YAĞ EMBOLiSi SENDROMU Yağın sistemik dolaşıma katılmasına yağ embolisi (ki bu, travma hastalarında %90’lara varan sıklıkta görülebilir); bu embolinin klinik sonucuna ise, “Yağ Embolisi Sendromu (YES)” denir. YES, uzun kemik kırıklı travma hastalarında görülür. Pulmoner dolaşıma giren yağ globulleri nedeniyle oluşan bu nadir ancak ciddi sonuçları olan emboli, sıklıkla uzun kemik ya da pelvik kırıklar sonrası gelişse de yanık yumuşak doku yaralanmaları liposuction, osteomyelit gibi ortopedik olmayan patolojilerle de gelişebilir. Emboli, sıklıkla ilk hasardan 24-48 saat sonra tipik semptomlarla kendini gösterse de, nadiren 12 saat kadar önce ya da 2 hafta kadar geç olarak kendini gösterebilir.

Semptom ve Bulgular Solunum anormallikleri: Hipoksemi, dispne ve taşipne en sık rastlanan erken bulgulardır.

Nörolojik anormallikler: İzole nörolojik semptom ve bulgu nadirdir. Sıklıkla ve tipik olarak solunum anormalliklerini takiben gelişirler.

Cilt anormallikleri: Özellikle baş-boyun, göğüs ön yüz, aksilla ve sub-konjuktivada sık olarak gözlenen karekteristik bulgu olan peteşileri içerir. %20-50 hastada ortaya çıkar.

Tanı Yağ globüllerine, kan, idrar, bronkoalveolar lavaj sıvısı ve hatta BOS da rastlanabilmektedir. -mikroglobulinemi -trombositopeni -artmış eritrosit sedimentasyon hızı -anemi Literatürde YES için kullanılan farklı kriterler mevcuttur. Bunlardan, Gurd kriterleri olarak bilineninde; mikroglobulinemi ile beraber, 1 Major, 4 Minör kriterin varlığı YES lehine kabul edilir.

MAJOR KRİTERLER -Solunum yetersizliği -Serebral tutulum -Peteşiyal Döküntü

MİNOR KRİTERLER -Taşikardi -Ateş -Sarılık -Retinal bulgular -Renal bulgular

TEDAVİ Destek tedavisi semptomatik olarak verilir Femur fraktürünün erken fiksasyonu, intramedüller çivi yerleştirmelerinde intramedüller basıncı azaltıcı yaklaşımlarda bulunulması, bu tedavilere örnek olarak verilebilir.         DR. SİNAN KUŞÇUOĞLU           Kaynakça: