TALUS KIRIKLARI 

Talus yoğun kemik dokudan oluştuğundan kırık oluşması için önemli derecede kuvvet gerekir. Talus kırıkları diğer kırıklarla kıyaslandığında daha nadir(%<1) görünür.Ancak yüksek riskli yaralanmalar olduğundan yönetiminde zorluklar oluşabilir.

EPİDEMİYOLOJİ

Talus kırıkları tüm kırıklar içinde yaklaşık %0.1-0.85 oranında bulunur. En sık meydana geliş nedenleri motorlu taşıt kazaları gibi yüksek enerjili yaralanmalardır. Bu nedenle talus kırıkları yakın eklemlerde dislokasyon ve komşu eklemlerde kırıklarla birlikte görülür. Snowboard yapanlarda zıpladıktan sonra iniş sırasında talus stres altında kalır. Bu kişilerde genel populasyona göre talus kırığı oluşma ihtimali 17 kat artar.

YARALANMA MEKANİZMASI

Talus kırıkları genellikle yüksekten düşme veya yüksek enerjili travma ile oluşur. Kırıkların %50 si otomobil veya motorsiklet kazalarıyla oluşur. Bileğe aksiyel yüklenme, aşırı plantar fleksiyon, dorsifleksiyon ile oluşabilir. Talus lateral proses kırığı genellikle snowboard yapanlarda görünür.

TALUS KIRIĞI TİPLERİ

Talus baş kırıkları

Talus boyun kırıkları

Talus gövde kırıkları

Lateral proses (snowboarder) kırıkları

Posterior proses (trigonum) kırıkları

Osteokondral kırıklar

MUAYENE BULGULARI

Muayenede inspeksiyon, palpasyon, hareket açıklığı, nörovasküler muayene yapılmalıdır.

Inspeksiyon:

-Deri abrazyonları, laserasyonları

-Deride kızarıklık

-Eklem çevresinde şişlik

Palpasyon:

-Hassasiyet

-Şişlik

Nörovasküler muayene:

-Duyu muayenesi

-Parmakların ve ayak bileğinin fleksiyon ve ekstansiyon muayenesi

-Dorsalis pedis, tibialis posterior, distal kapiller dolum muayenesi

GÖRÜNTÜLEME 

3 yönlü ayak bileği grafisi

BT

BT nin olmadığı durumlarda ayak bileği grafisinde Canale-Kennedy açısı kullanılabilir.

Semptomlar 6-8 hafta devam ederse MRI

TANI

Ağrısı, eklem çevresinde şişliği, etkilenen tarafta üzerine basamayan hastaya uygulanan görüntüleme yöntemiyle tanı koyulur. Klinik şüphe, negatif grafi, kesin tanı için BT çekilebilir.

ACİL TEDAVİ:

Talar eklem kırığında ayak parmağından baldır üst kısmına kadar iyi doldurulmuş atel uygulanır. Ayak kalp seviyesinin üzerjne kaldırılır.  Her saat başı 20 dk buz uygulanır.  Ayağın üzerine yük bindirilmez.  Nadir vakalarda grafide kemik sırası bozulmadıysa ameliyatsız iyileştirilebilir.  6-8 hafta süreyle ayak ve bacak alçıya alınır.  Çoğu talus kırığında geç komplikasyonları en aza indirmek için ameliyat gerekir.

ACİL CERRAHİ

-Açık kırık

-Nörovasküler yaralanma içeren kırıklar

-Dislokasyon içeren kırıklar                  

Dr. Aygün KOZ