PERİTONSİLLER APSE
Peritonsiller apse, palatin bademcik kapsülü ile farenksin üst konstriktör kası arasında yer alan akut bir enfeksiyondur.
Fiziksel Bulgular ve Klinik Sunum
- Apse oluşumu ile lokal ve sistemik semptomlar arasında sıklıkla 2 ila 5 günlük bir gecikme olur.
- Şiddetli ve tek taraflı olabilen boğaz ağrısı
- Disfaji ve odinofaji
- Apse tarafındaki otalji
- Kötü kokulu nefes
- Yüzün şişmesi
- Salya akması
- Baş ağrısı
- Ateş
- Trismus: Farenks muayenesi trismus ile sınırlanabilir
- Ses kısıklığı, boğuk ses ("sıcak patates sesi" olarak da bilinir)
- Hassas submandibular ve anterior servikal lenf düğümleri
- Olası peritonsiller ödemle birlikte bademcik hipertrofisi
- Küçük dilin kontralateral sapması: Peritonsiller apsenin ayırt edici özelliği, enfekte bademciklerin alt mediale yer değiştirmesi ve küçük dilin karşı tarafa sapmasıdır
- Stridor
GÖRÜNTÜLEME
- Tanı net olmadığında apseyi selülit veya kitleden ayırmaya yardımcı olmak için ultrason, BT taraması veya MRI seçeneğini vardır.
- İntraoral ultrason, yetişkin hastalarda görsel incelemeye kıyasla PTA tanısını ve aspirasyonunu iyileştirebilir.
- MR, BT'ye göre daha iyi yumuşak doku farklılaşması sağlar.
Akut Genel Tedavi
- Aspirasyon veya cerrahi drenaj VE 10 ila 14 gün süreyle antibiyotikler
- İlk antibiyotikler A grubu Streptokok ve anaerobları kapsamalıdır
- İntravenöz Piperasilin/tazobaktam veya tikarsilin/klavulanat. Penisilin alerjisi varsa IV klindamisin kullanın (600 ila 900 mg IV her 8 saatte bir)
- Ampisilin-sulbaktam 3 g Penisilin G 10 milyon ünite her 6 saatte bir VE metronidazol 500 mg her 6 saatte bir (penisiline alerjisi varsa klindamisin 900 mg her 8 saatte bir kullanılabilir)
- Oral Amoksisilin-klavulanik asit 875 mg günde iki kez Penisilin VK 500 mg günde 4 kez VE metronidazol 500 mg günde 4 kez
- Klindamisin günde iki kez 600 mg veya günde 4 kez 300 mg
- Antibiyotik seçimi organizmanın kültürü ve duyarlılığına göre yönlendirilmelidir. Kültür sonuçları alınmadan önce ampirik kapsam için direnç profilleri için yerel antimikrobiyal kılavuzlara başvurulması da tavsiye edilir.
Dr. İrem DOĞAN