ONDANSETRON
Antiemetik; seçici 5-HT3 reseptör antagonisti
🔷ETKİ MEKANİZMASI: Ondansetron, hem periferik olarak vagal sinir uçlarında hem de santral olarak kemoreseptör trigger zone’da serotonini bloke eden seçici bir 5-HT3 reseptör antagonistidir.
🔷FARMAKODİNAMİK VE FARMAKOKİNETİK: 🧬Eylem başlangıcı: 🩸~30 dakika 🧬Emilim: 🩸Ağızdan: %100 🩸Artan oral dozlarda lineer olmayan absorpsiyon meydana gelir. 🩸Zofran ODT tabletleri, Zofran tabletlerine biyoeşdeğerdir. 🩸Emilim oral mukoza yoluyla gerçekleşmez. 🧬Dağılım (Vd): 🩸1,9 L/kg 🧬Protein bağlanması, plazma: %70 ila %76 🧬Metabolizma: Hidroksilasyon yoluyla geniş ölçüde hepatik, ardından glukuronid veya sülfat konjugasyonu; CYP1A2, CYP2D6 ve CYP3A4 substratı; bir miktar demetilasyon meydana gelir. 🧬Biyoyararlanım: 🩸Oral: Bazı ilk geçiş metabolizmaları nedeniyle %50 ila %70; kanser hastalarında (yetişkinler), muhtemelen metabolizmadaki değişikliklerle ilişkili %85 ila %87 biyoyararlanım 🧬Yarı ömür eliminasyonu: 🩸3 ila 6 saat; Hafif ila orta derecede karaciğer yetmezliği (Child-Pugh sınıf A ve B) 🩸12 saat; Şiddetli karaciğer yetmezliği (Child-Pugh sınıf C): 🩸20 saat 🧬Pik zamanı: 🩸Oral: ~2 saat; 🩸Oral çözünür film: ~1 saat 🧬Atılım: 🩸İdrar (metabolit olarak %44 ila %60, değişmemiş ilaç olarak ~%5); 🩸Dışkı (~%25) 🧬Klirens: 🩸19 ila 40 yaş: 0,381 L/kg/saat; 🩸61 ila 74 yaş: 0,319 L/kg/saat; 🩸>75 yıl: 0.262 L/kg/saat 🔷ENDİKASYONLAR: 🧬Kanser kemoterapisinin neden olduğu bulantı ve kusma: 🩸IV: 👉Emetojenik kanser kemoterapisinin (yüksek doz sisplatin dahil) ilk ve tekrarlanan kürleri ile ilişkili bulantı ve kusmanın önlenmesinde 🩸Oral: 👉Yüksek derecede emetojenik kanser kemoterapisi ile ilişkili bulantı ve kusmanın önlenmesinde (cisplatin ≥50 mg/m 2 dahil ) 👉Orta derecede emetojenik kanser kemoterapisinin ilk ve tekrarlanan kürleri ile ilişkili bulantı ve kusmanın önlenmesinde 🧬Postoperatif bulantı ve/veya kusma: 🩸IV, IM, Oral: 👉Postoperatif bulantı ve/veya kusmanın önlenmesinde 👉Profilaktik ondansetron almamış bir hastada bulantı/kusma meydana gelirse, daha sonraki atakları önlemek için IV ondansetron uygulanabilir. 🧬Radyoterapiye bağlı bulantı ve kusma: 🩸Oral: 👉Tüm vücut ışınlaması, karına tek yüksek doz fraksiyon veya karına günlük fraksiyonlar alan hastalarda radyoterapi ile ilişkili bulantı ve kusmanın önlenmesinde 🧬Karsinoid sendromla ilişkili diyare, şiddetli, refrakter 🧬Gastroparezi, bulantı ve kusmanın semptomatik tedavisi 🧬Mide bulantısı ve/veya kusma, akut, şiddetli 🧬Ameliyat sonrası bulantı ve kusma, tedavi veya kurtarma tedavisi 🧬Gebelikle ilişkili bulantı ve kusma, şiddetli veya refrakter 🧬Vertigo ile ilişkili bulantı ve kusma
🔷KONTRENDİKASYONLAR: 🧬Ondansetron veya formülasyonun herhangi bir bileşenine karşı aşırı duyarlılık 🧬Apomorfin ile birlikte kullanım 🔷SIK GÖRÜLEN YAN ETKİLER: 🧬Aşırı duyarlılık: 🩸Ürtiker, anjiyoödem, hipotansiyon, bronkospazm, dispne ve anaflaksi dahil olmak üzere ondansetronla anında hipersensitivite reaksiyonları gelişebilir. 🩸Bazı hastalar eşlik eden herhangi bir semptom olmaksızın sadece hipotansiyon ile başvurabilir. 🩸Hastalar sonraki maruziyette daha şiddetli reaksiyonlara sahip olabilir. 🧬QT uzaması: 🩸EKG aralıklarında artışlar (örn. PR, QRS süresi, JT); EKG’de uzamış QT aralığı; ve bradikardi ondansetron ile gözlenmiştir. 🩸Ventriküler aritmi ve torsades de pointes vakaları da bildirilmiştir. 🧬Baş ağrısı: 🩸Ondansetronun en çok bildirilen yan etkisi baş ağrısıdır. 🩸Ek dozlar ve hareket (duruş değişiklikleri olsun veya olmasın) kötüleşme ile ilişkilendirilmiştir. 🩸Şiddetli baş ağrısı, bildirilen vakalarda tedavinin kesilmesine neden olmuştur. 🧬Kabızlık: 🩸Ondansetron yaygın olarak kabızlığa neden olabilir. 🧬Sinir sistemi: 🩸Yorgunluk, baş ağrısı, halsizlik, ajitasyon, anksiyete, baş dönmesi, uyuşukluk, parestezi, sedasyon durumu, üşüme hissi 🧬Dermatolojik: 🩸Kaşıntı, deri döküntüsü 🧬Gastrointestinal: 🩸İshal 🧬Genitoüriner: 🩸Jinekolojik hastalık, idrar retansiyonu ACİL TIP ATÖLYESİ 🏨, [20.01.2022 09:53] 🧬Hepatik: 🩸 Artmış serum alanin aminotransferaz, serum aspartat aminotransferaz artışı 🧬Lokal: 🩸 Enjeksiyon bölgesi reaksiyonu 🧬Solunum: 🩸Bronkospazm, hipoksi 🧬Çeşitli: 🩸Ateş 🔷TEDAVİ DOZU: 🧬Not: QT uzaması potansiyeli nedeniyle >16 mg'lık tek IV dozları artık önerilmemektedir. 🧬Konjenital uzun QT sendromu olan hastalarda kullanmaktan kaçının. 🧬Karsinoid sendromla ilişkili diyare, şiddetli, refrakter: 🩸Oral: 👉3 gün boyunca günde 3 kez 8 mg veya günde iki kez 8 mg, ardından 4 ila 12 hafta boyunca 4 ila 8 mg/gün idame dozu 🩸IV: 👉8 saatte bir 4 ila 8 mg 🧬Kemoterapiye bağlı bulantı ve kusma, korunma: 🩸Tek günlük IV kemoterapi rejimleri: 👉Yüksek derecede emetojenik kemoterapi 👉Kemoterapi günü: 💥Kemoterapiden önce ve bir nörokinin 1 (NK 1 ) reseptör antagonisti, deksametazon ve olanzapin ile kombinasyon halinde uygulayın. ⭐️IV: Tek doz olarak 8 mg veya 0.15 mg/kg, maksimum: 16 mg/doz ⭐️Oral: 🧪Tablet formülasyonları ve oral solüsyon: ♦️Kemoterapi uygulamasından önce uygulanan ilk doz ile 2 doz için günde iki kez 8 mg veya tek doz olarak 24 mg 🧪Oral çözünür film: ♦️Tek doz olarak 24 mg 👉Kemoterapi sonrası gün: 💥5-HT3 reseptör antagonisti kullanımı gerekli değil. 👉Orta derecede emetojenik kemoterapi: 👉Karboplatin bazlı rejimler: 👉Kemoterapi günü: 💥Kemoterapiden önce ve bir NK 1 reseptör antagonisti ve deksametazon ile kombinasyon halinde uygulayın. ⭐️IV: Tek doz olarak 8 mg veya 0.15 mg/kg, maksimum: 16 mg/doz ⭐️Oral: Kemoterapi uygulamasından önce uygulanan ilk dozla 2 doz için günde iki kez 8 mg 👉Kemoterapi sonrası gün: 💥5-HT3 reseptör antagonisti kullanımı gerekli değildir. 👉Orta derecede emetojenik kemoterapi: 👉Karboplatin bazlı olmayan rejimler: 👉Kemoterapi günü: 💥Kemoterapiden önce ve deksametazon ile kombinasyon halinde uygulayın. ⭐️IV: Tek doz olarak 8 mg veya 0.15 mg/kg, maksimum: 16 mg/doz ⭐️Oral: Kemoterapi uygulamasından önce uygulanan ilk dozla 2 doz için günde iki kez 8 mg 👉Kemoterapi sonrası gün: 5-HT3 reseptör antagonisti kullanımı gerekli değildir; ancak kemoterapinin 1. günü palonosetron yerine birinci nesil bir 5-HT3 reseptör antagonisti kullanılmışsa, kullanılan birinci kuşak 5-HT3 reseptör antagonisti ile postkemoterapi emetik profilaksisinin 2. ve 3. günlerinde devam edilebilir. 👉Düşük emetojenik risk: 👉Kemoterapi günü: 💥IV: Kemoterapiden önce tek doz olarak 8 mg 💥Oral: Kemoterapiden önce tek doz olarak 8 mg 👉Kemoterapi sonrası günler: Sonraki günlerde profilaksi gerekli değildir. 👉Minimal emetojenik risk: 💥Rutin antiemetik profilaksi genellikle gerekli değildir. 👉Kök veya kemik iliği nakli ile yüksek doz kemoterapi: 👉Kemoterapi günü: 👉Kemoterapiden önce ve kemoterapide olanzapinli veya olanzapinsiz nörokinin 1 (NK 1 ) reseptör antagonisti, deksametazon ile kombinasyon halinde uygulayın. 💥IV: Tek doz olarak 8 mg veya 0.15 mg/kg, maksimum: 16 mg/doz 💥Oral: Tek doz olarak 24 mg 👉Oral kemoterapi ajanları: 👉Yüksek/orta emetojenik riskli oral ajan: 💥Oral: Kemoterapiden önce 8 ila 16 mg/gün uygulanır ve her gün devam edilir. 👉Düşük/minimum emetojenik riskli oral ajan: 💥Oral: Sadece gerektiği gibi günde 8 ila 16 mg 👉Gastroparezi, bulantı ve kusmanın semptomatik tedavisi: 💥Oral: Günde 3 kez 4 ila 8 mg ACİL TIP ATÖLYESİ 🏨, [20.01.2022 09:53] 🧬Bulantı ve/veya kusma, akut, şiddetli: 🧬Viral gastroenterit, akut dağ hastalığı ve şiddetli, kendi kendini sınırlayan akut bulantı/kusma ile ilişkili çeşitli diğer tıbbi durumlara bağlı bulantı/kusma için de kullanılabilir. 👉Oral, IV, IM: 4 mg tek doz 🧬Göz travmalı hastalarda kusmanın önlenmesi: 👉IV: tek doz olarak 4 ila 8 mg 🧬Ameliyat sonrası bulantı ve kusma, korunma: 👉Orta-yüksek riskli hastalar: 💥Yüksek risk altındaki hastalarda 3 veya daha fazla müdahaleyi birleştirin. 💥Olağan doz: 👉IV: Ameliyat sonunda tek doz olarak 4 mg 👉Alternatif strateji: 💥Oral: Ameliyattan 30 ila 60 dakika önce tek doz olarak 8 mg 👉Düşük riskli hastalar: Düşük riskli hastalarda profilaksi her zaman endike olmasa da, fikir birliği kılavuzları bazı uzmanların bu hastalarda antiemetik uygulayabileceğini kabul etmektedir. 💥Bununla birlikte, klinisyenlere bu stratejinin potansiyel olarak gereksiz, nadir görülen yan etkiler riskiyle birlikte geldiği de tavsiye edilir. 💥Ondansetron verilirse, doz orta-yüksek riskli hastalarla aynıdır. 👉Yüksek riskli hastalarda taburculuk sonrası yönetim: 💥Oral: Taburcu olurken ve ameliyat sonrası 1. ve 2. gün sabahı 8 mg alınacak 👉Ameliyat sonrası bulantı ve kusma, tedavi veya kurtarma tedavisi: 💥IV: Profilaktik ajan kullanılmadığında (tedavi) veya profilaksi olarak kullanılan ajanın başarısız olması durumunda (kurtarma tedavisi) tek doz 4 mg 👉Gebelikle ilişkili bulantı ve kusma, şiddetli veya dirençli: 👉Hipovolemisi olmayan hastalar: 💥Oral, IV (bolus): Gerektiğinde mevcut tedavi rejimine eklenen her 8 saatte bir 4 mg 🧪Gerekirse bazı uzmanlar maksimum 8 mg/doza yükseltir. 👉Hipovolemili hastalar: 💥IV: Her 12 saatte bir 15 dakika boyunca uygulanan 8 mg, mevcut tedavi rejimine eklenir. 🧪Bazı uzmanlar, stabilizasyona kadar her 8 saatte bir IV bolus olarak uygulanan 4 ila 8 mg'ı kullanır. 👉Radyasyon tedavisine bağlı bulantı ve kusma, korunma: 👉Yüksek emetojenik riskli radyasyon tedavisi: 👉Radyasyon günleri: 💥IV: 8 mg veya 0.15 mg/kg (maksimum: 16 mg/doz) günde bir kez veya her radyasyon fraksiyonundan önce günde iki kez; deksametazon ile kombinasyon halinde uygulayın. 💥Oral: Her radyasyon fraksiyonundan 1 ila 2 saat önce günde bir kez veya günde iki kez 8 mg; deksametazon ile kombinasyon halinde uygulayın. 👉Radyasyon sonrası günler: 👉IV, Oral : Radyoterapi günlerini takiben uygun tedavi süresi iyi tanımlanmamıştır; ASCO kılavuzları, radyasyonun her gününden sonraki gün günde bir veya günde iki kez ondansetrona devam edilmesini önerir. 👉Orta derecede emetojenik riskli radyasyon tedavisi: 👉Radyasyon günleri: 💥IV: 8 mg veya 0.15 mg/kg (maksimum: 16 mg/doz) günde bir kez veya her radyasyon fraksiyonundan önce günde iki kez; ilk 5 fraksiyondan önce deksametazon ile veya onsuz uygulanabilir. 💥Oral: Her radyasyon fraksiyonundan 1 ila 2 saat önce günde bir kez veya günde iki kez 8 mg; ilk 5 fraksiyondan önce deksametazonlu veya deksametazonsuz olarak 👉Düşükten minimale emetojenik risk radyasyon terapisi: 💥Rutin profilaksi önerilmez; ancak, radyasyon tedavisinin geri kalanı için profilaktik olarak kullanmayı göz önünde bulundurarak aşağıdaki dozlama kurtarma tedavisi olarak kullanabilir. 💥IV: 8 mg veya 0.15 mg/kg, maksimum: 16 mg/doz 💥Ağızdan: 8 mg 👉Vertigo ile ilişkili bulantı ve kusma: 💥IV (tercih edilen), IM: Akut semptomlar için bir kez 4 ila 8 mg 💥Oral: Gerektiğinde her 8 ila 12 saatte bir 4 mg
🔷DOZAJ FORMLARI: 🧬Çözelti, Enjeksiyon, hidroklorür olarak: 🩸Genel: 4 mg/2 mL (2 mL); 40 mg/20 mL (20 mL) 🧬Çözelti, Oral, hidroklorür olarak: 🩸Zofran: 4 mg/5 mL (50 mL) 🩸Genel: 4 mg/5 mL (5 mL, 50 mL) 🧬Tablet, Oral, hidroklorür olarak: 🩸Zofran: 4 mg, 8 mg 🩸Genel: 4 mg, 8 mg, 24 mg 🧬Tablet Parçalanan, Oral: 🩸Zofran ODT: 4 mg, 8 mg 🩸Genel: 4 mg, 8 mg 🧬Çözelti, İntravenöz: 🩸Zofran: 2 mg/mL (2 mL, 4 mL, 20 mL) 🩸Genel: 2 mg/mL (2 mL, 4 mL, 5 mL, 20 mL) 🔷TÜRKİYE’DE KULLANILAN PİYASA İSİMLERİ: 🧬ZOFRAN 4 MG/2 ML 🧬ZOFRAN 8 MG/4 ML 🧬ZOFRAN ZYDIS 8 MG 🧬EMESET 4 MG/2 ML 🧬EMESEY 8 MG/ 4 ML Dr. Hilal Ünlü
- Dr. Hilal Ünlü