TEMPORAL ARTERiTOrta ve büyük çaplı damarların kronik vasküliti, 50 yaş üzerindeki bireyler arasında görülür. Genellikle sessiz bir klinik olmasına rağmen, torasik aort tutulumu çok az sayıda hastada görülür ve aortik anevrizma ve diseksiyona neden olabilir. Yaş en büyük risk faktörüdür. Elli yaş altında nadiren görülür. TANI: Vasküliti olan hastada aşağıdaki maddelerden herhangi 3 veya daha fazlasının mevcut olması 🏷ESR>50 🏷 Yaş>50 🏷Yeni başlangıçlı lokalize baş ağrısı 🏷 Temporal arterde hassasiyet ya da azalmış pulsasyon 🏷 Yeni gelişen görme semptomları 🏷Biyopside nekrotizan arteritin görülmesi BELİRTİ VE BULGULAR Akut, subakut veya kronik semptomlar görülebilir. Baş ağrısı en sık görülen semptomdur (%70). - Sıklıkla lokalize, keskin bir ağrı görülür. - Sıklıkla şakak üzerinde tek taraflıdır. Dilde uyuşukluk ve çene kladikasyonu yaygın görülen semptomdur (%50).  Görme ile ilgili semptomlar: - Bulgular genellikle bir gözdedir. - Diğer semptomların başlamasından sonra haftalar ve aylar içinde gelişebilir. - Dalgalanmalar olmakla beraber, gözdeki bozukluk zaman içinde, tedaviye rağmen, genellikle düzelmez. Amarozis Fugaks - Körlük - Çift görme - Pitozis - Ekstraoküler kas güçsüzlüğü - Bulanık görme - Skotom Özellikle temporal arterin üzerinde olmak üzere skalpte hassasiyet Skalp arterlerinin üzerinde eritem, sıcaklık, şişme ve nodüller Büyük arterlerin üzerinde azalmış nabız  Temporal arter üzerinde pulsasyon TEMPORAL ARTER BİYOPSİSİ:  Steroid tedavisinin başlatılmasından sonra çoklu kesitler alınmalı. 🕯Teşhis için altın standarttır. Birincisi negatif ve yüksek şüphe varsa, kontralateral biyopsi tavsiye edilir. AYIRICI TANILAR • Vaskülitler • Retinal, oftalmik veya temporal arterlerin trombozu • Lyme hastalığı • Arteritik olmayan ön iskemik optik nöropati TEDAVİSİ: Akut semptomlar inme ile karışabilir. 🖥Uygun monitorizasyon ve oksijen tedavisi başlatılır. Hastalar nadir komplikasyonların biri nedeni ile (aort diseksiyonu, abdominal aort anevrizması, miyokard enarktüsü) hipotansif olabilir. Steroitler:  Semptomatik ağrı yönetimi; NSAİİ, salisilatlar ve/veya narkotikler. İLAÇLAR Prednizon: günde 60-100 mg PO en az 2 hafta Akut başlangıçlı görme semptomları için 1000 mg metil prednizolon iV 1-3 gün Trombotik riskleri azaltmak için düşük doz aspirin tedavisi NSAI veya narkotikler ile ağrı tedavisi         DR. NURŞAH USLU           Kaynakça: