⚡️ Acil Tıp Kliniğinde hipotansif hastalarda aşağıdaki durumlar akla gelmelidir.
ŞOK SINIFLAMASI
‼️ DİSTRİBÜTİF/DAĞILIMSAL ŞOK
✔️ Septik Şok
🔻 Gram pozitif ( Pneumococcus , Staphylococcus , Streptococcus , Enterococcus , Listeria )
🔻 Gram negatif ( Klebsiella , Pseudomonas , Escherichia , Haemophilus , Legionella, Neisseria , Moraxella , Rickettsia , Francisella [ tularemia ])
🔻 Mantar ( Candida , Aspergillus )
🔻 Viral (Influenza, Sitomegalovirüs, Ebola, suçiçeği)
🔻 Parazitik ( Plasmodium , Ascaris , Babesia )
🔻 Mycobacterium ( Mycobacterium tuberculosis , Mycobacterium abscessus )
✔️ Septik Olmayan Şok
🔻 Enflamatuar şok (sistemik inflamatuar yanıt sendromu) - Yanıklar, travma, pankreatit, post-miyokardial enfarktüs, koroner baypas sonrası, kardiyak arrest sonrası, visküs perforasyonu, amniyotik sıvı embolisi, yağ embolisi, idiyopatik sistemik kapiller kaçak sendromu
🔻 Nörojenik şok - Travmatik beyin hasarı, spinal kord yaralanması (bradikardi ile kuadriparezi veya taşikardi ile parapleji), nöroaksiyal anestezi
🔻 Anafilaktik şok - IgE aracılı (örn. Yiyecekler, ilaçlar, böcek ısırıkları veya sokmalar), IgE'den bağımsız (örn. Demir dekstran), immünolojik olmayan (örn. Egzersiz veya ısı kaynaklı), idiyopatik
🔻 Diğer - Karaciğer yetmezliği, transfüzyon reaksiyonları, vazopleji (örn. Vazodilatör ajanlar, kardiyopulmoner baypas), toksik şok sendromu, toksikolojik nedenler (örn. Ağır metaller), beriberi
‼️ KARDİYOJENİK ŞOK
✔️ Kardiyomiyopatik Şok
🔻 Miyokard enfarktüsü (sol ventrikülün>% 40'ını içeren veya aşırı iskemi ile birlikte)
🔻 Şiddetli sağ ventrikül enfarktüsü
🔻 Dilate kardiyomiyopatiden nedenli, şiddetli kalp yetmezliğinin alevlenmesi
🔻 Uzamış iskemiden kaynaklanan miyokard kollapsı (örneğin, kardiyak arrest, hipotansiyon, kardiyopulmoner baypas)
🔻 İlerlemiş septik şok
🔻 Miyokardit
🔻 Miyokardiyal kontüzyon
🔻 İlaca bağlı (örneğin, beta blokerleri)
✔️ Aritmojenik Şok
🔻 Taşiaritmi - Atriyal taşikardiler (fibrilasyon, flutter, reentran taşikardi), ventriküler taşikardi ve fibrilasyon
🔻 Bradikaritmi - Tam kalp bloğu, Mobitz tip II ikinci derece kalp bloğu
✔️ Mekanik Şok
🔻 Şiddetli kapak yetmezliği, akut kapak yırtığı (papiller veya korda tendinee rüptürü, kapak apsesi), kritik kapak darlığı, akut veya şiddetli ventriküler septal duvar defekti, rüptüre ventriküler duvar anevrizması, atriyal miksoma
‼️ HİPOVOLEMİK ŞOK
✔️ Hemorajik Şok
🔻 Travma, gastrointestinal kanama (örn. Varisler, peptik ülser), intraoperatif ve postoperatif kanama, retroperitoneal kanama (örn. Rüptüre aort anevrizması), aortik-enterik fistül, hemorajik pankreatit, iyatrojenik (örn. Arteriovenöz malformasyonun istem dışı biyopsisi veya ventrikül biyopsisi) , ana damarlarda tümör veya apse erozyonu, ektopik gebelik rüptürü, postpartum kanama, uterin veya vajinal kanama (örn. enfeksiyon, tümörler, laserasyonlar), kanama diyatezinden kaynaklanan spontan peritoneal kanama
✔️ Hemorajik Olmayan Şok
🔻 Gastrointestinal kayıplar (örn. İshal, kusma, eksternal drenaj); ciltten kayıplar (örneğin, sıcak çarpması, yanıklar, dermatolojik durumlar); böbrek kayıpları (örneğin, aşırı ilaca bağlı veya ozmotik diürez, tuz tüketen nefropatiler, hipoaldosteronizm); ekstravasküler boşluğa veya vücut boşluklarına üçüncü boşluk kayıpları (örneğin, ameliyat sonrası ve travma, intestinal obstrüksiyon, crush sendromu, pankreatit, siroz)
‼️ OBSTRÜKTİF ŞOK
✔️ Pulmoner-Vasküler
🔻 Hemodinamik olarak önemli pulmoner emboli, şiddetli pulmoner hipertansiyon, pulmonik veya triküspit kapağın şiddetli veya akut tıkanması, venöz hava embolisi
✔️ Mekanik
🔻 Tansiyon pnömotoraks veya hemotoraks (örn. Travma, iyatrojenik), perikardiyal tamponad, konstriktif perikardit, restriktif kardiyomiyopati, şiddetli dinamik hiperinflasyon (örn. Yüksek intrinsik PEEP), sol veya sağ ventriküler çıkış yolu obstrüksiyonu, abdominal kompartman sendromu, aorto-caval kompresyonu (örn., konumlandırma, cerrahi retraksiyon)
‼️ MİKS/BİLİNMEYEN ŞOK NEDENLERİ
🔻 Endokrin (örneğin, adrenal yetmezlik, tirotoksikoz
🔻 Endokrin (örneğin, adrenal yetmezlik, tirotoksikoz, miksödem koma)
🔻 Metabolik (örneğin asidoz, hipotermi)
🔻 Diğer - Birden fazla şok kategorisi olan çoklu travma, önceden var olan kalp hastalığı ile akut şok etiyolojisi, çeşitli zehirlenmeler
Dr. İrem TOKEL