YANIK

Yanık

Yanık, bir ısı kaynağı elektrik, soğuk, kimyasallar, gazlar ve radyasyon (güneş dahil) tarafından kaynaklanan yaralanma şeklidir. Genellikle vücut yüzeyinin >%10’u oranındaki yanıklar önemli yanıklar olabilmektedir.

Olay Anında Müdahale *

❤️‍🩹Kurtarıcıların ve hastanın olay yeri güvenliğini sağlayın. Unutmayın, ölü kahramanların başta kendileri olmak üzere kimseye yardımı olamaz.

❤️‍🩹Yanık sürecinin devamını engelleyin; ateş varsa söndürün, elektrik maruziyeti devam ediyorsa elektriği kapatın vs.

❤️‍🩹Kurtarıcıyı da riske atmadan kurbanı riskli alandan güvenli alana taşıyın. 

❤️‍🩹ABC değerlendirmesini hızlıca yapın. 

❤️‍🩹Yanık dışı yaralanmaları da değerlendirin. 

❤️‍🩹İmkan varsa hastaya oksijen verin. 

❤️‍🩹112’yi arayın.

🔥🔥Sıcak kaynaklı yanıklara ilk müdahale

* ❄️❄️İlk değerlendirme, yanık kaynağının uzaklaştırılması ve olay yeri güvenliği sağlandıktan sonra yaranın soğutulmasına geçilmelidir. Bunun için soğuk su ile soğutma önerilir ki yaklaşık 20 dk lık soğutma Avustralya Resüsitasyon Konseyi tarafından öneriliyor

. * ❄️❄️Mümkünse tüm, yüzük, bilezik gibi takıları çıkarın.

* ❄️❄️Yapışmamış olan, ya da sıcak su gibi sıvılarla ıslanmış giysileri (hala sıcak olan) çıkarın.

* ❄️❄️Mümkünse yanığı tiftiksiz, kuru, temiz bir malzeme ile (plastik streç film uygun malzeme) örtün

* ❄️❄️Yanık dışı vücut yüzeylerini de hipotermiden korumak için örtün.

* ❄️❄️Eğer mümkünse ödemin artmasını engellemek için ekstremiteyi eleve halde tutun.

⚠️Asla yapılmayacaklar⚠️

* ‼️Cilde yapışmış halde olan kıyafet ya da yanık materyallerini soymaya çalışmayın.

* ‼️Buzlu su kullanmayın, cilde zarar verir.

* ‼️Bülleri patlatmayın

* ‼️Pudra, merhem vs gibi maddeleri sürmeyin (diş macunu-yoğurtan bahsetmiyorum bile).

* ‼️Kimyasal yanıklarda asitle maruziyet varsa baz ile, bazik maruziyet varsa asitle nötralize etmeye çalışmayın. Yardımı olmayacağı gibi ekstra yaralanmaya sebep olacaktır.

🩺🩺Hastanede Müdahale🩺🩺

-💉💉Hava yolu kontrolünü sağlayın

-💉💉Solunum desteği verin -💉💉Dolaşımı güvence altına alın

-💉💉2ml x Vücut ağırlığı (kg) X Yanık yüzdesi (%) Formülüne göre sıvı tedavisine başlayın.

🌩🌩Yanık Yüzey Alanı Hesaplanması🌩🌩

Vücut yanık yüzeyi hesaplarken erişkin ve çocuklar için aşağıdaki görsel (9 lar kuralı) kullanılabilir. Ek olarak hastanın avuç içerisi (parmaklar dahil) kendi vücut yüzeyinin yaklaşık %1’ine denk gelir.

🩹🩹Acil Tedavi Sonrası Bakım🩹🩹

-🦴Yara yeri bakımı yapılmalıdır. -🦴Tetanoz profilaksisi uygun hastalarda yapılmalı. -🦴Ağrı kontrolü sağlanmalıdır. Ağrı için narkotik ve sedatifler düşük dozlarda titre edilerek sık aralıklarla uygulanabilir. Bazen yaranın örtülmesi bile ağrıyı önemli ölçüde azaltabilir.         Dr. Osman Alperen Balık         Kaynakça: