VASKÜLER ACİLLERDE KULLANILAN VAZOAKTİF İLAÇLAR Acil servislerde sık kullanılan ve tüm hekimler tarafından iyi bilinmesi gereken ilaçlardır. Bu ilaçların en sık kullanılanları; epinefrin dopamin norepinefrin dobutramindir
EPİNEFRİN / ADRENALİN
Etki Mekanizması α1 β1 β2 reseptörleri üzerine etkili ve yanlarında belirtilen etki güçlerine sahiptir. Net Kardiyovasküler Etki; HR (Kalp Hızı) ↑, BP (Kan Basıncı) ↑, MAP (Ortalama Arteryel Basınç) ↑, SV (Atım Volümü) ↑, CO (Kardiyak Output) ↑, SVR ↑ (Sistemik Vasküler Rezistans) (Yüksek doz), SVR ↓(Düşük doz)
Kullanım Endikasyonları; Kardiak arrest; Asistoli, Nabızsız elektriksel aktivite, Defibrilasyona cevapsız nabızsız VT/VF, Anaflaksi, Hipersensitivite reaksiyonları, Septik şok, Beta agonistlere cevap alınamayan şiddetli astım alevlenmeleri, Atropine ve Pace uygulamasına yanıtsız semptomatik bradikardi. Kullanım Dozu Resüsitasyon sırasında IV/IO yoldan her 3-5 dakikada bir tekrar 1mg puşe, Endotrakeal yoldan IV dozun 2-2.5 katı 10 cc SF ile sulandırılarak (2-2.5mg). Astım alevlenmelerinde beta agonistlere yanıt alınamadığında epinefrin verilecek ise 0.01 mg/kg dozundan (0.3-0.5 mg her 20 dk bir tekrarlanabilir.) IM olarak verilebilir. Atropin ve Transkutanöz Pacinge yanıtsız hastalarda 0.1-0.5 mcg/kg/dk IV uygulanır (70 kg hasta için 7-35 mcg/dk uygulanabilir) Anafilaksi gibi aşırı duyarlılık reaksiyonlarında, uyluğun orta üçte birinin anterolateral kısmına IM olarak 0.2-0.5 mg (0.01 mg/kg maks 0.5 mg olacak şekilde 5-15 dk ara ile uygulanabilir). Anafilakside infüzyon dozu 1-15 mcg/dk. İnfüzyon dozu 0.01-0.5 mcg/kg/dk (1-10 mcg/dk) Etki başlama: 1-2 dk Etki süresi: 2-10 dk.
Yan Etkileri; Adrenalin güvenli bir damar yolundan verilmelidir, çünkü ilacın damar dışına kaçması sonucu lokal iskemiye bağlı doku hasarı ve ülserler ortaya çıkabilir. Alkalen solüsyonlar içinde inaktive olduğundan sodyum bikarbonat ile bir arada kullanılmamalıdır. Miyokard iskemisi sırasında ventriküler duyarlılığı artırabilir. Oluşturduğu yüksek vasküler rezistans ile kardiak outputu düşürebilir. Renal arter vazokonstrüksiyonu yaparak GFR’yi düşürebilir. Potent bir katekolamin olmasına rağmen hepatosplanknik perfüzyonu bozar, hiperglisemi ve hiperlaktatemiye neden olur. Dr. Osman Alperen Balık Kaynakça: