Yanık Tedavisi
Yanıkları tedavi etmek için çeşitli topikal ajanlar ve pansumanlar mevcuttur; amaç iyileşmeyi sağlamak ve enfeksiyonu önlemektir. Nemli ortamlar yeniden epitelizasyonu teşvik eder, dehidrasyonu önler ve iyileşmeyi başlatır.
- Gümüş, enfeksiyon riski yüksek olan daha derin yanık yaralarında kullanılan geniş spektrumlu bir antimikrobiyaldir.(Gümüş sülfadiazin (SSD) ikinci ve üçüncü derece yanıklarda en sık kullanılan topikal ajandır.) Gümüş olmayan topikal ajanlar arasında antibiyotik merhemler ve antiseptik solüsyonlar bulunur.
- Antibiyotikli merhemler genellikle yüzdeki yüzeysel yanıklar da dahil olmak üzere küçük yanıklar için kullanılır.
- Antiseptik solüsyonlar, kronik, ağır kolonize ve enfekte yaralarda kullanılabilen, geniş spektrumlu antimikrobiyal aktiviteye sahip kimyasal ajanlardır. Yanık yaralarının üzerine eksudanın emilmesine, yara yatağının nemli tutulmasına ve enfeksiyonun önlenmesine yardımcı olmak için gazlı bez veya sentetik pansuman uygulanır.
- Klavuz Önerileri Yanık yarası olan hastalarda topikal ajanlar için Uluslararası Yanık Yaralanmaları Derneği (ISBI) 2018 önerileri
- Yaranın dönüşmesini, enfeksiyonu, deri grefti başarısızlığını ve uzun süreli hastanede kalmayı önlemeye yardımcı olmak için yanık yaralarının çoğuna topikal antimikrobiyal ajan uygulayın. ( Topikal antimikrobiyal ajanın seçimi, yara enfeksiyonu riskleri ile gecikmiş yara iyileşmesi potansiyeli karşılaştırılarak belirlenmelidir. Yüzeysel veya derin kısmi kalınlıkta yanıklar için topikal ajanlar: -Yüzeysel yüz yanıkları da dahil olmak üzere küçük yanıklar ve küçük yüzeysel yanıklar için topikal antibiyotik merhemleri düşünün. Kendiliğinden iyileşmesi beklenen derin kısmi kalınlıktaki yanıklar ve yüzeysel yanıklar için gümüş içeren bileşikleri ve gümüş emdirilmiş pansumanları düşünün. %1 SSD içeren gümüş sülfadiazin (SSD) kremi, gümüş nitrat ve gümüş emdirilmiş pansumanları içerir: -Nanokristalin pansumanlar -Hidrokolloid veya hidrofiber gümüş pansumanlar -Gümüşlü aktif kömür pansumanları
- Bakteriler, mayalar ve mantarlar gibi geniş spektrumdaki patojenlere karşı etkilidir ancak sitotoksik etkiler yara iyileşmesini engelleyebilir.
- Geleneksel topikal antimikrobiyal merhem ve kremlerin bulunmadığı, kaynakların sınırlı olduğu ortamlarda yüzeysel kısmi kalınlıkta yanık yaralanmaları için topikal balı düşünün. Derin yanıklar veya enfekte yaralar için topikal ajanlar: Derin yanıklar (özellikle kulağı ilgilendirenler) ve enfekte yanıklar için topikal antibiyotik merhem mafenid asetatı düşünün. Kronik, ağır kolonize ve enfekte yanıklar için Dakin solüsyonu ve asetik asit gibi topikal antiseptik solüsyonları düşünün. Erken eksizyon ve yaranın kapatılması mümkün olmadığında tam kat yanıklar için %2,2 seryum nitrat ile %1 gümüş sülfadiazin kremini düşünün.
Dr. Bengisu Güvenili