SOMATOFORM BOZUKLUKLAR 🎯🎯
🎈Tanım: Soma kelimesi “beden” anlamına gelir. Somatoform hastalıklar ise bedensel şikayet ve belirtilerin ön planda olduğu bir grup psikiyatrik hastalığı kapsamaktadır. Bu hastalıkların ortak özelliği yapılan muayene ve tetkiklerle hastanın şikayetlerini açıklayacak bir bedensel hastalık saptanmaması ya da bedensel bir hastalık saptansa dahi bunun hastada mevcut şikayetleri açıklamamasıdır .
⚡️⚡️Bozukluktan ne zaman şüphelenmeli — Birinci basamakta veya genel tıbbi ortamlarda, aşağıdaki ipuçlarıyla somatik semptom bozukluğunun varlığı önerilmekte:
🛎Mevcut hastalığın geçmişinin belirsiz ve tutarsız olması
🛎Tıbbi bakımın yüksek oranda kullanılmasına rağmen sağlık bakımı endişeleri hafifletilememiştir. – Semptomların ciddi bir genel tıbbi durumdan kaynaklanmadığına dair klinisyenler tarafından güvence ve açıklama sadece geçici bir rahatlama sağlar veya hastada klinisyenin hastanın semptomlarını anlamadığı düşüncesi hakimdir.
🛎Çoklu standart tedavi kürlerinin semptomları hafifletmekte başarısız olması
🛎Normal fiziksel duyumların tıbbi hastalıklar olarak atfedilmesi
🛎Fiziksel aktiviteden kaçınma
🛎İlaç yan etkilerine alışılmadık derecede yüksek hassasiyet.
🛎Aynı somatik semptom(lar) için birden fazla doktordan bakım istemek.
🎈Yaklaşım: Olası somatik semptom bozukluğu ile başvuran bir hastanın değerlendirilmesi, tüm sistemlerin (sadece mevcut semptomun değil) gözden geçirildiği genel tıbbi öykünün alınmasını, psikiyatrik öykünün alınmasını, fizik muayene ve mental durum muayenesinin yapılmasını içerir. Kapsamlı bir fizik muayene, klinisyenin ve hastanın hiçbir önemli tanıyı gözden kaçırmayacağı konusunda rahat hissetmesine yardımcı olacaktır. 😇
❗️Güven oluşturmak ve hastanın önemsendiğini hissettirmek esastır. ❗️ Hastalar saygı duyulduğunu ve anlaşıldığını hissetmelidir. Hastalara kendilerinde bir sorun olmadığını veya semptomlarını çok büyüttüklerini söylemek ters etki yapar. 💔
🚀Anamnezde şunlar değerlendirmelidir:
⭐️Hastaların diğer güncel tıbbi değerlendirmelerden geçip geçmediği
⭐️Hastanın somatik semptomlarla ilgili kalıcı düşünce ve kaygı gösterip göstermediği. Ek olarak, hastalık/ağrı davranışlarını ve hastanın somatik semptomlara aşırı zaman ve enerji ayırıp ayırmadığı.
⭐️İçgörü derecesi, yani hastanın sağlıkla ilgili endişesinin aşırı olabileceğini fark edip etmediği. ●Mevcut semptomların akut veya kronik olup olmadığı.
⭐️Anksiyete bozuklukları, depresif bozukluklar, madde kullanım bozuklukları (örneğin alkol ve esrar), kişilik bozuklukları ve diğer somatik semptom bozuklukları gibi psikiyatrik eştanı.
⭐️İntihar düşüncesi ve davranışı.
⭐️Psikososyal işlevsellik.
⭐️Ailede ciddi hastalık öyküsü. 🎯🎯TANI:Teşhis kriterleri — Somatik semptom bozukluğunun tanısı Amerikan Psikiyatri Birliği'nin Teşhis ve İstatistik El Kitabı, Beşinci Baskıya (DSM-5) göre konur. Tanı aşağıdakilerin her birini gerektirir:
💫Sıkıntıya veya psikososyal bozulmaya neden olan bir veya daha fazla somatik semptom.
💫Somatik semptomlarla ilişkili aşağıdakilerden biri veya birkaçı
💥Semptomların ciddiyeti hakkında sürekli düşünceler
💥Semptomlar veya kişinin genel sağlığı hakkında kalıcı, şiddetli endişe
💥Semptomlara veya sağlık sorunlarına ayrılan zaman ve enerji aşırıdır.
💫Spesifik somatik semptom(lar) değişebilse de, bozukluk kalıcıdır (genellikle altı aydan fazla).
❗️❗️❗️Somatik semptom bozukluğu, somatik semptomları açıklayan genel bir tıbbi hastalıkla birlikte veya onsuz ortaya çıkabilir . Önemli bir genel tıbbi bozukluğu olan hastanın aynı zamanda somatik semptom bozukluğuna sahip olup olmadığını belirlemenin anahtarı, tıbbi hastalığa karşı bilişsel, duygusal ve davranışsal tepkilerin, bu tıbbi bozukluğu olan diğer hastaların çoğuna kıyasla aşırı olup olmadığını belirlemektir .
‼️Çoğu durumda, somatik semptom bozukluğu, genel bir tıbbi bozukluğa veya başka bir psikiyatrik bozukluğa eşlik eder.
‼️Ayırıcı tanının bir parçası olan bazı psikiyatrik bozukluklar da onunla birlikte ortaya çıkabilir. Hasta hem somatik semptom bozukluğu hem de başka bir psikiyatrik bozukluk (örneğin, tek kutuplu majör depresyon veya yaygın anksiyete bozukluğu) için tam tanı kriterlerini karşılıyorsa, her iki durum da teşhis edilir ve tedavi edilmelidir
💊💊Tedavi: depresif belirtiler, yoğun anksiyete belirtileri mevcutsa ilaç tedavisi eklenebilir.
Asıl tedavisi ise; bilişsel davranışçı terapidir.🎈 KAYNAKÇA: