Orbita dört bir yanı kemik dokusu ile oluşturulmuş, içinde göz, optik sinir, gözü hareket ettiren kaslar ve yağ dokusu ile dolu bir odacıktır. Orbita kırıkları en sık adolesan ve genç erişkin erkeklerde görülür. Orbita kırığı olan erişkinler arasında en sık görülen yaralanma mekanizmaları:

Saldırılar

Motorlu araç kazaları

Çocuklar için

Düşme

Top çarpması

Saldırılar

Orbita kırığı olan bir hastayı değerlendirirken dikkat etmemiz gereken diğer yapılar:

Göz dışı kaslar

Sinüsler

Medial ve lateral palpebral ligamentler

lakrimal kanal sistemi

Infraorbital ve supraorbital sinirler

Kırık Tipleri

Orbital zigomatik fraktür

Nasoethmoid fraktür

Orbital duvar fraktürü (Blow out)

 *İLK STABİLİZASYON 

Orbita kırığı olabilecek hastaların değerlendirilmesinde hayatı tehdit eden ve ciddi yaralanmaların tespiti birinci önceliktir.

Servikal omurgada olası bir yaralanması olan hastalara omurga hareket kısıtlaması uygulanmalıdır.

Görmeyi tehdit eden yaralanmalar acilen tanımlanmalı tedavi edilmelidir.

 KLİNİK

Orbita kırığının yaygın belirti ve semptomları :

Kemik hassasiyeti ve şişmesi

Perioküler ekimoz

Diplopi

İnfraorbital veya supraorbital sinirlerin innerve ettiği alanda his azalması

Orbital amfizem

 HİKAYE

Yaralanma ne zaman meydana geldi ?

Neresi acıyor?

Bulanık, çift veya azalmış görüşünüz var mı?

Belirli bir yönde göz hareketlerinde veya çift görmede zorluk yaşıyor musunuz?

Yüzünüzün belirli bir bölgesinde uyuşma var mı?

Yumuşak doku şişmesi hastanın gözlerini açmasını veya daha sonra klinisyenin göz kapaklarını ayırmasını zorlaştırabileceğinden, mümkün olduğu kadar çabuk görme keskinliği ile göz muayenesi yapılmalıdır.

 TEŞHİS

Periorbital travması olan ve aşağıdaki bulgulardan herhangi biri olan hasta için orbitanın ince kesitli koronal BT'si yapılmalıdır.

Fizik muayenede kırık kanıtı

Ekstraoküler hareketin sınırlandırılması

Azalmış görme keskinliği

Şiddetli acı

Yetersiz muayene (genellikle yumuşak doku şişmesi nedeniyle), özellikle mental durumu değişmiş hastalarda ‼️‼️Aşağıdaki bulgulara sahip bir hasta için derhal bir göz doktoruna danışılmalıdır.

Azalmış görme keskinliği

Orbita kompartman sendromunun kanıtı

Açık küre

Ekstraoküler kas sıkışması ile ilişkili şiddetli vagal semptomlar (bulantı, kusma, bradikardi)  

ÖNERİLER Yararı için kanıtlar sınırlı olsa da, sinüsü içeren orbita kırığı olan hastalarda sinüs patojenlerini kapsayan profilaktik oral antibiyotikler önerilir. Ciddi glob yaralanması olmayan hastalarda şişmeyi azaltmak için ilk 48 saat göz üzerine soğuk paketler uygulanabilir. Ayrıca hastalar yatak başı yüksekte uyumalı, burun sümkürmekten ve koklamaktan kaçınmalıdır.    

Dr. Ceren DEMİRCAN     

   Kaynakça: