MİGREN BAŞ AĞRISI

Migren baş ağrısı yaşam boyu kadınlarda %33, erkeklerde ise %13 yaygınlığı olan, en çok sakatlığa yol açan nörolojik bozukluklardan biridir. Vakaların üçte birinde, hastalarda tipik olarak el veya ağız bölgesinde görsel fenomenler veya parestezilerle ortaya çıkabilen bir **aura** bulunur. Baş ağrısı tipik olarak orta ila şiddetlidir ve fotofobi, fonofobi, boyun ağrısı, bulantı, kusma ve kutanöz allodini gibi diğer semptomlarla ilişkili olabilir. Baş ağrısı tipik olarak tek taraflıdır, zonklayıcıdır ve hareketle kötüleşir ve genellikle  1 ila 24 saat veya daha uzun sürebilir.

Baziler tip migren tamamen geri dönüşümlü dizartri, vertigo, kulak çınlaması, işitme azalması, çift görme veya ataksi ile ilişkili olabilir. Diğer baş ağrılarından farklı olarak migren özellikle sabahları hastayı uyandırma eğilimindedir. Ailede veya kişisel olarak benzer baş ağrısı öyküsü olabilir ve hastanın ergenlik çağında veya 20'li yaşlarında başlaması yaygındır.

*Migren, gerilim tipi baş ağrısı ve küme baş ağrısını içeren birincil baş ağrıları iyi huyludur; bu baş ağrıları genellikle tekrarlayıcıdır ve organik hastalıktan kaynaklanmaz. İkincil baş ağrıları, sinüzitten subaraknoid kanamaya kadar uzanan altta yatan organik hastalıklardan kaynaklanır.

Migren baş ağrısının tedavisi zamanlamaya bağlıdır. Hastalar beta blokerler, antidepresanlar, kalsiyum kanal blokerleri, anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri veya valproik asit gibi nöbet önleyici ilaçlar gibi önleyici tedaviler alabilir. Bunlar değişken etkililiğe sahiptir ve hastalar migren oluşumunu azaltmak için bilişsel davranışçı terapi veya gevşeme eğitimi gibi alternatif yöntemleri de kullanabilirler.

Baş ağrısının başlangıcında hastalar ibuprofen veya asetaminofen gibi çeşitli basit analjezikler alabilirler ancak bu ilaçları çok sık kullanmamaları ve dolayısıyla aşırı ilaç kullanımına bağlı baş ağrısı yaratmamaları konusunda uyarılmalıdırlar.

Hasta zaten bir triptan kullanmışsa ve inatçı bir baş ağrısıyla ortaya çıkıyorsa, difenhidramin (Benadryl), 25 ila 50 mg IV, ketorolak (Toradol), 30 mg IV, magnezyum (magnezyum sülfatın IV infüzyonu) dahil olmak üzere birçok seçenek vardır, 1 ila 2 g, %10'luk bir çözelti içerisinde 5 ila 10 dakika süreyle ve/veya herhangi bir antiemetik (hastaya özel kontrendikasyonlar hariç).

Migren baş ağrıları (ve bulantı ve kusmanın eşlik ettiği veya etmediği benzer tekrarlayan birincil baş ağrısı sendromları) genellikle IV proklorperazin (Compazine), 10 mg (pediatrik migren baş ağrıları için 0.15 mg/kg'a kadar 10 mg'a kadar) ile başarılı bir şekilde tedavi edilir veya metoklopramid (Reglan), 10 mg

, vazodilatasyon ve ortostazı önlemek için bolus salinle birlikte veya onsuz. Zihinsel ve motor huzursuzluğu (akatizi) önlemeye yardımcı olmak için, difenhidramin (Benadryl), 12 ila 25 mg IV, proklorperazin veya metoklopramid ile birlikte uygulayın.* Hasta triptan almamışsa dihidroergotamin (DHE 45) kullanılabilir. Opioidlerin, kısa süreli uygulamalarda bile ilacın aşırı kullanımına bağlı baş ağrılarını ve opioid kaynaklı hiperaljeziyi sürdürdüğü gösterildiğinden, migren baş ağrısında özellikle kontrendikedir.

Klinisyen, migrenin akut tedavisinde intranazal lidokainin etkinliğine ilişkin kanıtların tutarsız olduğunun farkında olmalıdır. Klinisyenler migren için akut ilaç yazarken ilacın etkinliğini, olası yan etkileri ve ilaçla ilişkili olası yan etkileri dikkate almalıdır.

Mental durumda kalıcı değişiklikler, ateş veya ense sertliği veya nörolojik muayenede diplopi veya tek taraflı hiperrefleksi, parestezi, güçsüzlük veya ataksi gibi fokal bulgular varsa, intrakranial durumu dışlamak için BT, lomber ponksiyon (LP) veya her ikisini birden düşünün. Migrenin nedeni olarak patoloji veya enfeksiyon. İkincil bozuklukların arandığı daha yoğun bir teşhis çalışmasını tetiklemesi gereken diğer tehlike sinyalleri arasında yeni şiddetli bir baş ağrısının (“şimdiye kadarki en kötüsü”) hiperakut başlangıcı; ilerleyici bir nöbet geçmişi; eforla, öksürükle, eğilmeyle veya cinsel ilişkiyle başlayan; hamilelik sırasında ortaya çıkan (serebral venöz tromboz); ve sistemik malign hastalık, enfeksiyon, zayıflamış bağışıklık sistemi, herhangi bir yeni nörolojik bulgu veya fundoskopik muayenede papilödem varlığı.

Olağan migren paterninde herhangi bir değişiklik veya kötüleşme olması durumunda hastaya acil servise veya kliniğe dönmesi talimatını verin ve tıbbi takip için gerekli düzenlemeleri yapın. İlk kez migren atakları, tanıyı koymak için ayrıntılı bir elektif nörolojik değerlendirmeyi gerektirir. Uzun süreli profilaksi, reçetesiz sade magnezyum glukonat (günde üç kez 200-400 mg), antidepresanlar, kalsiyum kanal antagonistleri, steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler), beta blokerler veya antikonvülsanları içerebilir. Kafein, sigara ve bazı tetikleyici gıda maddelerinin ortadan kaldırılması gibi yaşam tarzı değişiklikleri de belirtilebilir.

- Hasta nörolojik defisit olmaksızın tipik benign primer baş ağrısı ile başvurduğunda nörogörüntüleme ile kapsamlı bir laboratuvar çalışmasına başlamayın.

- Ergotamin, kafein veya barbitürat içeren ilaçları uygulamayın. Sürekli profilaksi için önerilmezler. Bu şekilde kullanı

ldıklarında etkili olmazlar ve bu ilaçları bırakmak aslında baş ağrısına neden olabilir.

- Özellikle ilk ataklar için kesin bir takip randevusu ayarlamayı ihmal etmeyin.

- Menenjit, subaraknoid kanama, glokom veya felç olasılığını göz önünde bulundurun; Teşhis edilmediği takdirde hızla kötüleşebilecek koşullar. Başvuru anında mental durumu normal olan subaraknoid kanamalı hastalar yanlış tanı açısından en yüksek risk altındadır. Aniden başlayan (hiperakut) en kötü baş ağrısına sahip herhangi bir hastada, sırf hasta iyi görünüyor veya muayenesi normal olduğu için BT/LP yapmaktan kendinizi vazgeçirmeyin.

BUTTARAVOLİ PM, LEFFLER S, HERRİNGTON RR. Migraine Headache.In: BUTTARAVOLİ PM, LEFFLER S, HERRİNGTON RR, eds. Minor Emergencies. Elsevier;2022: 18-22.