gelmesi de gözlenebilir.  

• İnfertilite tedavisi

İnfertilite tedavisi (bebek olması için yapılan tedavi) gören kadınlarda veya doğum kontrol hapı kullanana kadınlarda memede ağrı ortaya çıkabilir.  

• Antidepressan ilaç kullanımı

Bazı antidepressan ilaçlarında (psikolojik sorunlar için kullanılan ilaçlar) meme ağrısına yol açtıklarını bildiren çalışmalar vardır (fluoxetine (Prozac) ve sertraline (Zoloft gibi ). Buna karşılık bazı antidepressan ilaçların da meme ağrısını geçirdiğini gösteren çalışmalar vardır.  

• İnfeksiyon

Memede apse veya enfeksiyon gelişen hastalarda da memede ağrı önemli bir klinik bulgudur. Beraberinde kızarıklık, ısı artışı ve şişme gibi bulgular da vardır.  

• Emosyonel değişiklikler (duygusal değişiklikler)

Kişilerin emosyonel (psikolojik) durumlarında meydana gelen değişiklikler de memede ağrılarının başlıca sebeplerinden birisidir. Aşırı üzülme ve stres hallerinde meme ağrısında artış gözlenebilir. Aile yakınları arasında veya yakın çevrede meme kanseri ortaya çıkan kadınlarda meme ağrısı artışı da sık gözlenen psikolojik bir problemdir.  

• Ne zaman hekime başvurulmalı?

Memede ağrı kadınlarda, meme ile ilgili en sık yakınmaların başında gelir. Hekime başvurma nedenlerinin başında gelir. Adet görmekle azalan meme ağrısı siklik ağrı grubuna girer. Eğer aşırı bir rahatsızlık vermiyor ise mutlaka bir hekime muayene olmak gerekmez. Normal kontrolleri yaptırmanız yeterli olacaktır.   Eğer memede ağrı ile birlikte bir kitle ele geliyorsa mutlaka bir hekime muayene olmak gerekir.   Adet görmekle değişmeyen ve hep aynı noktada olan ağrı için de mutlaka bir hekime muayene görmek gerekir.   Memede ağrı ile birlikte kızarıklık, şişme, ısı artışı gözleniyorsa, bir enfeksiyon gelişiyor olabilir ve mutlaka bir hekime muayene olmak gerekir.      

Yakınmaların azaltılmasına yönelik tedaviler  

Öncelikle yanma gibi yakınmalar için ağrı kesici ve antienflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Memeye uygun beden sütyen giyilmesi de rahatlama sağlamaktadır.   E vitamini kullanımı, geçmişte meme ağrısı tedavisi için önerilmiş ise de yapılan bilimsel çalışmalar bu tedavinin etkisini desteklememiştir.   Bazı kişilerde gözlenen östrojen hormonunun normalden yüksek olduğu durumlarda memede ağrıyı arttığı gözlenmiştir. Östrojen hormonunun meme üzerine olan etkilerini azaltmak amacı ile progesteron hormonu verilmesi ile ortaya çıkan ağrını düzeldiği gözlenmiştir.   Kafein alınmasının fibrokistik değişiklikleri artırdığı bildirilmektedir. Kahve, çay, kolalı içecekler, çikolata gibi yiyeceklerin kesilmesi ile kafein alımı sınırlandırılabilir; bira peynir şarap gibi mayalı gıdalar azaltılabilir. Bu içecek ve gıdalardan uzak durulması ile meme ağrısının azaldığı gözlenmiştir.   Danazol, tamoksifen,toramifen gibi ilaçlar ile meme ağrısının düzeldiği bildirilmektedir. Bu ilaçların yan etkileri nedeni ile ancak çok şiddetli meme ağrısı olan ve yaşam kalitesi ileri derecede bozulan kişilerde kısa süreler ile mutlaka hekim kontrolünde kullanılması önerilmektedir.   

Meme Başı Akıntısı

Memenin bir salgı bezi olması nedeni ile zaman zaman meme başından akıntı gelebilir. Çoğu zaman önemli olmamakla birlikte nadir de olsa bir kanser belirtisi olabilir; bu nedenle uzman bir hekim tarafından değerlendirilmesi gerekir.  

Meme başı akıntısı nedir?

Eğer gebelik sonrası bir süt verme durumu yoksa, meme başından gelen sıvı meme akıntısı olarak değerlendirilmelidir. Meme başında süt kanallarının açıldığı birden fazla ağız vardır (yaklaşık 10 civarında). Meme başından gelen akıntı tek bir ağızdan gelebilir veya birden fazla ağızdan gelebilir. Tek bir memeden veya her iki memeden birden gelebilir. Akıntı bazen kendiliğinden gelebilir, bazen de meme başını sıkınca gelebilir.  

Meme başı akıntısı ne renk olur?

Meme başı akıntısı beyaz süt rengi, sarı, yeşil, koyu yeşil, siyaha yakın, koyu kahverengi, su gibi berrak, kan rengi gibi renklerde olabilir. Kıvamı su gibi akıcı olabilir veya boza kıvamında olabilir.  

Meme başı akıntısı hangi yaşlarda ortaya çıkar?

Yaş ilerledikçe meme başından akıntı gelme olasılığı artar. Daha çok doğum yapmış kadınlarda, meme başı akıntısı daha fazla olur.  

Meme başından akıntı varsa sormanız gereken sorular nelerdir? Akıntı tek memeden mi yoksa her iki memeden mi geliyor?  

Eğer her iki memeden birden akıntı varsa bu daha çok tüm vücudu ilgilendiren bir sistemik bir sorunu gösterir. Eğer tek memeden ise daha çok sadece meme ile ilgili bir sorundan kaynaklanıyor olabilir.  

Akıntı tek memeden geliyorsa sadece bir ağızdan mı geliyor yoksa birkaç ağızdan birden mi geliyor( tek bir nokta veya birkaç nokta)?  

Eğer tek bir noktadan(süt kanalı ağzı) geliyor ise akıntının tek bir süt kanalını ilgilendiren bir sebepten olma olasılığı vardır. Birden fazla ağızdan geliyorsa bu daha çok sistemik bir sorunu akla getirir.  

Akıntı ne renktedir?  

Sarı, yeşil, kahverengi akıntılar genellikle önemli bir sorunu göstermez. Eğer akıntının rengi kırmızı kan rengi ise veya su gibi berrak ise mutlaka bir hekime başvurmak gerekir. Az da olsa meme kanseri bulgusu olabilir.  

Akıntı kendiliğinden mi yoksa meme başı sıkılınca mı geliyor?  

Meme başı sıkıldığında birçok memeden akıntı gelebilir. Bu fazla önem taşımaz. Kendiliğinden gelen akıntı daha büyük önem taşır.  

Hangi akıntı meme kanseri bulgusu olabilir?  

Tek memeden gelen ve sadece bir noktadan gelen kanlı veya su gibi berrak akıntının meme kanseri bulgusu olması ihtimali vardır. Fakat meme başından akıntı gelen her kadının uzman bir hekim tarafından değerlendirilmesi gerekir.  

Meme başı akıntısının sebebi ne olabilir?   Öncelikle akıntının şekli rengi, tek memeden mi geliyor her iki memeden mi geldiğine göre araştırma yapılmalıdır. Çoğu kez meme başından gelen akıntı normal kabul edilir.  

Süt kanalı genişlemesi

Meme başından gelen akıntıların en sık sebebidir. Nedeni tam olarak bilinmiyor. Bu durumun herhangi bir tedavisi yoktur. Özellikle sigara içen kadınlarda meme kanalı genişlemesi olduğunda Enfeksiyon riski artmaktadır.  

Travma

Göğüs bölgesine yönelik bir travma(vurma çarpma) bazen meme başından akıntı gelmesine neden olabilir. Bu memedeki doku hasarına bağlı olarak ortaya çıkar. Bazen kanlı da olabilir. Genellikle bu akıntı kendiliğinden gelen bir akıntıdır. Travmanın etkisine göre birkaç haftada kendiliğinden geçer.  

Prolaktin hormonu yüksekliği

Prolaktin hormonu beyinde hipofiz denilen yerde yapılarak kana salgılanır. Doğum sonrası memeden süt gelmesi için gerekli bir hormondur. Bazı hastalarda hipofiz bezinde kanser olmayan bir büyüme söz konusu olabilir, ve prolaktin hormonu salgısı artar. Buna bağlı olarak meme başı akıntısı ortaya çıkabilir. Kanda prolaktin seviyesi ölçülerek buna yönelik bir tedavi önerilebilir.  

Apse

Bazen meme içinde ortaya çıkan bir abse süt kanalına açılabilir ve bunun sonucu meme başından iltihap gelebilir. Böyle durumlarda memede ağrı, ateş, kızarıklık gibi enfeksiyon bulgularının da olması gerekir. Antibiyotik uygulanır ve gerekirse apsenin cerrahi olarak açılması gerekir.      

Fibrokistik değişiklikler  

Memede fibrokistik değişikliklerin olduğu durumlarda meme başından akıntı gelebilir. Bu akıntı normal kabul edilir ve herhangi bir tedavi gerekmez.  

Kullanılan bazı ilaçlar  

Bazı doğum kontrol ilaçları, bazı tansiyon ilaçları( methyldopa , rezerpin, verapamil) bazı mide ilaçları (Cimetidin), bazı bulantı ve reflü ilaçları (metoclorpramid, depresyon ilaçları(tricyclic antidepressan), psikiyatrik ilaçlar (phenothiazine) meme başı akıntısına sebep olabilirler. Kullanımları kesildiğinde akıntı da kesilir.    

Kanal içi iyi huylu tümörler  

Süt kanalı iç duvarından kaynaklanan papillom denilen bir oluşum da meme başından akıntıya neden olabilir. Su gibi berrak veya kanlı bir akıntı olabilir. Meme başından gelen kanlı akıntının en sık rastlana sebebidir. Cerrahi olarak çıkartılarak tedavi edilir.  

Meme kanseri

Meme başından gelen her kanlı akıntı kanser değildir, fakat her kanlı akıntının mutlaka incelenerek kesin teşhisin konulması gereklidir.  

Paget  

Memenin farklı yapıdaki bir kanser türüdür. Meme başı ve çevresinde yanma, kabuklanma, kaşıntı, sulanma gibi bulgular ile ortaya çıkar. Kanser dokusu meme başındaki kanallardan dışarı doğru çıkıntı yapar. Egzama ile karıştırılabilir. Uzun süren meme başı ve çevresinde yanma, kabuklanma, kaşıntı, sulanma gibi bulgular olan kişiler mutlaka bir hekime başvurmalıdır.  

Erkeklerde meme başı akıntısı  

Erkeklerde meme başı akıntısı normal bir bulgu değildir. Meme kanseri olasılığı yüksektir. Mutlaka bir uzman hekim tarafından görülmelidir.   E

Emzirme sırasında görülen kanlı akıntı

Emzirme sırasında süt kanalında irritasyona (tahriş) veya enfeksiyona bağlı olarak meme başından kanlı akıntı gelebilir. Kısa bir sürede(1 hafta) kendiliğinden geçer. Aksi halde uzman bir hekime başvurulmalıdır.  

Teşhis nasıl konur?  

Meme başı akıntısı olan her kadın mutlaka uzman bir hekim tarafından değerlendirilmelidir. Hekim muayenesinden sonra hekiminiz gerekli görürse akıntıdan bir parça incelemek üzere patoloji laboratuvarına gönderilebilir. Her meme akıntısının patoloji incelemesi gerekmeyebilir. Bunu hekiminizin karar vermesi gerekir. Mamografi ve meme ultrasonu çekilerek akıntıya sebep olan bir sorun var mı araştırılır. Ayrıca bazı gerekli durumlarda bazı hormonlar incelenerek akıntının sebebi araştırılır.   Bazı durumlarda meme başından akıntının geldi ağızdan ilaç verilerek film çekilir. Buna galaktografi denir.  

Tedavi nasıl yapılır?

Çoğu kez meme akıntısının tedavisine gerek yoktur. Öncelikle altında kanser veya yapısal bir bozukluk var mı araştırılır, eğer önemli bir sebep yok ise tedavi etmeye gerek yoktur. Eğer akıntının sebebi sistemik bir nedene bağlı (kanda prolaktin yüksekliği, bazı hormonal değişiklikler, kullanılan ilaçlar) ise buna yönelik tedavi uygulanır. Eğer kanal içinde bir kitle (papilloma) saptanmış ise cerrahi olarak çıkartılması önerilir. Eğer akıntının sebebi meme kanseri ise buna yönelik tedavi uygulanır.        

Dr. Aslıhan Akyıldız