Orofarenks ve Baş Boyun Acilleri 

Akut tonsillo-farenjit

Ateş boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, kas-eklem ağrıları, halsizlik gibi şikayetler ile başvuru olur. Tonsiller hipertrofik, hiperemik bazen de kriptik olabilir. En sık viral etkenler sorumludur. Bakteriyel tonsillofarenjitten en sık sorumlu etken A grubu beta hemolitik streptokoklardır (AGBHS). Boğaz kültürü AGBHS tanısında gold standart olup, tedavisinde ilk seçenek penisilin grubu antibiyotiklerdir. Tek doz benzatin penisilin de önerilebilinir. Destek tedavisinde, analjezikler, antipiretikler, bol hidrasyon ve yatak istirahati önerilir.

Peritonsiller abse

• Akut tonsillit sebebi ile tonsil kapsülü ile superior faringeal kontrüktör kas arasında püy birikimidir. Tonsillit bulgularına ilaveten trismus, ağızdan salya akması, yutma ve beslenme bozukluğunda artış, ağızda sıcak patates varmışçasına konuşma tipiktir. Muayenede tonsil üst polünde yumuşak damak ve uvulaya uzanan ve tonsili alta ve orta hatta, uvulayı karşı tarafa iten şişlik görülür.
• Tedavisinde absenin bir KBB hekimi tarafından drene edilmesi ve sonrasında antibiyoterapi gerekir. Hastaya 3 ay sonrası tonsillektomi önerilebilinir. Retrofaringeal apse Genellikle çocuk hasta grubunda, ÜSYE sonrası boyun hareketlerinde kısıtlılık, ateş, boyunda şişlik, yutma güçlüğü, solunum sıkıntısı kliniği ile başvuru olur.
• Lateral servikal grafide vertebra düzeyinde kalınlık görülür. Apsenin rüptürü aspirasyon ve solunum durmasına sebep olabileceğinden acil tedavi edilmelidir. Genel anestezi altında hasta trendelenburg pozisyonuna alınarak transoral drenaj önerilir. Sonrasında İV antibiyoterapi önerilir.

Parafaringeal abse

• 
  Genellikle tonsil ya da faringeal bölge enfeksiyonları sonrası görülen, ateş, boğaz ağrısı, trismus, solunum ve beslenme güçlüğü tablosu ile başvurur. Tehlikeli komplikasyonları sebebi ile ciddiye alınması gereken bir durumdur.
• Vasküler komplikasyonlar, mediasten yayılımı ve mediastinit, sepsis ve ölümle sonuçlanabilir.
• Tanıda BT ve MRG apsenin yayılımını değerlendirmek için kullanılır. Cerrahi drenaj yapılmalı, hasta hospitalize edilip İV antibiyoterapi verilmelidir.

Hava yolu obstrüksiyonları

• Havayolunun güvende tutulması acile başvuran bir hastada her zaman ilk basamaktır.
• Anamnezde hastanın solunum sıkıntısının ne zaman başladığı, enfeksiyon, travma, allerji, aspirasyon varlığı sorgulanmalıdır.
• Anafilaktik tabloda hava yolu kapanması saniyeler gibi kısa bir sürede olurken, enfeksiyonlara bağlı hava yolu tıkanıklığı daha uzun bir sürede oluşur.
• Üst solunum yolu obstrüksiyonlarında inspiratuar stridor görülür.
• Hava yolu güvene alınmış ise muayenede ayrıntılı endoskopik nazo-faringo-laringeal muayene oldukça faydalı olabilir.
• Yenidoğan döneminde görülen bilateral koanal atrezi varlığında, acilen airway takılmalı, hava yolu güvenliği sağlandıktan sonra, hasta atrezi açılması için KBB hekimine konsülte edilmelidir. Krup ve akut epiglottit gibi üst hava yolu enfeksiyonlarına bağlı hava yolu obstrüksiyonları genellikle medikal tedavi ile takip edilir.
• Herhangi bir üst havayolu obstrüksiyonunda hava yolu sırası ile pozisyon, airway ve entübasyon ile sağlanamadığı durumda acil trakeotomi düşünülmelidir.
• Larinks yabancı cisimleri, erişkinlerde birşeyler yerken ya da içerken ani öksürük, solunum sıkıntısı, siyanoz gelişmesi hikayesi ile başvurur.
• Çocuklarda ise aile yemek yerken ya da emeklerken-oyuncaklarla oynarken ya da aile gözetiminde değil iken ani başlayan morarma, öksürük, nefes darlığı hikayesi verir.
• Akut tabloda mümkün ise hemen Hemlich manevrası uygulanmalıdır. Erişkinlerde hastanın arkasına geçilerek, müdahele eden kişinin elleri hastanın subksifoid bölgesinde birleştirilip basınç uygulanarak zorlu ekspirasyon ile yabancı cismin öksürükle dışarı çıkması sağlanır.
• Küçük çocuklarda ise, çocuk karınüstü müdahele edenin kucağına yatırılıp sırtına vurularak aynı yöntem denenir. Bu şekilde alınamayan yabancı cisimler endoskopik olarak çıkarılır. Bazen akut tam hava yolu obstrüksiyonu yapan yabancı cisimlerde acil trakeotomi açılmalıdır.
• Özellikle postkrikoid bölge, piriform sinüs yabancı cisimleri müdahele esnasındaki aspirasyon riski sebebi ile de anestezi altında direkt laringoskopi ile çıkarılmlıdır. 

Üst solunum yolu obstrüksiyonu yapan nedenler

Pediatrik nedenler 

• Kongenital larinks anomalileri(Laringomalazi, vokal kord paralizisi, subglottik stenoz, laringeal veb, subglottik hemanjiom) 
• Larinks ya da trakea yabancı cisimleri 
• Enfeksiyonlar(retrofaringeal abse, krup, epiglottit,larenjit,peritonsiller apse) 
• Kitle ve tümörler(laringosel, jüvenil laringeal papillom, malign tümörler) 
• Koanal atrezi

Erişkinlerde nedenler 

• Enfeksiyonlar(orofarinks ve hipofarinks apseleri, derin boyun enfeksiyonları) 
• Travma(internal ya da eksternal travmalar) 
• Larinks ya da trakea yabancı cisimleri
• Edinsel subglottik stenoz( entibasyon sekeli) 
• Bilateral abduktör vokal kord paralizisi(tiroid cerrahisi sonrası, basıya bağlı) 
• Tümörler(larinks kanseri, benign tümörler) 
• Anjiyonörotik ödem

Boyun travmaları

Penetran ya da künt travmalar şeklinde acil servise sık başvuru sebebidir. Penetran travmalar daha sık olup, kanama en sık komplikasyonudur. Hastanın acil değerlendirmesi yanında direkt bası uygulanmalı, tetanoz ve antibiyotik profilaksisi sonrası cerrahi eksplorasyon, trakeotomi, cerrahi onarım gerektiren durumlarda KBB hekimine konsülte edilmelidir. Künt boyun travmaları daha çok laringeal hasar bulguları ve yutma işlevinde bozukluklar ile gelir ve bunlara yönelik tedavi edilmelidir.