Ürtiker

Ciltteki mast ve bazofil hücrelerinden başlıcası histamin olan inflamatuar mediatörlerin salınması - Vasküler geçirgenlikte artış ve kaşıntı meydana gelir Epidermis hatta üst ve orta dermiste ödem - Çocuklarda ve genç erişkinlerde daha sık - Kadınlarda daha sık - Atopik hastalarda daha sık Ürtikerli hastaların %40'ında bir anjioödem kompe nenti gelişecektir. - Derin subdermal ve/veya submukozal dokuları etkiler.

Belirtiler

🔻 Önceki hikayesi

🔻 Aile hikayesi

🔻 Hafifleten veya artıran faktörler

🔻 Mevcut bulguların süreçi - Dairesel lezyonlar sürecin tespitinde sıklıkla ayda lıdır. - Ateş ve sistemik semptomlar - Eklem ve kas ağrıları - Kilo kaybı ve lenfadenopati - Hipotansiyon, kızarma, baş ağrısı - Mukozalarda şişme - Solunum zorluğu ve havayolu problemleri o Anaflaktik reaksiyonun bir parçası olabilir.

Fizik Muayene

🔻 Sistemik allerjik reaksiyon ve infeksiyon bulgularına odaklanılır.

🔻 Havayolu: anjioödem, hava yolu baskılanması, sekresyonların kontrol edilememesi, anormal ses çıkarma, stridor

🔻 Solunum: whezing

🔻 Dolaşım: hipotansiyon gibi anaflaksinin sistemik bul guları

🔻 Batın: hepatosplenomegali, gebelik

🔻 Cilt: Ödem, peteşi veya purpura ile ilişki - Yaygın, geçici, kaşıntılı, iyi sınırlı cilt kabarıklıkları - Avuç içi veya ayak tabanını içerebilir. - Bülloz veya purpurik lezyonlar içerebilir. - Lezyon büyüklükleri farklı çaplarda ve belirgindir, rastgele dağılım gösterir, birbiri ile birleşebilir. - Kabarıklık/kızarıklıklar genellikle 3-4 saat içinde geriler. - Eskisi kaybolurken yenisi gelişir.

🔻 Lenfadenopati

🔻 Dermatografızm - Dil basacağı ile deride bir çizik sonrası lineer kaba rıklık gözlenmesi

🔻 Kolinerjik - Egzesizle vücut kor ısısında yükselme veya terle menin uyarılması

🔻 Güneş ışığına maruziyet

🔻 Soğukla uyarılan - Deriye 5 dakika buz uygulanması ile

🔻 Su ile tetiklenen - Farklı ısılarda musluk suyu uygulanmasıyla

🔻 Anlamlı mukozal ödem - Şüpheli Anjioödem - Hipotansiyonlu ciddi reaksiyon - Şüpheli Anaflaksi

🔻 Uzamış, ağrılı ve solmayan lezyon - Şüpheli ürtikeryal vaskülit

Ayırıcı Tanılar

🔻 Anjioödem - Hayatı tehdit edebilir. - Abdominal semptomlar bir komponenti olabilir. - Herediter veya edin sel 🔻 Kutanöz vaskülit 🔻 Eritema multiforme 🔻 Bülloz pemfigoid 🔻 Juvenil romatoid artrit

🔻 Eritema marginatum

🔻 Dermatitis herpetiformis

🔻 Sistemik mastositozis

🔻Henoch-Schonlein purpurası

Tedavi

🔶Hastane Öncesi

🔸 Uyarı: - Şayet erken epinefrin tedavisi uygulanmazsa sistemik alerjik reaksiyonlar hızla ilerleyebilir.

🔸 Ciddi reaksiyon - Havayolu ve oksijeni sağla - İM epinefrin - Bronkospazm için parenteral veya inhale -agonist - Gerekirse İV kristaloid ve vazopresörler

🔶 As Tedavi

🔸 Ciddi reaksiyonlar dışında tedavi çoğunlukla semptomatiktir.

🔸 Tedavi uyaranlar, effektör hücreler, inflamatuar medi atörler ve hedef reseptörlere yöneliktir.

🔸 Beta-agonist: parenteral veya inhale - Ciddi ürtiker, anjioödem, sistemik özellikler

🔸 H1-reseptör antagonistleri: (1. ve2. jenerasyon) - Tedavinin dayanak noktası

🔸 H2-reseptör antagonisteri: - Tek başına H1 reseptör bloker başarılı olmadığında H2-reseptör bloker eklenmesi faydalı olabilir.

🔸 Kortikosteroidler (oral) - Ciddi ve dirençli durumlarda

🔸 NSAII ve opioidlerden sakın - Durumu kötüleştirebilirler.

🔸 Eş zamanlı makrolid ve ketakanazol kullanımı antihistaminiklerin karaciğer metabolizmasını değiştirebilir. Dikkatli kullanılmalıdır.    

    Dr. Ecem Eygül         Kaynakça: Jerey J. Schaider, MD, Roger M. Barkin, MD, MPH, Stephen R. Hayden, MD, Richard E. Wolfe, MD, Adam Z. Barin, MD, MPH, Philip Shayne, MD, Peter Rosen, MD. (2016). Urticaria, Rosen & Barki's 5-Minute Emergency Medicine Consult (pp.1178-1180). Philadelphia, USA