PARONİŞİ: halk dilindeki ismiyle dolama; tırnakların kenarında bulunan derinin ya da tırnağın çevresindeki epidermis tabakasının kendiliğinden veya travma sonucu ortaya çıkan enfeksiyondur.
En sık travmaya bağlı olarak ortaya çıksa da, enfeksiyöz veya enfeksiyöz dışı (kimyasal irritanlar, aşırı nem, ilaçlar, sistemik hastalıklar) birçok nedene bağlı olarak gelişebilir.
En sık enfeksiyöz etken Staphylococcus aureus iken, immün yetmezlikli hastalarda ise mantarlar, miks aerop ve anaerop bakteriler etken olabilir.
Klinik Akut paronişi tipik olarak tek bir tırnakta başlar. Genellikle travma sonrası 3-5 gün içinde tırnak kenarında başlayan akut eritem, ödem ve tırnağın proksimal veya lateral köşelerinde lokal ağrı ve hassasiyet görülür. Hasta genellikle bu ağrı nedeniyle ilk birkaç günü içerisinde başvurur. Hiperemi ve şiddetli ağrı sonrasında tırnak yatağında sarı renkli püy şeklinde apse oluşumu görülebilir. Oluşan bu ağrılı noktaya basınç uygulandığında lokal püy drenajı olabilir.
Ayırıcı Tanı
• Reiter sendromu
• Psoriazis
• Selülit
• Herpetik Dolama
• Onikomikoz
• Tırnak Sedefi
• Skuamöz hücreli karsinom
Tedavi: Paronişiler genellikle insizyon ve drenaj veya topikal antibiyotiklerle tedavi edilir. Apse görülmeyen enfeksiyonlarda tedavide genel yaklaşım antiseptik solüsyonlarla (klorheksidin, povidon-iyot) ve ılık su ile pansuman ve topikal antibiyotik kullanımıdır.
Topikal tedavi olarak basitrasin veya mupirosin önerilir. Topikal tedavinin başarısız olduğu hastalarda immün yetmezliği olan veya daha ciddi vakalarda, oral antibiyotikler kullanılır.
Eğer apse gelişimi mevcut ise drenaj için iğne veya bistüri ile insizyon yapıılır ve antibiyotik kombinasyonları tedaviye eklenmelidir. Ama herpetik dolama düşünülüyor ise drenaj kontraendikedir ve lokal antiviral tedaviye başlanmalıdır.
Dr. İpek PORSUK