🎗Siyanür Zehirlenmesi🎗
✏️Siyanür zehirlenmesinin klinik özellikleri maruz kalma yoluna, kaynağına ve şiddetine bağlıdır.
✏️Hidrojen siyanür buharları en hızlı etki eden biçimdir ve belirtiler saniyeler içinde, ölüm ise dakikalar içinde olur.
✏️Siyanür tuzlarının ağız yoluyla alınmasında yavaş emilimleri nedeniyle zehirlenme nispeten yavaş oluşmakta, etkin tedavi ile kişinin kurtarılması mümkündür.
🎖KLİNİK🎖
🗡Temel olarak belirti ve bulguların ana nedeni hücresel hipoksi ve asfiksidir.
🗡Hafif zehirlenmede bulantı, kusma, karın ağrısı, başağrısı, baş dönmesi, halsizlik gibi nonspesifik belirti ve bulgular vardır. GIS semptomları genelde gastrik irritasyona bağlı görülür.
🗡Kan basıncı ve nabızdaki kısa süreli artışlar, hiperventilasyon, nefes darlığı, çarpıntı ve baş ağrısı akut siyanür zehirlenmesinin erken belirtilerindendir.
🗡Stupor, koma, nöbet, hemodinamik şok ve kardiyorespiratuvar arrest geç semptomlarındandır.
🛡İnhalasyonla maruziyet sonrasında kişiden acıbadem kokusu benzer koku alınabilir.🛡
🧪Tedavi🧪
🔑Maruziyet solunum ya da deri yoluyla gerçekleşmişse kişi ortamdan uzaklaştırılmalı, giysiler çıkarılmalı ve cilt sabunlu su ile yıkanmalıdır.
🔑Hastanın havayolunu, solunumunu ve dolaşımını korumak ilk hedeftir. Gerektiğinde havayolunu korumak için hızlı entübe edilmeli ve nabız oksimetre değerine bakılmaksızın bir an önce %100 oksijen verilmelidir.
🔑Oral alım ile gerçekleşmişse kontrendikasyon yoksa mide lavajı ve aktif kömür hızlıca uygulanmalıdır.
🔑Aktif kömür dozu erişkinde 50 gr, çocuklarda 1gr/kg(max. 50 gr) olacak şekilde bir kez verilebilir. Tekrarlayan dozların etkinliği kanıtlanmamıştır.
🔑Siyanür zehirlenmesinde uygulanan antidot tedavisi üç farklı yol üzerinden etki göstermektedir; Siyanürün direkt bağlanması, methemoglobinemi oluşturulması ve Sülfür vericilerinin kullanılması
🩸Direkt Siyanür Bağlanması için kullanılan başlıca ajan Hidroksikobalamindir.
Erişkin dozu 70 mg/kg (5 gr) , çocuklarda ise 70mg/kg (maks. 5gr) , 0.9% Salin ile dilüe edilip iv 15 dakikada infüzyon şeklinde verilir
🩸Methemoglobinemi oluşturulması için kullanılan ajanlar ise Amil Nitrit ve Sodyum Nitrittir.
Sodyum Nitrit: 300 mg/10 ml %3lük flakonları bulunur ve 300 mg iv uygulanması sonrasında %15-20lik bir methemoglobinemi oluşumu sağlanır
🩸Üçüncü yol ise Sülfür transferaz (Rodenaz) enzimiyle siyanürün tiyosiyanata dönüştürülmesi sırasında gerekli sülfürün sülfür vericileri aracılığıyla sağlanmasıdır. Ve bunun için de seçilecek ajan Sodyum Tiyosülfattır. Sodyum tiyosülfatın erişkin ve çocuk dozu %25lik çözeltiden 1.65mL/kg (50ml maks. veya 12.5 gramdır.
Dr. Semih Uslu