SARILIKLA BAŞVURAN HASTA

 
Sarılık veya asemptomatik hiperbilirubinemisi olan hastada öykü ve fizik muayenede dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

• İlaçların, bitkisel ilaçların, diyet takviyelerinin ve eğlence amaçlı ilaçların kullanımı
• Alkol kullanımı
• Hepatit risk faktörleri (örneğin, seyahat, olası parenteral maruziyetler)
• Safra kesesi ameliyatı da dahil olmak üzere karın operasyonlarının geçmişi
• Karaciğer hastalıkları ve hemolitik bozukluklar dahil olmak üzere kalıtsal bozuklukların geçmişi
• HIV durumu
• Toksik maddelere maruz kalma
• ilişkili semptomlar

İlişkili semptomlar genellikle ayırıcı tanıyı daraltmaya yardımcı olur. Örnek olarak:

• Ateş öyküsü, özellikle üşüme veya sağ üst kadran ağrısı ile ilişkili olduğunda ve/veya önceki biliyer cerrahi öyküsü, akut kolanjiti düşündürür.
• Anoreksiya, halsizlik ve miyalji gibi semptomlar viral hepatiti düşündürebilir.
• Sağ üst kadran ağrısı ekstrahepatik biliyer obstrüksiyonu düşündürür.
• Akolik dışkı (kil renkli dışkı olarak da adlandırılır), normalde esas olarak bilirubin yıkım ürünleri, ürobilin ve sterkobilinden türetilen sarı-kahverengi renk içermeyen dışkıyı ifade eder. Nadir olmakla birlikte, viral hepatitin akut kolestatik fazında ve pankreas başı veya duodenal ampulla kanserinden kaynaklanan uzun süreli neredeyse tama yakın safra kanalı obstrüksiyonunda da görülebilir.

Fizik muayenede Courvoisier bulgusu (malignite nedeniyle sistik kanalın kalkışının distalinde obstrüksiyondan kaynaklanan palpabl bir safra kesesi) veya kronik karaciğer yetmezliği/portal hipertansiyon belirtileri, örneğin asit, splenomegali, örümcek anjiyomata ve jinekomasti ortaya çıkabilir. Bazı bulgular, hemokromatozda hiperpigmentasyon, Wilson hastalığında Kayser-Fleischer halkaları ve primer biliyer kolanjitte ksantomlar gibi spesifik hastalıkları düşündürür.              

Dr. Canberk KARAKOÇ