❓Postüral ortostatik taşikardi sendromu (POTS), diğer kronik zayıflatıcı bozukluklar, uzun süreli yatak istirahati veya vasküler veya otonomik tonusu bozan ilaçlar yokluğunda, ayakta durmanın veya dik eğilmenin ilk 10 dakikası içinde kalp atış hızının 30 atım/dk' lık sürekli artışı veya 120 atım/dk' ı aşan mutlak kalp hızı artışı ile ilişkili ortostatik intolerans semptomlarının varlığı olarak tanımlanır.
📌Gençlerde 40 atımlık bir artış tanısaldır
📌Kadınlarda erkeklere göre yaklaşık 4-5 kat daha sık görülür
📌Hastalar genellikle 15-25 yaş arasındadır
TANI
❗️Teşhis hepsini gerektirir;
1️⃣Sırtüstü pozisyondan dik duruştan sonra 10 dakika içinde ve ortostatik hipotansiyon olmadan kalp hızında ≥ 30 atım/dakika artış (<20 yaş hastalar için > 40 atım/dakika) (tilt testi veya ayakta durma testi )
2️⃣Semptomlar dik pozisyonda kötüleşir, yatar pozisyonda iyileşir
3️⃣Kronik semptomlar (> 6 ay süren)
4️⃣Ortostatik taşikardiye neden olduğu bilinen diğer bozukluklar veya ilaçlar hariç tutulmuştur
📍POTS'un başlangıcı viral enfeksiyon, gebelik, sepsis, ameliyat veya strese bağlı olabilir.
📍POTS'un predominant formu, parsiyel disotonomik (PD) POTS veya nöropatik POTS olarak bilinir. Bunda ortostatik bir zorlukla başa çıkmak için periferik olarak yetersiz konstrüksiyon vardır.
📍Adölesan alt tipi olarak bilinen "Gelişimsel" PD POTS'un ortalama yaşı 14'tür ve çok hızlı bir büyüme döneminin ardından ortostatik intoleransı tanımlar. Bu, 16 yaşında zirveye ulaşır ve 19 ila 24 yaşlarında %80 oranında azalır.
📍Sekonder POTS bilinen bir hastalık veya bozuklukla ilişkili olarak ortaya çıkabilir.
Birlikte olduğu durumlar
• Kronik yorgunluk sendromu (%17-23)
• Ehlers-Danlos sendromu (EDS) (%18)
• Vazovagal senkop
• Uygunsuz sinüs taşikardisi
• Fibromiyalji
• Migren
🔍Ortostatik intolerans ile ilişkili semptomlar
🔴Kardiyak semptomlar
🔻hızlı çarpıntı
🔻baş dönmesi
🔻göğüs rahatsızlığı
🔻dispne
🔻egzersiz intoleransı
🔻presenkop
🔻senkop
🔴Nonkardiyak semptomlar
🔻zihinsel bulanıklık
🔻baş ağrısı (migren dahil)
🔻tremor
🔻mide bulantısı
🔻generalize güçsüzlük
🔻bulanık veya tünel görüşü
📌Bu bulguların çoğu, ilişkili etiyolojiye bakılmaksızın, fiziksel olarak kondisyonsuz hastalarda da görülmektedir.
📌Bazı yazarlar anormal vasküler (venöz) elastik bağ dokusunun aşırı venöz göllenmeye ve kompansatör taşikardiye yol açabileceğini öne sürmektedir. Bu şu anda kanıta dayalı değildir.
📌Kademeli bir egzersiz programı, iskelet kası pompasının etkinliğini artırmak için alt ekstremitelere yönelik özel direnç eğitimi ile ilişkili kondisyon kaybının giderilmesine yardımcı olabilir.
⛔️Ayırıcı Tanı⛔️
❌Ayakta atım hacminin azalmasına neden olan yapısal kalp hastalıkları dışlanmalıdır:
🔻Sağ veya sol ventriküler çıkış yolu obstruksiyonu
🔻Pulmoner hipertansiyon
🔻Tanı konmamış konjenital kalp hastalığı
🔻Edinilmiş miyokard hastalığı
❌POTS izole ortostatik intoleranstan (çarpıntı, baş ağrısı, mide bulantısı, presenkop ve senkop dahil olmak üzere dik pozisyona bağlı çeşitli semptomları tanımlayan geniş terim) ayırt edilmelidir, çünkü ortostatik intoleransı olan tüm hastalarda POTS yoktur, ancak POTS'lu tüm hastalarda ortostatik intolerans vardır.
❌Ortostatik intoleransa neden olan durumlar
🔻Vazovagal senkop
🔻Nörojenik ortostatik hipotansiyon
❌Taşikardiye neden olan durumlar
🔻hipertiroidizm ve tirotoksikoz
🔻Uygunsuz sinüs taşikardisi
🔻Diğer kalp ritmi anormallikleri ( ventriküler aritmiler gibi )
🔻Feokromositoma
🔻Hipoadrenalizm
🔻Anksiyete
🔻Dehidrasyon
🔻Anemi
🔻Akut veya kronik hipovolemi
🔻Pulmoner emboli
🔻Akut koroner sendromlar
❌Vazodilatörler, diüretikler, antidepresanlar, anksiyolitik ajanlar, beta agonistler ve sempatomimetik ilaçlar (amfetaminler) gibi taşikardiye neden olan ilaçlar
❌Beta blokerlerin veya klonidin gibi merkezi sempatolitik ajanların aniden kesilmesi rebound taşikardiye neden olabilir
❌Uzun süreli yatak istirahati veya dekondisyon
Dr. Sümeyye IŞIK
Kaynakça: Hypermobility syndrome, Jacqui Clinch and Valerie J. Rogers, Rheumatology, 217, 1902-1907
DynaMed. Postural Tachycardia Syndrome (POTS)
https://www.dynamed.com/condition/postural-tachycardia-syndrome-pots#GUID-074F198E-D87C-48EA-8DD3-AB54AD304AC6